Phát biểu tại Hội thảo Phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành ô tô: tác động của chính sách, các rào cản và giải pháp do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương tổ chức sáng nay, 30/10, ông Shinjiro Kajikawa cho hay, do sản lượng nhỏ và tỷ lệ nội địa hoá thấp, nên các chi phí sản xuất xe ở Việt Nam đang cao hơn xe nhập khẩu nguyên chiếc từ các nước ASEAN khoảng từ 10-20%.
Hiện tỷ lệ nội địa hoá trên sản phẩm xe du lịch tại Việt Nam là khoảng 10%, trong khi tại Thái Lan là 85%, tại Indonesia là 80%, tại Malaysia là 75% - đều cao hơn rất nhiều thực tế ở Việt Nam.
Một con số khác là tại Thái Lan hiện có 1.954 nhà cung cấp trong nước, tại Indonesia là 751 nhà cung cấp, tại Malaysia là 575 nhà cung cấp trong khi của Việt Nam chỉ có 195 nhà cung cấp.
Lấy ví dụ về sản lượng ảnh hưởng tới hoạt động của nhà đầu tư vào công nghiệp phụ trợ, ông Shinjiro Kajikawa cho hay, nếu đầu tư cho các chi tiết cản trước, cản sau và bảng taplo của một mẫu xe thì cần khoảng 12 triệu USD với thời gian thu hồi vốn trong 5 năm - tương đương với vòng đời của 1 mẫu xe ô tô. Trong số này thiết bị chiếm 2/3 tổng chi phí và dụng cụ chuyên dụng chiếm 1/3.
“Với sản lượng 20.000 xe/năm cho một mẫu xe, chi phi giảm được là 5 USD/linh kiện và cho cả năm là 100.000 USD. Nếu sản lượng tăng lên 40.000 xe/năm, chi phí giảm được 48 USD/linh kiện và tổng cả năm giảm được 1,9 triệu USD – nhưng con số này vẫn chưa đủ thu hồi vốn đầu tư ban đầu. Tới khi sản lượng lên 60.000 xe/năm, chi phí khấu hao giảm được là 64 USD/linh kiện và thu hồi được 3,8 triệu USD/năm, có thể xem xét để đầu tư được vì thu hồi được vốn đầu tư ban đầu bỏ ra”, ông Shinjiro Kajikawa nói.
Theo số liệu của Bộ Công thương, hiện có 358 doanh nghiệp sản xuất liên quan đến ô tô, trong đó 50 doanh nghiệp lắp ráp ô tô, còn lại là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phụ trợ.
Năm 2017, nhập khẩu linh phụ kiện cho sản xuất ô tô cả nước đạt 3,167 tỷ USD. Ở chiều ngược lại, xuất khẩu linh kiện và phụ tùng đạt 4,426 tỷ USD.
Cũng trong năm 2017, sản lượng ô tô tiêu thụ của toàn Việt Nam đạt khoảng 300.000 xe với khoảng 150 mẫu xe các loại. Một số mẫu xe đang bán chạy nhất của Toyota Việt Nam, Công ty ô tô Trường Hải hay Công ty Hyundai Thành Công cũng chưa đạt mức 20.000 xe/năm.