Đàm phán bất thành

Theo thông tin của Báo Đầu tư, Tòa án Nhân dân quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) đã chính thức thụ lý vụ án kinh doanh thương mại số 03/2020/TLST - KDTM về việc tranh chấp hợp đồng BOT tại Dự án BOT Nội Bài - Vĩnh Yên với nguyên đơn là Công ty cổ phần BOT Quốc lộ 2, bị đơn là Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT).

Thông báo thụ lý vụ án số 03 do Thẩm phán Trần Thị Nguyên ký gửi Viện Kiểm sát nhân dân quận Hoàn Kiếm và các đương sự cho biết, người khởi kiện yêu cầu Tòa án buộc Bộ GTVT thực hiện đúng Hợp đồng BOT về việc triển khai Dự án BOT Nội Bài - Vĩnh Yên số 8219/GTVT - KHĐT do Bộ GTVT và Công ty cổ phần BOT Quốc lộ 2 ký ngày 20/12/2007.

Theo đó, Bộ GTVT phải để cho Công ty cổ phần BOT Quốc lộ 2 tiếp tục thu phí toàn bộ thời gian thu phí tạo lợi nhuận và thu lại đủ số tiền lãi suất bảo toàn vốn theo thỏa thuận của các bên trong Hợp đồng số 8219. Thời gian tiếp tục thu phí theo đúng hợp đồng sẽ là 9 tháng 3 ngày (tổng thời gian là 273 ngày) kể từ ngày bản án/quyết định của tòa án có hiệu lực pháp luật.

Trong trường hợp Bộ GTVT không đồng ý về việc tiếp tục triển khai thu phí theo Hợp đồng số 8219 thì phải bồi thường cho Công ty cổ phần BOT Quốc lộ 2 số tiền là 69,63 tỷ đồng, bao gồm số tiền thu bù của 273 ngày là 66,63 tỷ đồng; số tiền duy trì hoạt động và bảo trì Dự án là 3 tỷ đồng.

Ngoài đơn khởi kiện, nguyên đơn đã nộp các tài liệu, chứng cứ và biên lai thu tiền tạm ứng án phí. Vì vậy, trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo này, Bộ GTVT nộp cho tòa văn bản trả lời đối với yêu cầu của người khởi kiện và các tài liệu, chứng cứ kèm theo, yêu cầu phản tố nếu có. “Hết thời hạn mà Bộ GTVT không có ý kiến gì đối với các yêu cầu của người khởi kiện thì tòa án sẽ căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ để giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật”, đại diện Tòa án Nhân dân quận Hoàn Kiếm nêu rõ.

Được biết, Bộ GTVT đã đề nghị Tòa án Nhân dân quận Hoàn Kiếm gia hạn thời gian trả lời đối với yêu cầu của bên khởi kiện đến giữa tháng 3/2021, do thời gian tiếp nhận và xử lý các yêu cầu của tòa trùng với thời gian nghỉ Tết Nguyên đán. Bộ GTVT cũng cho biết, theo quy định về thực hiện hợp đồng các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP) do Bộ GTVT quản lý, Tổng cục Đường bộ Việt Nam được giao tổ chức thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong giai đoạn kinh doanh, khai thác và chuyển giao công trình.

Thực hiện quy định nêu trên, Tổng cục Đường bộ Việt Nam sau nhiều lần đàm phán, thương thảo với nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án và đã quyết định tạm dừng thu phí theo thẩm quyền để giải quyết dứt điểm các tồn tại của dự án. Do đó, Bộ GTVT ủy quyền cho Tổng cục Đường bộ Việt Nam là đại diện bị đơn trả lời đối với yêu cầu của bên khởi kiện theo thời hạn nêu trên, tham gia tố tụng, thực hiện các quyền và nghĩa vụ của Bộ GTVT tại tòa án theo quy định của pháp luật. 

Đợi tòa phân xử

Theo Hợp đồng điều chỉnh số 8219, Dự án BOT Nội Bài - Vĩnh Yên có thời gian thu phí hoàn vốn 13 năm 7 tháng và thời gian thu phí tạo lợi nhuận là 3 năm 6 tháng, dự kiến kết thúc vào tháng 1/2025 với giá trị quyết toán phần vốn BOT là 491,247 tỷ đồng, trong đó vốn chủ sở hữu là 156 tỷ đồng.

Tuy nhiên, theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, số thu tại Dự án BOT Nội Bài - Vĩnh Yên đã rà soát đến ngày 31/8/2020 là 1.332 tỷ đồng và số chi đến ngày 31/8/2020 là 1.025,036 tỷ đồng.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ GTVT, trong thời gian vừa qua, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã rà soát quy định của pháp luật, Hợp đồng dự án, các văn bản của Kiểm toán Nhà nước và các văn bản hướng dẫn của Bộ GTVT để xác định ngày dừng thu phí của Dự án.

Cơ quan quản lý nhà nước về đường bộ đã tổ chức nhiều cuộc họp với nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án làm rõ các nội dung vướng mắc của Dự án. Đến nay, Dự án vẫn còn một số nội dung tồn tại chủ yếu, trong đó, nổi cộm là chi phí bảo toàn vốn trên phần vốn chủ sở hữu trong thời gian khai thác.

Ngày 5/10/2020, tập thể lãnh đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã họp và ban hành Thông báo kết luận số 304/TB-TCĐBVN về phương án giải quyết vướng mắc một số Hợp đồng dự án BOT. Trong đó kết luận, chưa có đủ cơ sở pháp lý đưa chi phí này để tính toán vào phương án tài chính Dự án. Phương án tài chính không tính chi phí này sẽ giảm thời gian thu hoàn vốn khoảng 6 tháng 5 ngày.

Liên quan đến thời gian thu phí tạo lợi nhuận của nhà đầu tư, theo quan điểm của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Dự án BOT Nội Bài - Vĩnh Yên có số thu thực tế cao hơn so với số thu theo hợp đồng đã ký, nên thời gian thu phí hoàn vốn của Dự án rút ngắn so với dự kiến trong hợp đồng. Điều này dẫn tới việc rút ngắn thời gian thu phí tạo lợi nhuận là phù hợp.

Theo tính toán của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, thời gian thu phí tạo lợi nhuận theo phương pháp lợi nhuận kỳ vọng của nhà đầu tư quy đổi về thời gian thu phí hoàn vốn, thì thời gian thu phí tạo lợi nhuận còn 3 năm 3 tháng 4 ngày, giảm 2 tháng 26 ngày. Dự án phải kết thúc việc thu phí vào cuối ngày 13/10/2020.

Đến 10h ngày 14/10/2020, cả 3 trạm thu phí tại Dự án BOT  Nội Bài - Vĩnh Yên đều đã phải tạm dừng theo yêu cầu của Tổng cục Đường bộ Việt Nam.

Trong khi đó, quan điểm xuyên suốt của Công ty cổ phần BOT Quốc lộ 2 trong quá trình đàm phán, cũng như tại các đơn khiếu nại lên các cơ quan chức năng là thời gian thu phí tạo lợi nhuận theo Hợp đồng số 8219 là cố định, đồng thời là một điều khoản ưu đãi đầu tư đã được các bên cam kết thực hiện.

“Trên cơ sở các điều khoản hợp đồng, các tài liệu đã giao nộp, chúng tôi hy vọng tòa án sẽ có phán quyết chuẩn xác để bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư”, đại diện Công ty cổ phần BOT Quốc lộ 2 nhấn mạnh.