Tại cuộc họp báo của Bộ Tài chính vừa diễn ra, ông Phạm Ngọc Lai, Quyền Vụ trưởng Vụ Thanh tra, Tổng cục Thuế cho biết, công tác thanh tra chống chuyển giá gặp nhiều khó khăn. 

Một trong những cái khó là vấn đề thời gian thanh tra đối với các giao dịch liên kết quá ngắn. Ông Lai cho hay, quy định của Luật Thanh tra, Luật Quản lý thuế hiện chỉ cho phép cơ quan chức năng thực hiện một cuộc thanh tra chống chuyển giá trong 45 ngày và không được kéo dài quá 70 ngày. Trong khi đó, theo thông lệ quốc tế cho một cuộc thanh tra tương tự thường là 575 ngày. Tức là thời gian cho một cuộc thanh tra chống chuyển giá ở nước ta chỉ bằng khoảng 1/10 nước khác. Cùng với đó, về nhân lực của Bộ Tài chính thực hiện việc thanh tra chống chuyển giá cũng rất eo hẹp.

Hơn nữa, theo ông Lai, hiện ngành thuế chưa có chức năng điều tra thuế (còn hầu hết ngành thuế các nước được điều tra thuế) nên cũng rất khó cho hoạt động thanh tra. Điều này càng khiến việc thanh tra chống chuyển gia thêm khó. Bởi vì các công ty đa quốc gia có thể luân chuyển hàng hóa qua nhiều nước. Họ nhập một sản phẩm từ công ty mẹ đóng ở Mỹ hay Canada nhưng rồi đi vòng nhiều nơi, như: sang Hong Kong, qua Singapore rồi mới vào Việt Nam.

Thực tế này, ông Lai cho biết, nó khiến công tác thu thập dữ liệu thông tin về giá và việc áp dụng đơn giá chuẩn để so sánh với giá giao dịch sản phẩm hàng hóa khi vào Việt Nam nhằm phát hiện sai phạm là rất khó khăn. 

Ông Lai cho biết, "chúng tôi đang nghiên cứu xây dựng đề án khoa học để bổ sung chức năng điều tra cho ngành thuế. Theo lộ trình, sẽ trình cơ quan thẩm quyền, để cơ quan thuế có thêm chức năng này.”

Về công tác thanh tra, kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp 9 tháng qua, ông Lai cho biết thêm: tính đến thời điểm hiện nay, toàn ngành đã tiến hành thanh tra, kiểm tra được 217 doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết. Truy thu, truy hoàn và phạt 575,75 tỷ đồng; giảm lỗ 2.635,91 tỷ đồng; giảm khấu trừ 15,5 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 1.811,17 tỷ đồng.

Trong đó, thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đối với giao dịch liên kết đã truy thu 256,21 tỷ đồng, giảm lỗ 1.888,03 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 1,748,67 tỷ đồng. 

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, 9 tháng qua, công tác thanh tra kiểm tra trong lĩnh vực thuế được tập trung đẩy mạnh. Tổng cục Thuế đã yêu cầu các đơn vị tập trung triển khai thanh tra kiểm tra thuế, chống thất thu ngân sách nhà nước, chống chuyển giá; tích cực triển khai các ứng dụng kiểm tra hồ sơ kê khai thuế; tăng cường thanh tra, kiểm tra sau hoàn thuế, chú trọng thanh tra các doanh nghiệp có giao dịch liên kết, có dấu hiệu chuyển giá...

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2017, cơ quan thuế các cấp thực hiện thanh tra, kiểm tra tại 57.935 cuộc thanh tra, kiểm tra tại doanh nghiệp và kiểm tra 354.426 hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế. Số thuế xử lý tăng thu qua thanh tra, kiểm tra là 11.597.184 triệu đồng, trong đó: Tiền thuế kiến nghị thu hồi là: 9.616.640 triệu đồng; xử phạt là 1.980.544 triệu đồng. Số thuế đã nộp ngân sách nhà nước là 6.553.358 triệu đồng.