Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ sáu, chiều 24/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Một trong những vấn đề được nhiều vị đại biểu đề cập là quy định cấm tuyệt đối người “Điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”.

Điều hành phiên thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nói quy định này so với Luật Giao thông đường bộ hiện hành là mở rộng hơn. Ở Luật Giao thông đường bộ hiện nay, chỉ cấm tuyệt đối với người điều khiển ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng, còn người điều khiển xe gắn máy thì có mức giới hạn là 50 mg/100 ml máu hoặc 0,25 mg/lít khí thở.

Phó chủ tịch Quốc hội khái quát, qua thảo luận tổ, nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc cấm tuyệt đối như dự thảo luật và cần có báo cáo đánh giá, tổng kết, cơ sở khoa học để đưa ra mức giới hạn thấp nhất. Cũng có ý kiến đề nghị quy định cụ thể cấm với người điều khiển phương tiện nào là phù hợp.

Ông Phương còn cho hay, tại phiên họp 24 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, có ý kiến đề nghị cân nhắc làm rõ tính khoa học của quy định này; đồng thời cho biết, theo công bố của Tổ chức Y tế thế giới năm 2018, thống kê quy định giới hạn nồng độ cồn đối với tài xế ở 194 vùng lãnh thổ chỉ có 2 quốc gia vùng lãnh thổ có quy định tỷ lệ nồng độ cồn trong máu là 0. Còn lại 90% các quốc gia quy định mức cao hơn là mức 0,03% mới là ngưỡng vi phạm.

Phát biểu sau đó, có vị đại biểu đánh giá cao thời gian qua Bộ Công an đã rất quyết liệt trong chỉ đạo tăng cường xử lý vi phạm nồng độ cồn đối với người tham gia giao thông. Điều này góp phần rất quan trọng vào việc đảm bảo an toàn giao thông, trật tự xã hội, phòng ngừa nguy cơ tai nạn, hạn chế rất lớn những vụ tai nạn thương tâm xảy ra, góp phần làm thay đổi nhận thức của người dân trong việc tham gia giao thông, hình thành văn hóa, thói quen “đã uống rượu, bia thì không lái xe”.

Tuy nhiên, nhiều vị khác cho rằng cần cân nhắc kỹ hơn vì cấm tuyệt đối tất cả lái xe có nồng độ cồn “là chưa thuyết phục”.
Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn không chỉ chưa phù hợp với phong tục, tập quán của người Việt Nam mà còn chưa phù hợp với quy định về y tế, chưa đảm bảo tính khoa học.

Theo các chuyên gia về y tế thì có những người trong ngày tham gia giao thông không sử dụng bia, rượu hoặc chất có nồng độ cồn nhưng do điều kiện cơ thể, sinh học hoặc chuyển hóa thức ăn nên khi bị kiểm tra vẫn có mức nồng độ cồn hơn số 0, bà Phúc nói.

Nữ đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần có sự phối hợp với cơ quan chuyên ngành cụ thể là Bộ Y tế và chuyên gia nghiên cứu kỹ lưỡng nội dung này để khi luật ban hành thì sẽ được người dân ủng hộ thực hiện tốt luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ.

Đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) phản ánh, khi tiếp xúc cử tri, người dân rất băn khoăn quy định này.

“Họ kiến nghị là đồng ý phải xử phạt nhưng uống rượu phải đến mức nào đó thì mới phạt. Thực tế cho thấy, rượu bia, nồng độ cồn chỉ có tác hại khi uống quá thôi, khi chưa quá cũng chưa phải nguy hiểm. Đề nghị đến mức nào đó thì cấm chứ không phải là cấm tuyệt đối”, ông Tám phát biểu.

Tương tự, đại biểu Lê Hữu Trí (Khánh Hòa) cho rằng, quy định cấm cũng có phần chưa phù hợp dưới góc độ văn hóa, tập quán sinh hoạt của người Việt Nam, cũng như góc độ sinh học… Đại biểu đề nghị cần nghiên cứu, đánh giá thận trọng, kỹ lưỡng quy định này trên cơ sở đảm bảo yêu cầu thực tiễn, các căn cứ khoa học, đảm bảo tính khả thi.

Đại biểu Trịnh Minh Bình (Vĩnh Long) cũng đồng tình quan điểm không nên quy định một cách tuyệt đối, cứng nhắc, mà nên quy định như trong luật cũ, nghĩa là có giới hạn nhất định về nồng độ cồn trong máu, hơi thở, khi vượt qua mốc đó thì mới phạt. Ông Bình cho biết thêm, một người uống ly nước nho ngâm với đường nhằm tiêu hoá thức ăn, hoặc uống thuốc thời khí khi đau bụng khi đó sẽ vẫn có nồng độ cồn, khi tham gia giao thông vẫn bị xử phạt mặc dù không uống rượu bia.

Theo ông Bình quy định như vậy chưa hợp lý, sẽ dẫn đến tranh cãi giữa các bên khi thổi nồng độ cồn và thực tế có nhiều hợp xảy ra.

Dùng quyền tranh luận, đại biểu Bế Trung Anh (Trà Vinh) nói, câu chuyện cấm nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông ở đây thực chất là muốn kiểm soát năng lực hành vi đủ để tham gia giao thông an toàn. Tuy nhiên, theo ông thì rượu chỉ là một trong các tác nhân ảnh hưởng đến năng lực hành vi của người tham gia giao thông.

“Nếu anh dùng rượu nhiều quá thì không điều khiển được năng lực hành vi của anh. Còn anh dùng ở mức độ nếm rượu thì chắc là nó vẫn ổn”, ông Anh nhìn nhận.

Vì thế, vị đại biểu Trà Vinh  cho rằng, cần phải phân biệt việc kiểm soát năng lực hành vi với việc dùng rượu hay không dùng rượu.

“Cho nên một số đại biểu cũng nêu đề xuất không nên cấm tuyệt đối nồng độ cồn. Tôi thấy câu chuyện ở đây chúng ta chỉ mắc nhau ở việc năng lực hành vi và tác nhân tác động tới năng lực hành vi. Chúng ta muốn kiểm soát tác nhân ảnh hưởng đến năng lực hành vi thì không chỉ là rượu mà còn có cocain, nhiều thứ khác", ông Bế Trung Anh nêu quan điểm.