Thời gian gần đây, việc trồng cây Mắc ca được một số DN nhắc tới nhiều và được các địa phương đặc biệt quan tâm. Trước tình hình này, hôm nay (6/4), Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) đã có công văn gửi các tỉnh về phát triển loại cây này.

Công văn do Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn ký nêu rõ, do Mắc ca là cây trồng mới, quá trình khảo nghiệm cho kết quả còn khác nhau. Mặt khác cần xem xét kỹ các vấn đề về chế biến, thị trường. Do vậy, Bộ NN&PTNT thấy chưa đủ căn cứ khoa học để phê duyệt quy hoạch phát triển cây Mắc ca. Quy trình kỹ thuật nhân giống, trồng, chăm sóc, công nghệ chế biến Mắc ca cũng đang trong giai đoạn hoàn thiện. Bộ NN&PTNT đang chỉ đạo các đơn vị chức năng khẩn trương tập trung nghiên cứu và ban hành trong năm 2015.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị các địa phương trước mắt cần chỉ đạo, hướng dẫn nông dân trồng Mắc ca ở những nơi đã khảo nghiệm thành công hoặc có điều kiện tương tự. Không triển khai trồng cây Mắc ca trên quy mô lớn trong các khu vực chưa được trồng khảo nghiệm khẳng định hiệu quả.

Công văn cũng nêu rõ, tổng diện tích trồng cây Mắc ca cả nước đến năm 2020 khoảng 10.000 ha (gồm cả trồng tập trung và trồng xen).

Các địa phương cần tổ chức đánh giá kết quả khảo nghiệm tại địa phương; xác định cụ thể quy hoạch chi tiết từng tiểu vùng khí hậu đối với phát triển cây Mắc ca. Việc phát triển trên quy mô lớn nhất thiết phải đảm bảo các điều kiện này và tổ chức phát triển trồng mới gắn với cơ sở chế biến, đảm bảo tiêu thụ sản phẩm.

Bộ cũng nhắc nhở các địa phương tăng cường quản lý chặt chẽ chất lượng giống, cơ sở sản xuất giống, chỉ cho phép trồng các giống cây Mắc ca được nhân giống vô tính (cây ghép, chiết) từ các dòng có năng suất, chất lượng cao đã được công nhận tại một số quyết định của Bộ NN&PTNT. Ngăn ngừa, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân cung ứng, kinh doanh giống Mắc ca không bảo đảm chất lượng theo quy định của pháp luật.

Được biết, hiện cây Mắc ca được trồng nhiều ở úc, Mỹ, Nam Phi, Kenya và một số nước khác. Tổng diện tích khoảng 80.000 ha, sản lượng 140 nghìn tấn quả/năm. Tại Úc, giá quả khô từ năm 1987 đến năm 2014 dao động trong khoảng 1,5-4,0 đô la Úc/kg (Tương đương 25.000 - 70.000 đồng/kg). Gần đây, giá Mắc ca có xu hướng tăng do nhu cầu trên thế giới tăng, chủ yếu ở Châu Á. Nhiều nước trên thế giới đang mở rộng nhanh diện tích trồng Mắc ca.

Trong khi đó, kế hoạch của Tập đoàn Him Lam đưa ra là trồng tới 200.000 ha Mắc ca tại Việt Nam.

Trên thực tế, Mắc ca cũng không phải là loại cây trồng mới ở Việt Nam. Từ năm 2002, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo các đơn vị chức năng tiến hành nhập giống, khảo nghiệm giống ở nhiều địa phương trong cả nước gồm: Ba Vì (Hà Nội); Mai Son (Sơn La); Đồng Hới (Quảng Bình); Đại Lải (Vĩnh Phúc); Krông Năng (Đắk Lắk) và Đắk Plao (Đắk Nông); Tân Uyên (Lai Châu); Thành phố Thái Nguyên (Thái Nguyên); Lạc Thủy (Hòa Bình); Thạch Thành (Thanh Hóa); Khe Sanh (Quảng Trị); Kbang (Gia Lai); cầu Hai (Phú Thọ); Nam Đàn (Nghệ An); Lâm Hà, Bảo Lộc (Lâm Đồng); Đắk Hà (Kon Tum).

Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu, khảo nghiệm bước đầu cho thấy cây Mắc ca có khả năng sinh trưởng và phát triển tại các điểm trồng khảo nghiệm, nhưng tỷ lệ đậu quả, sản lượng quả rất khác nhau. Ở các mô hình khảo nghiệm có quả thì sản lượng hạt tươi cao nhất vào năm thứ 10 đạt từ 17,5 - 21,5 kg/cây (tương đương 3,9-4,7 tấn/ha/nãm), thấp nhất đạt 9,4-12,4 kg/cây (tương đương 1,9-2,5 tấn/ha/năm); có một số địa điểm cây không đậu quả.

Thùy Liên