Chuyển đổi cách ghi nhận đầu tư

Trong báo cáo bán niên năm 2022 được kiểm toán bởi Công ty TNHH Kiểm toán An Việt, Licogi 14 ghi nhận đầu tư vào công ty liên kết trị giá 56,1 tỷ đồng so với đầu năm không ghi nhận. Ngược lại, đầu tư vào công ty con ghi nhận 0 đồng so với đầu năm là 56,1 tỷ đồng.

Việc chuyển đổi cách ghi nhận từ đầu tư vào công ty con sang đầu tư vào công ty liên kết được lý giải do ngày 18/6/2022, CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 đã thực hiện phát hành 550.000 cổ phiếu ESOP (5% số lượng cổ phiếu đang lưu hành) từ nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối để nâng vốn điều lệ từ 110 tỷ đồng lên 115,5 tỷ đồng. Sau tăng vốn từ phát hành cổ phiếu ESOP, tỷ lệ sở hữu của Licogi 14 tại Công ty Đầu tư tài chính Licogi 14 giảm từ 51% về còn 48,57% vốn điều lệ và chính thức chuyển từ công ty con sang công ty liên kết. Mặc dù vậy, giá trị gốc đầu tư của Licogi 14 vào Công ty Đầu tư tài chính Licogi 14 vẫn duy trì là 56,1 tỷ đồng, tương ứng giá mua cổ phần của Licogi 14 là 10.000 đồng/cổ phiếu.

Tuy nhiên, trong Báo cáo tài chính quý III/2022, Licogi 14 lại bất ngờ không ghi nhận giá trị đầu tư vào công ty liên kết, thực hiện ghi nhận đầu tư vào công ty con là 56,1 tỷ đồng, bằng giá trị khoản đầu tư vào CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 đã ghi nhận đầu năm và không thuyết minh chi tiết khoản đầu tư vào công ty cụ thể nào.

Với giá trị đầu tư vẫn là 56,1 tỷ đồng, nhiều khả năng, đây là khoản đầu tư vào CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 khi thực hiện theo giá trị sổ sách khoản đầu tư ban đầu.

Như vậy, từ đầu năm tới nay, Licogi 14 liên tục thay đổi cách ghi nhận đầu tư vào CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14. Cụ thể, thời điểm 31/12/2021 ghi nhận đầu tư vào công ty con là CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 với giá trị 56,1 tỷ đồng; thời điểm 30/6/2022, chuyển từ đầu tư vào công ty con sang công ty liên kết là CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 với giá trị 56,1 tỷ đồng và thời điểm 30/9/2022, Licogi 14 lại một lần nữa ghi nhận đầu tư vào công ty con CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 với giá trị 56,1 tỷ đồng.

Trước sự khó hiểu trong việc ghi nhận khoản đầu tư vào CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14, phóng viên Báo Đầu tư đã liên hệ với ông Huỳnh Thành Hậu, người được ủy quyền công bố thông tin để hiểu rõ cách ghi nhận khoản đầu tư vào CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14, nhưng không nhận được phản hồi.

Ngoài sự khó hiểu ghi nhận trên Bảng cân đối kế toán, nhà đầu tư tiếp tục khó hiểu về cách ghi nhận trên Báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty.

Cụ thể, thời điểm 30/6/2022 (báo cáo kiểm toán), Licogi 14 đã chính thức chuyển khoản mục đầu tư vào công ty con sang đầu tư vào công ty liên kết là CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14. Tuy nhiên, trên Báo cáo kết quả kinh doanh giữa niên độ không xuất hiện khoản mục lãi/lỗ của công ty liên doanh, liên kết, mục mà thường xuyên có để ghi nhận hiệu quả kinh doanh của các công ty liên doanh, liên kết.

Giúp báo cáo “đẹp hơn”

Theo tìm hiểu, CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14, tiền thân là Công ty cổ phần Licogi 14.6, được thành lập từ tháng 6/2018 bởi Licogi 14 (sở hữu 80% vốn điều lệ) và hai thể nhân là ông Phạm Văn Quang và Phạm Hùng Sơn. Đến tháng 7/2021, công ty này tăng vốn điều lệ lên 110 tỷ đồng và đổi tên, đồng thời Licogi 14 giảm tỷ lệ sở hữu xuống 51%.

