Văn bản số 7309/NHNN-TD của Ngân hàng Nhà nước trả lời đề nghị hỗ trợ vay vốn của Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) vào cuối tuần qua thực sự là một “gáo nước lạnh” đối với các nhà đầu tư Dự án Xây dựng đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn theo hình thức BOT.

Mặc dù không từ chối thẳng, nhưng việc Ngân hàng Nhà nước khẳng định với Bộ GTVT rằng, các tổ chức tín dụng có quyền tự chủ trong hoạt động kinh doanh và tự chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh; đồng thời yêu cầu nhà đầu tư làm việc cụ thể với ngân hàng tham gia tài trợ vốn để được xem xét cho vay theo đúng quy định của pháp luật, cơ chế tín dụng hiện hành và các văn bản chỉ đạo về tăng cường kiểm soát rủi ro đối với các dự án BOT…, thì xem ra, việc vay tín dụng cho Dự án Xây dựng đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn rơi vào ngõ cụt.

Cần phải nói thêm rằng, vào giữa tháng 9/2016, Bộ GTVT đề nghị Ngân hàng Nhà nước “tạo điều kiện giúp đỡ, có ý kiến chỉ đạo các ngân hàng thương mại sớm hoàn thiện các thủ tục để ký hợp đồng tín dụng cho Dự án”.

Theo ông Nguyễn Đồng Tiến, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước, từ tháng 7/2015 đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều văn bản chỉ đạo các tổ chức tín dụng tăng cường quản lý rủi ro khi cấp tín dụng đối với các dự án BOT giao thông.

“Khi xem xét, cấp tín dụng đối với các dự án BOT giao thông phải sàng lọc, lựa chọn các dự án có khả năng thu hồi vốn cao, mức độ rủi ro thấp; các dự án thực hiện tốt quy định của pháp luật về đấu thầu, đầu tư và xây dựng; không xem xét các dự án có thủ tục pháp lý không đầy đủ, không đủ điều kiện vay vốn theo quy định”, ông Nguyễn Đồng Tiến cho biết.

Được biết, Dự án Xây dựng đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn có mục tiêu xây dựng 64 km cao tốc quy mô 4 làn xe, tăng cường 110 km mặt đường Quốc lộ 1 hiện hữu, với tổng mức đầu tư 12.188,3 tỷ đồng, được khởi công từ tháng 10/2015. Theo kế hoạch, Dự án do tổ hợp nhà đầu tư do Công ty cổ phần Đầu tư UDIC đứng đầu này sẽ phải hoàn thành vào năm 2018.

Hiện chưa rõ lý do vì sao Công ty cổ phần BOT Bắc Giang - Lạng Sơn (doanh nghiệp dự án) vẫn chưa thể ký hợp đồng tín dụng với các ngân hàng thương mại. Trước đó, nhà đầu tư này trưng ra cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền văn bản khả năng cấp vốn vay cho Dự án của 3 ngân hàng là TP Bank, BIDV và Agribank, với giá trị tối đa 8.700/10.900 tỷ đồng vốn vay tín dụng cần có.

“Đối với nguồn vốn vay, nhà đầu tư mới dừng ở mức cam kết, cam kết sơ bộ của các tổ chức tín dụng, chưa dự kiến được thời điểm ký hợp đồng tín dụng, lộ trình giải ngân cho nguồn vốn này”, đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền - Ban Quản lý dự án an toàn giao thông (Bộ GTVT) xác nhận.

Do nguồn vốn tín dụng chưa được khơi thông, nên tính đến cuối tháng 9/2016, nhà đầu tư mới đưa vào Dự án được khoảng 500 tỷ đồng/12.188,3 tỷ đồng (đạt khoảng 4,1%) bằng nguồn vốn chủ sở hữu.

Trong thời gian vừa qua, do thiếu vốn, nhà đầu tư mới chỉ tập trung triển khai thi công nâng cấp Quốc lộ 1. Mặc dù công tác giải phóng mặt bằng được đánh giá là có vai trò đặc biệt quan trọng, nhưng do ngân sách thâm thủng, nhà đầu tư đã không đáp ứng được nhu cầu giải ngân, nên đã dẫn đến việc một số địa phương phản ánh về việc điều hành, phối hợp trong công tác đền bù, chi trả cho các hộ dân bị ảnh hưởng.

Ngoài vướng mắc trong việc huy động vốn, sau hơn 16 tháng kể từ khi được Bộ GTVT chấp nhận làm nhà đầu tư, liên danh Công ty cổ phần UDIC - Công ty cổ phần Đầu tư 468 - Công ty cổ phần Giao thông xây dựng số 1 - Công ty TNHH Xây dựng Mỹ Đà vẫn chưa thực hiện đủ các điều kiện để ký hợp đồng BOT chính thức.

Theo Ban Quản lý dự án an toàn giao thông, về tổng thể, tiến độ thực hiện Dự án đã bị chậm so với kế hoạch triển khai ban đầu. Dự kiến, dự án này khó có thể hoàn thành trong năm 2018.