Tiếp tục Kỳ họp bất thường lần thứ năm, sáng 16/1 Quốc hội nghe tờ  trình và báo cáo thẩm tra về việc bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Tại tờ trình, Chính phủ trình Quốc hội cho phép sử dụng 63.725 tỷ đồng nguồn dự phòng chung của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 tương ứng với nguồn tăng thu NSTW năm 2022.

Trong đó, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn NSTW giai đoạn 2021-2025 là 33.156,987 tỷ đồng từ nguồn dự phòng chung Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, đối các dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư. Giao Thủ tướng Chính phủ giao Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn NSTW giai đoạn 2021-2025 cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, chi tiết nhiệm vụ, dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư.

Đối với số vốn còn lại 30.568,013 tỷ đồng dự kiến bố trí cho danh mục dự án chưa đáp ứng thủ tục đầu tư theo quy định, Chính phủ khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi Thủ tướng Chính phủ giao bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 cho từng dự án theo đúng quy định của pháp luật.

Thẩm tra, đa số ý kiến Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội thống nhất việc trình Quốc hội cho phép sử dụng với 63.725 tỷ đồng như Chính phủ trình.

Về giao kế hoạch hằng năm cho các Dự án, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, đa số ý kiến Ủy ban nhất trí với đề xuất của Chính phủ và cho rằng, sau khi được Quốc hội phân bổ vốn KHĐTCTH nguồn dự phòng chung và các dự án đã đủ thủ tục đầu tư thì cho phép Chính phủ báo cáo Quốc hội phân bổ kế hoạch các năm 2024, 2025; trong thời gian giữa hai kỳ họp Quốc hội thì báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định, báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp gần nhất để bảo đảm triển khai thực hiện kịp thời.

Có ý kiến đề nghị việc bố trí vốn phải bảo đảm tuân thủ quy định của Luật NSNN, Luật Đầu tư công, Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định việc bố trí kế hoạch vốn hằng năm theo quy định tại Điều 53 của Luật Đầu tư công.

Về phân bổ vốn thực hiện Dự án Cấp điện từ lưới điện quốc gia cho huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc báo cáo, ngay từ đầu kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội và Quốc hội đã quyết nghị bố trí vốn cho EVN để thực hiện Dự án trên.

Tuy nhiên, việc hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án chậm do quá trình lựa chọn phương án cấp điện cần nhiều thời gian, phải đo đạc, khảo sát, tính toán lựa chọn phương án tối ưu nhất.

Đến tháng 6/2023, Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư dự án (sau thời điểm báo cáo Quốc hội Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV), do đó toàn bộ số vốn 2.526,16 tỷ đồng dự kiến giao cho EVN đã chuyển về dự phòng Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 theo quy định tại Nghị quyết số 93/2023/QH15. Theo đó, trong tổng số 37.303,015 tỷ đồng chưa phân bổ cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, dự kiến bố trí 2.526,16 tỷ đồng cho EVN.

Tại Quyết định số 708/QĐ-TTg ngày 16/6/2023 về phê duyệt chủ trương đầu tư dự án, Thủ tướng giao cho Bộ Công Thương là cơ quan quyết định đầu tư dự án, EVN là chủ đầu tư. Tổng mức đầu tư của Dự án là 4.950,156 tỷ đồng, trong đó vốn tự có của EVN khoảng 2.423,996 tỷ đồng, vốn NSTW là 2.526,16 tỷ đồng.

Việc đầu tư cho Dự án với mục tiêu cấp điện ổn định và an toàn cho lưới điện trên đảo, đáp ứng các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của huyện Côn Đảo, góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng và bảo đảm chủ quyền biển đảo quốc gia là cần thiết. Cơ sở để lựa chọn phương án cấp điện cho Dự án đã được Bộ Công Thương, EVN và Uỷ ban nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tính toán, đề xuất 5 phương án cấp điện cho huyện Côn Đảo, đưa ra 6 tiêu chí  để đánh giá từng phương án. Phương án cấp lưới điện quốc gia được lựa chọn do đáp ứng đủ 6 tiêu chí với giá thành điện năng thấp nhất, ông Phớc trình bày.

Nhưng, về cơ chế giao kế hoạch thì EVN không phải là đơn vị được Thủ tướng Chính phủ giao trực tiếp dự toán ngân sách nhà nước hằng năm. Đồng thời, theo quy định tại Điều 82 Luật Đầu tư công thì Bộ Công Thương sẽ là cơ quan tổ chức lập kế hoạch đầu tư công, đăng ký và giao kế hoạch đầu tư công đối với Dự án.

Căn cứ quy định nêu trên, vốn NSTW bố trí để thực hiện Dự án giao cho Bộ Công Thương triển khai. Bộ Công Thương giao cho đơn vị trực thuộc, tổ chức đấu thầu theo quy định (với hình thức này, dự án sử dụng 100% vốn NSTW). Nếu theo phương án giao Bộ Công Thương thì số vốn còn thiếu so với tổng mức đầu tư là 2.423,996 tỷ đồng chưa có nguồn để cân đối cho Dự án. Bên cạnh đó, EVN không phải là đơn vị trực thuộc Bộ Công thương nên Bộ Công thương không thể phân bổ, giao vốn cho EVN.Như vậy, dự án sẽ không triển khai được ngay trong giai đoạn này.

Mà Dự án có tính chất đặc thù, vừa sử dụng vốn NSTW, vừa sử dụng vốn tự có của EVN. Để sử dụng hiệu quả nguồn vốn này, cần xem xét, báo cáo Quốc hội để cho cơ chế giao kế hoạch vốn NSTW của Dự án cho EVN.

Vì thế, Chính phủ trình Quốc hội phân bổ 2.526,16 tỷ đồng trong tổng số vốn 37.303,015 tỷ đồng cho EVN để thực hiện Dự án.

Đa số ý kiến trong Ủy ban thẩm tra thống nhất báo cáo Quốc hội xem xét việc giao kế hoạch vốn NSTW của Dự án cho EVN, đồng thời, đề nghị Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án, giao cho EVN là cơ quan quyết định đầu tư dự án, Chủ nhiệm Lê Quang Mạnh báo cáo Quốc hội.

Sau khi thảo luận tại tổ và hội trường trong ngày 16/1, sáng 18/1 Quốc hội sẽ xem xét, bấm nút thông qua nội dung trên.