Licogi 14 đã chuyển đổi Công ty Đầu tư tài chính Licogi 14 từ công ty con sang công ty liên kết trong Báo cáo bán niên năm 2022 khi Công ty Đầu tư tài chính Licogi 14 phát hành cổ phiếu ESOP cho nhân viên. Thời điểm chuyển đổi trùng với giai đoạn Công ty Đầu tư tài chính Licogi 14 đang gặp khó khăn, đầu tư thua lỗ lớn trên sàn chứng khoán.

Cụ thể, trước kiểm toán (hợp nhất báo cáo Công ty Đầu tư tài chính Licogi 14), Licogi 14 ghi nhận lỗ 234,36 tỷ đồng. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu do ghi nhận lỗ 263,24 tỷ đồng hoạt động tài chính. Sau kiểm toán, Licogi 14 chỉ còn lỗ 23,73 tỷ đồng, giảm lỗ 210,63 tỷ đồng.

Như vậy, việc không phải hợp nhất toàn bộ kết quả kinh doanh của Công ty Đầu tư tài chính Licogi 14 đã giúp Licogi 14 giảm lỗ một cách đáng kể so với việc phải hợp nhất toàn bộ.

Thực tế, các lãnh đạo cao cấp của Licogi 14 vẫn nắm các vị trí quan trọng trong Công ty Đầu tư tài chính Licogi 14, chỉ thay đổi hình thức báo cáo trên báo cáo của Licogi 14.

Hiện tại, ông Phạm Gia Lý đang giữ chức Chủ tịch HĐQT tại Licogi 14, đồng thời là Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14; ông Nguyễn Mạnh Tuấn, thành viên HĐQT tại Licogi 14, cũng là thành viên HĐQT tại CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14; ông Hoàng Hàng Hải, Phó tổng giám đốc Licogi 14, cũng là thành viên HĐQT CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14.

Như vậy, đang có 3 lãnh đạo cao cấp của Licogi 14 làm lãnh đạo chủ chốt tại CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14.

Theo giám đốc kiểm toán một công ty chứng khoán niêm yết trên sàn, việc Licogi 14 thực hiện thay đổi ghi nhận khoản đầu tư từ công ty con sang công ty liên kết với khoản đầu tư vào CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 và không ghi nhận mục lãi/lỗ từ công ty liên doanh, liên kết là không sai. Song, đây là một điểm yếu của kế toán Việt Nam mà doanh nghiệp lợi dụng.

Trong đó, khoản mục đầu tư vào CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 sẽ được ghi nhận bằng giá gốc, phần lãi/lỗ của CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 sẽ không ảnh hưởng tới báo cáo hợp nhất bán niên trên Báo cáo kết quả kinh doanh khi giá trị khoản đầu tư vẫn trên 10.000 đồng/cổ phiếu. Vì vậy, mặc dù CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 báo cáo lỗ lớn, nhưng không ảnh hưởng tới Báo cáo hợp nhất của Licogi 14.

Tuy nhiên, tiêu chuẩn kế toán cũng lưu ý tới vấn đề “bản chất hơn hình thức”, nếu kiểm toán chứng minh được Ban lãnh đạo Licogi 14 vẫn là người quyết định và chi phối tại CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14, thì vẫn phải ghi nhận khoản mục đầu tư vào công ty con, thay vì công ty liên kết.

Mặc dù vậy, việc kiểm tra chứng từ để xác định Ban lãnh đạo vẫn nắm chi phối tại CTCP Đầu tư tài chính Licogi 14 là không đơn giản.

Thời điểm 30/9, Licogi 14 ghi nhận đầu tư vào công ty liên kết là 0 đồng và ghi đầu tư vào công ty con là 56,1 tỷ đồng. Việc chuyển đổi này, Công ty phải công bố báo cáo hợp nhất quý III, thay vì báo cáo riêng, hạn công bố là ngày 30/10.

Thêm nữa, đối với các khoản đầu tư lớn, đặc biệt chuyển cách ghi nhận từ công ty con sang công ty liên kết sẽ phải giải trình thay đổi lớn này.

Tuy nhiên, vị giám đốc kiểm toán nói trên cũng lưu ý, Báo cáo quý I và quý III sẽ không có kiểm toán, báo cáo do doanh nghiệp tự lập. Chính vì vậy, chỉ tới khi có báo cáo kiểm toán bán niên và kết thúc năm tài chính, số liệu mới chính xác nhất.