Tại cuộc họp có sự tham gia của lãnh đạo Tổng công ty đường sắt Việt Nam, Cục Quản lý chất lượng và công trình giao thông và các cơ quan tham mưu thuộc Bộ Giao thông vận tải, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã đánh giá thông tin về nghi án cán bộ đường sắt nhận hối lộ mà báo chí Nhật thông tin là rất nghiêm trọng, cần phải làm rõ để có báo cáo kịp thời Thủ tướng.

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Đinh La Thăng yêu cầu tất cả cán bộ liên quan tạm dừng công việc để viết giải trình, và cam kết về chuyện có hay không nhận hối lộ, kể cả người đã chuyển công tác hoặc đã nghỉ hưu cũng phải giải trình.

Bộ GTVT đã yêu cầu các cá nhân có liên quan đến Dự án, kể cả những người đã chuyển công tác, tạm dừng thực hiện các nhiệm vụ đang được phân công để tập trung giải trình về trách nhiệm cá nhân trong thời gian tham gia tại dự án. Yêu cầu trên cũng được thực hiện cả với các cán bộ có liên quan đến dự án này đã nghỉ hưu. Báo cáo của các cá nhân hoàn thành trước ngày 31 tháng 3 năm 2014.

Ông Thăng cũng giao Thanh tra Bộ thành lập các đoàn thanh tra, thanh tra tất cả các dự án mà JTC đã và đang tham gia, trước mắt là các dự án thuộc lĩnh vực đường sắt.

Đối với Dự án án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội (Tuyến số 1) – Giai đoạn 1: Trước mắt, yêu cầu Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, Ban Quản lý các dự án đường sắt tạm dừng giải ngân theo Hợp đồng đã ký với JTC; đồng thời, tạm dừng thương thảo tài chính Hợp đồng tư vấn thiết kế kỹ thuật giai đoạn 2a đối với JTC

Hiện Giám đốc Ban quản lý dự án này là ông Nguyễn Văn Hiếu, người tiền nhiệm ông Hiếu là ông Trần Văn Lục.

Dự án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1 (hay còn gọi là Đường sắt trên cao Hà Nội, đoạn Ngọc Hồi – Yên Viên) được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư tại văn bản số 195/CP-CN ngày 12/2/2004. Dự án được chia làm 2 giai đoạn đầu tư xây dựng để phù hợp với nhu cầu khai thác sử dụng, thu xếp nguồn vốn vay ODA Nhật Bản.

Tại giai đoạn I, Dự án có quy mô xây dựng mới đường sắt đôi trên cao điện khí hóa đoạn Giáp Bát - Gia Lâm với chiều dài 15,36km và khu Tổ hợp Ga Ngọc Hồi dài 3,85km. Tổng mức đầu tư (TMĐT) là 19.460 tỷ đồng (13.972 tỷ vay JICA, còn lại là đối ứng). Dự án do Tổng công ty Đường sắt Việt Nam là chủ đầu tư, quản lý dự án là Ban quản lý các dự án đĐường sắt (RPMU) thuộc TCTy ĐSVN, tiến độ thực hiện dự án dự kiến từ năm 2008 đến năm 2017.

Hiện tại, đã ký hiệp định vay JICA lần 1 với giá trị 4,683 tỷ Yên cho công tác thiết kế kỹ thuật (TKKT) và hỗ trợ đấu thầu. TCTy đã tổ chức đấu thầu tuyển chọn tư vấn từ tháng 4/2008, báo cáo Bộ GTVT phê duyệt kết quả đấu thầu cho liên danh tư vấn do Japan Transportation Consultant, Inc (JTC) đứng đầu, liên danh với các công ty Nhật Bản khác gồm JARTS, JRC, JEC, KOKEN và các Công ty tư vấn Việt Nam gồm CTy cổ phần Tư vấn đầu tư xây dựng GTVT (TRICCO), TEDI và TEDI-South, viết tắt là liên danh JKT. Giá trúng thầu là 2.900.786.900 Yên và 320.588.823.878 VNĐ. RPMU và liên danh tư vấn đã ký hợp đồng ngày 9/9/2009, thời gian thực hiện từ 1/10/2009 đến 30/11/2011.

Trong quá trình thực hiện dịch vụ tư vấn, do có một số nội dung thay đổi, phát sinh (như tăng diện tích, số lượng công trình, điều chỉnh vị trí các nhà ga, thay đổi vị trí cầu vượt sông Hồng theo khuyến nghị từ kết quả nghiên cứu HAIMUD của JICA về phát triển đô thị kết hợp với vận tải khối lượng lớn cho TP. Hà Nội,...), tổng giá trị hợp đồng tư vấn sau điều chỉnh là 3.604.135.092 Yên và 236.091.504.476 VNĐ, thời gian thực hiện kéo dài thêm 11 tháng đến ngày 31/10/2012.

Đến nay, tư vấn đã cơ bản hoàn thành TKKT nhưng do cầu vượt sông Hồng và đoạn tuyến phía Bắc cầu sông Hồng chưa được TP. Hà Nội và các Bộ ngành thống nhất hướng tuyến nên TCTy ĐSVN chưa thể phê duyệt được toàn bộ TKKT. Hợp đồng tư vấn đã giải ngân khoảng 80% phần tiền Yên và 69% phần tiền Việt (giá trị hợp đồng còn lại là: 705.341.018 Yên và 72.399.542.605 đồng).

Đối với giai đoạn 2a, Bộ GTVT đã phê duyệt đầu tư Tiểu dự án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội (tuyến số 1) giai đoạn 2a tại quyết định 3412/QĐ-BGTVT ngày 28/12/2012 với phạm vi tiểu dự án từ Giáp Bát đến Ngọc Hồi dài 5,649 km và kết nối với giai đoạn 1. TMĐT là 24.825 tỷ VNĐ (gồm 75,667 tỷ Yên và 4.477 tỷ VNĐ). Hiệp định vay JICA lần 2 cho Dự án đã ký ngày 22/3/2013 với giá trị là 16,588 tỷ Yên.

Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã tổ chức đấu thầu gói thầu Tư vấn TKKT giai đoạn 2a, hiện đang thương thảo tài chính với liên danh do JTC đứng đầu, dự kiến sẽ ký kết hợp đồng trong tháng 7/2014. Gói thầu xây lắp chuẩn bị mặt bằng và xử lý nền đất yếu Tổ hợp Ngọc Hồi đã xong bước sơ tuyển, dự kiến phát hành hồ sơ mời thầu vào ngày 24/3/2014, các gói thầu còn lại chưa triển khai đấu thầu.

Tóm lại, Dự án đã tiếp nhận 2 khoản vay JICA với tổng giá trị 21,271 tỷ Yên, các giai đoạn của Dự án đã bắt đầu triển khai từ năm 2008.

Việc lựa chọn nhà thầu tư vấn theo quy định phải tuân thủ các quy định của nhà tài trợ và Luật Đấu thầu của Việt Nam. Đến nay dịch vụ tư vấn đã cơ bản hoàn thành công tác TKKT giai đoạn 1 và đang lựa chọn và thương thảo hợp đồng tư vấn giai đoạn 2a, công tác đấu thầu xây lắp chưa được triển khai.

Anh Minh