Thực tiễn quốc tế cho thấy nhiều sàn giao dịch tài sản số lớn đã từng bị tấn công, khai thác lỗ hổng kỹ thuật và sai sót vận hành, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản và làm suy giảm niềm tin thị trường. Tại Việt Nam, việc Chính phủ ban hành Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong thời hạn 5 năm đã mở ra khuôn khổ thử nghiệm có kiểm soát, đồng thời đặt ra yêu cầu cao về an ninh, an toàn hệ thống. Trong bối cảnh đó, việc tiếp cận kinh nghiệm quốc tế về bảo mật và vận hành sàn giao dịch tài sản số được xác định là yếu tố then chốt đối với cả cơ quan quản lý và doanh nghiệp.

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Vũ Duy Hiền, Phó Tổng Thư ký kiêm Chánh Văn phòng Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA) nhận định, việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa ở Việt Nam chỉ có thể đạt được mục tiêu lâu dài nếu được xây dựng trên nền tảng an ninh mạng vững chắc, cơ chế giám sát minh bạch và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan.

Từ góc nhìn tổng thể, ông Hiền nhận định tài sản số ngày càng vượt ra khỏi phạm vi của một loại hình tài sản tài chính mới để trở thành một cấu phần quan trọng của hạ tầng kinh tế số toàn cầu. Công nghệ blockchain với các đặc tính như minh bạch, xác thực tức thời và giảm chi phí trung gian đang tạo điều kiện cho nhiều mô hình ứng dụng mới trong các lĩnh vực tài chính, logistics, quản lý tài sản và dịch vụ công. Trong bối cảnh đó, việc Việt Nam chủ động thí điểm vận hành thị trường tài sản mã hóa được xem là bước đi cần thiết để không bị tụt lại trong làn sóng đổi mới tài chính trên thế giới.

Lý giải thêm về tính tất yếu của cơ chế thí điểm, ông Vũ Duy Hiền cho rằng đây là con đường phù hợp để Việt Nam vừa tiếp cận xu thế mới, vừa kiểm soát được rủi ro. Thông qua thí điểm, Nhà nước có thể giới hạn phạm vi triển khai ở mức an toàn, đồng thời thu thập dữ liệu thực tiễn nhằm hoàn thiện chính sách. Nếu được vận hành đúng chuẩn, thị trường tài sản số còn có thể mở rộng không gian tăng trưởng, thu hút đầu tư công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và hình thành các dịch vụ giá trị gia tăng mới cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng tiềm năng chỉ có thể trở thành hiện thực khi thị trường được đặt trên nền tảng an ninh mạng vững chắc. Trong bối cảnh triển khai Nghị quyết 05/2025/NQ-CP, ông cho rằng có ba yêu cầu then chốt cần được ưu tiên.

Trước hết là bảo đảm an toàn, an ninh mạng cho toàn bộ chuỗi vận hành, từ nền tảng giao dịch, lưu ký, quản lý khóa, quản trị rủi ro đến bảo vệ dữ liệu người dùng. Cùng với đó là xây dựng cơ chế giám sát minh bạch và có khả năng phản ứng nhanh, cho phép theo dõi dòng tiền, đánh giá sức khỏe hệ thống, nhận diện rủi ro thanh lý và phát hiện kịp thời các hành vi bất thường của thị trường.

Bên cạnh hai yếu tố trên, việc thúc đẩy hợp tác trong nước và quốc tế cũng được xem là điều kiện quan trọng để học hỏi kinh nghiệm quản lý, chia sẻ mô hình vận hành hiệu quả và áp dụng phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Tại hội thảo, các chuyên gia đến từ OKX, Tether và Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia đã trình bày nhiều báo cáo chuyên sâu, tập trung vào kiến trúc kỹ thuật của các nền tảng giao dịch tài sản số quy mô quốc tế; cơ chế vận hành, quản trị rủi ro và giám sát các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản số (VASP); kinh nghiệm hợp tác công – tư trong bảo đảm an ninh mạng và phòng, chống dòng tiền bất hợp pháp; cùng khung đào tạo nâng cao năng lực bảo đảm an toàn cho sàn giao dịch tài sản số.

Chia sẻ ý kiến tại hội thảo, bà Vũ Trần Ái Tâm, Giám đốc phát triển kinh doanh OKX Global nói rằng, các bên cần đánh giá thị trường tài sản số theo hướng an toàn, minh bạch và có trách nhiệm, đáp ứng các yêu cầu cao hơn về an ninh hệ thống, minh bạch thị trường, bảo vệ người dùng, tuân thủ các quy định. Việc đảm bảo an toàn, minh bạch và trách nhiệm là nền tảng quan trọng để xây dựng niềm tin và thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường tài sản số.

"Các quốc gia có thể lựa chọn mô hình quản lý khác nhau, nhưng điểm chung của một thị trường khỏe mạnh vẫn là an toàn, minh bạch và có trách nhiệm", bà Ái Tâm nói.

Hội thảo nằm trong chuỗi hoạt động chuyên môn do Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia triển khai thời gian qua, nhằm phân tích các rủi ro an ninh mạng, mô hình công nghệ mới nổi, yêu cầu bảo vệ người dùng và cơ chế quản trị, giám sát hạ tầng dữ liệu của tài sản số.

Thông qua chuỗi hoạt động này, Hiệp hội hướng tới góp phần nâng cao nhận thức xã hội về an ninh cho tài sản số như một hợp phần quan trọng của hạ tầng niềm tin số quốc gia, đồng thời hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp tiếp cận và ứng dụng công nghệ phát triển các sàn giao dịch tài sản số một cách an toàn, minh bạch và phù hợp với quy định pháp luật.