Theo VASEP, cá ngừ xuất sang Nhật Bản đang phải chịu mức thuế nhập khẩu khá cao, khoảng 6,4 - 7,2%. Trong khi đó, các đối thủ của cá ngừ Việt Nam là cá ngừ Thái Lan và Philippines chỉ chịu mức thuế 0% ở thị trường này.

Nhật Bản hiện là một trong 8 thị trường xuất khẩu cá ngừ lớn của Việt Nam. Tuy nhiên, số liệu thống kê từ VASEP cho thấy, từ năm 2013 đến nay, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam xuất khẩu sang thị trưởng Nhật Bản sụt giảm liên tục.

Giá trị xuất khẩu sang thị trường này đã tăng từ 12,6 triệu USD lên 54 triệu USD từ năm 2006 đến năm 2012.

Nhưng, từ năm 2013 trở lại đây, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Nhật Bản liên tục giảm và từ vị trí lớn thứ 3 đã tụt xuống vị trí thứ 6 trong top 8 thị trường nhập khẩu cá ngừ lớn nhất của Việt Nam.

Nguyên nhân là, sản phẩm cá ngừ của Việt Nam bị áp mức thuế cao hơn nhiều so với các nước xuất khẩu cạnh tranh trong khu vực, như Thái Lan hay Philippines... Điều này đã khiến sản phẩm của Việt Nam không thể cạnh tranh được với các nước được hưởng chính sách thuế quan ưu đãi hơn.

Sản phẩm cá ngừ xuất khẩu hiện đóng góp kim ngạch xuất khẩu khoảng 450-550 triệu USD mỗi năm. Do vậy, VASEP kiến nghị các cơ quan  chức năng có chính sách hỗ trợ, kịp thời giải quyết khó khăn, tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Đồng thời cân nhắc đến việc đàm phán lại với Nhật Bản về mức thuế mà nước này đang áp dụng cho cá ngừa Việt Nam. Mức thuế mà VASEP đề nghị là 0% giống như mức mà nước này đang áp dụng với Thái Lan và Philippines.

Tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang Nhật Bản trong năm 2015 đã giảm 9,5% so với 2014, chỉ đạt 20,4 triệu USD. Đà giảm này tiếp tục kéo sang 2016, khi kim ngạch xuất khẩu giảm tiếp 5%, chỉ còn 19 triệu USD.

Xuất khẩu cá ngừ trong năm 2016 đạt gần 510 triệu USD, tăng 12% so với năm trước. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu bình quân trong những tháng cuối năm là 50 triệu USD/tháng. Mỹ tiếp tục là nước nhập khẩu cá ngừ đông lạnh và cá ngừ chế biến đóng hộp lớn nhất của Việt Nam trong năm 2016 khi chiếm tới 39% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Cụ thể, Việt Nam thu về hơn 200 triệu USD khi xuất khẩu cá ngừ vào thị trường Mỹ, tăng hơn 5% so với năm trước. EU thị trường nhập khẩu cá ngừ lớn thứ hai của Việt Nam trong năm 2016 với kim ngạch đạt 115 triệu USD, tăng 18% so với năm trước. Đặc biệt, riêng 3 nước gồm Italy, Đức và Bỉ chiếm tới 59% tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam vào EU.