Điều kiện mua nợ “dễ thở” hơn

Theo Thông tư vừa được ban hành, điều kiện mua nợ của VAMC có phần dễ thở hơn vì không quy định bắt buộc khoản nợ phải có trên 65% tài sản đảm bảo là bất động sản.

Phạm vi các khoản nợ mà VAMC mua rất rộng, gồm nợ xấu trong các hoạt động cấp tín dụng (nợ xấu cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán…), khoản mua trái phiếu DN chưa niêm yeté trên thị trường chứng khoán hoặc chưa đăng ký giao dịch trên thị trường của các công ty đại chúng chưa niêm yết do TCTD bán nợ chịu rủi ro đã quá hạn một phần hoặc toàn bộ nợ gốc, lãi từ 90 ngày trở lên…

Điều kiện bắt buộc là khoản nợ xấu có tài sản đảm bảo song không ghi rõ loại tài sản nào. Bên cạnh đó, khoản nợ xấu và tài sản đảm bảo phải hợp pháp có có hồ sơ giấy tờ hợp lệ.

Cụ thể là khoản nợ phải có hợp đồng tín dụng, hợp đồng ủy thác, hợp động mua trái phiếu DN, hợp đồng bảo đảm phải thể hiện rõ các quyền chủ nợ của tổ chức tín dụng, trách nhiệm và nghĩa vụ trả nợ của khách hàng vay, bên bảo đảm, bên có nghĩa vụ trả nợ đối với tổ chức tín dụng.

Ngoài ra, tài sản đảm bảo khoản nợ xấu phải không có tranh chấp tại thời điểm mua, bán. Khách vay còn tồn tại.

Đặc biệt, VAMC chỉ mua các khoản nợ gốc có giá trị không thấp hơn 3 tỷ đồng với tổ chức và 1 tỷ đồng với cá nhân – không khác so với dự thảo trước đây.

Chỉ mua nợ theo giá thị trường nếu tài sản có khả năng phát mại

Thông tư quy định, VAMC chỉ mua nợ theo giá thị trường nếu khoản nợ có khả năng thu hồi đầy đủ số tiền mua nợ; tài sản bảo đảm của khoản nợ có khả năng phát mại; khách hàng vay có triển vọng phục hồi khả năng trả nợ hoặc có phương án trả nợ khả thi.
Khi mua nợ theo giá trị thị trường, VAMC phải định giá hoặc thuê tổ chức có chức năng định giá độc lập xác định giá trị khoản nợ, tài sản bảo đảm. Căn cứ phương án mua nợ theo giá trị thị trường đã được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận, năng lực tài chính, hiệu quả kinh tế và điều kiện thị trường, VAMC quyết định và chịu trách nhiệm về việc mua khoản nợ theo giá trị thị trường.

Việc mua nợ theo giá thị trường chỉ được tiến hành sau năm 2013. Trước mắt, VAMC sẽ tiến hành ưu tiên mua nợ bằng trái phiếu đặc biệt.

Sau khi mua nợ từ các TCTD, VAMC được bán nợ theo hình thức đấu thầu hoặc chào giá cạnh tranh với sự tham gia của ít nhất 3 người mua không có liên quan với nhau.
Đối với tài sản đảm bảo của khoản nợ xấu được mua bằng trái phiếu đặc biệt, VAMC thống nhất với TCTD bán nợ về giá bán tài sản đảm bảo trong trường hợp thỏa thuận với người mua, hoặc giá khởi điểm của tài sản đảm bảo trong trường hợp bán theo phương thức đấu giá.

Ngay sau khi mua nợ, VAMC sẽ xem xét, điều chỉnh giảm mức lãi suất đang áp dụng đối với khoản nợ xấu đã mua, xem xét miễn lãi phạt, phí và miễn, giảm lãi vay đã quá hạn thanh toán mà khách hàng vay chưa trả của các khoản nợ xấu đã mua khi khoản nợ xấu và khách hàng vay đáp ứng các điều kiện đặt ra.
VAMC xem xét, cơ cấu lại thời hạn trả nợ dưới các hình thức điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, gia hạn nợ đối với các khoản nợ xấu đã mua khi khách hàng vay đáp ứng các điều kiện.

VAMC cũng được xem xét áp dụng một hoặc một số biện pháp hỗ trợ tài chính cho khách hàng vay với hình thức đầu tư, cung cấp tài chính dưới các hình thức cho vay, mua trái phiếu doanh nghiệp, góp vốn đầu tư cùng khách hàng vay, trừ các hình thức góp vốn điều lệ, vốn cổ phần của doanh nghiệp. VAMC được sử dụng tài sản (không bao gồm các khoản nợ đã mua) và nguồn vốn hợp pháp để đầu tư, cung cấp tài chính cho khách hàng vay, bảo lãnh cho khách hàng vay vốn của tổ chức tín dụng.

Thông tư không nêu số tiền mà VAMC được hưởng sau khi bán nợ vì chưa thống nhất được với Bộ Tài chính. Trước đó, dự thảo Thông tư quy định, VAMC được hưởng 2% số tiền thu hồi nợ. Tổ chức tín dụng bán nợ được hưởng số tiền thu hồi nợ sau khi trừ đi các khoản tiền mà VAMC được hưởng.
Dù đã ký hợp đồng mua nợ với TCTD, song Thông tư quy định, VAMC được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng trong 2 trường hợp. Thứ nhất, có bằng chứng về việc khoản nợ xấu đã mua không đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên. Thứ hai, TCTD bán nợ vi phạm các quy định của thông tư này.

Hà Tâm