Quản lý hải quan đang được chuyển dịch từ kiểm tra trực tiếp sang quản lý rủi roi

1. Chính thức kết nối Cơ chế một cửa quốc gia với 03 Bộ và kết nối Cơ chế một cửa Asean với 04 nước:

Ngày 08/9/2015, tại trụ sở Tổng cục Hải quan, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã nhấn nút, công bố chính thức thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia (NSW) và kết nối kỹ thuật Cơ chế một cửa ASEAN (ASW).

Theo đó, ngoài 6 Bộ đã kết nối các giai đoạn trước, từ thời điểm này NSW chính thức kết nối mở rộng thêm với 3 Bộ: Khoa học và Công nghệ; Thông tin và Truyền thông; Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Tính đến hết tháng 11/2015, đã có 31.157 hồ sơ, thực hiện 22 thủ tục trên Cổng NSW (chưa tính các thủ tục trong lĩnh vực của Bộ Tài chính).

Cho tới thời điểm hiện tại, trong 7 nước thành viên công bố đã triển khai NSW theo đúng cam kết (bao gồm Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan, Việt Nam) thì Việt Nam và 4 nước là Indonesia, Malaysia, Singapore và Thái Lan công bố đã sẵn sàng về mặt kỹ thuật cho việc kết nối ASW vào cuối năm 2015 đầu 2016. 

Đây là một sự kiện có ý nghĩa quan trọng, là bước ngoặt cho thực hiện cải cách hành chính, tiến tới Chính phủ điện tử của Việt Nam. 

2. Chính thức hoạt động Trung tâm chỉ huy trực tuyến hải quan:

Ngày 17/8/2015, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 1658/QĐ-BTC về việc thành lập Phòng Giám sát hải quan trực tuyến trực thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu.

Đây là đơn vị thực hiện việc kết nối, tích hợp từ các hệ thống công nghệ, thiết bị của ngành Hải quan, khai thác nguồn lực sẵn có để tăng cường năng lực, đáp ứng công tác cải cách hiện đại hóa quản lý hải quan.

Việc đầu tư ứng dụng công nghệ, kỹ thuật tại Phòng Giám sát hải quan trực tuyến được kỳ vọng là công cụ hỗ trợ đắc lực giúp lực lượng kiểm soát hải quan chủ động phòng ngừa, phát hiện kịp thời để ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật.

Hệ thống giám sát hải quan trực tuyến đã giúp cho Văn phòng Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia và lực lượng điều tra chống buôn lậu hải quan phát hiện và triệt phá thành công nhiều vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa trong năm 2015.

3. Khai trương địa điểm kiểm tra chuyên ngành tại Hải Phòng:

Ngày 17/11/2015 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2026/QĐ-TTg phê duyệt Đề án nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động kiểm tra chuyên ngành (KTCN) đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.

Mục tiêu của Đề án là:

(1) tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa tại cửa khẩu theo hướng đơn giản hóa thủ tục, nhanh chóng, thuận tiện; giảm chi phí cho doanh nghiệp.

(2) giảm thời gian thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đến năm 2020 còn dưới 05 ngày đối với hàng xuất khẩu và hàng nhập khẩu.

(3) tạo điều kiện thuận lợi khuyến khích xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam; tạo hàng rào kỹ thuật đối với hàng hóa nhập khẩu, bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng.

(4) đảm bảo quản lý chặt chẽ, đúng quy định pháp luật, phù hợp với thông lệ quốc tế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, góp phần bảo đảm an ninh quốc gia, an toàn kinh tế; nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Triển khai Quyết định số 2026/QĐ-TTg trên đây, ngày 01/12/2015, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đã tổ chức khai trương địa điểm kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại khu vực III cảng Hải Phòng. 

Theo báo cáo của Cục Hải quan TP Hải Phòng việc các đơn vị KTCN có mặt làm việc tại cửa khẩu rút ngắn 30% thời gian chờ đợi làm thủ tục (so với trước đây thời gian lấy mẫu và ra kết quả thông báo chất lượng lô hàng trung bình từ 10-15 ngày, nay còn trung bình 07-10 ngày). 

Dự kiến, Cục Hải quan TP Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Cục Hải quan các tỉnh Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh cũng sẽ sắp xếp địa điểm kiểm tra chuyên ngành tập trung trên địa bàn từ tháng 01/2016.

4. Phát hiện và triệt phá nhiều vụ buôn lậu lớn:

Năm 2015, Ban chỉ đạo 389 quốc gia và Tổng cục Hải quan đã  triệt phá nhiều vụ buôn lậu lớn. Điển hình:

- Chuyên án UPS-155 đấu tranh, phát hiện và bắt giữ đối tượng trong đường dây buôn bán, vận chuyển các chất ma tuý từ Nam Mỹ về Việt Nam: Qua nguồn tin thu thập được từ Hải quan các nước  vực Châu Á - Thái Bình Dương, lực lượng kiểm soát ma tuý ngành Hải quan đã phát hiện đường dây buôn bán, vận chuyển ma tuý lớn từ các nước Nam Mỹ vào Việt Nam để vận chuyển sang nước thứ ba theo tuyến hàng không và tuyến đường biển.

- Ngăn chặn các hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật hoang dã qua biên giới: Trước diễn biến phức tạp của tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép động, thực vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm, tháng 8 năm 2015, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) đã phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện 04 vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép ngà voi và sừng tê giác qua cửa khẩu cảng hàng không quốc tế Nội Bài và cửa khẩu cảng Tiên Sa - Đà Nẵng; thu giữ: 3.886,57 kg ngà voi, 4002 kg vảy tê tê và 127,26 kg sừng tê giác.

- Phát hiện, bắt giữ 208 công-ten-nơ hàng cấm, trị giá hơn 100 tỷ đồng.

5. Kỷ niệm 70 năm thành lập Hải quan Việt Nam.