Sau khi lấy ý kiến góp ý về Dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 83/NĐ-CP và Nghị định 95/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu, Bộ Công thương đã tổng hợp ý kiến và xây dựng Dự thảo Tờ trình (lần 2) gửi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Theo Dự thảo Tờ trình, thời gian điều hành giá xăng dầu được đề xuất sửa đổi theo hướng rút ngắn thời gian điều hành/công bố giá xăng dầu từ 10 ngày xuống mức 7 ngày, thời gian điều hành giá xăng dầu vào ngày thứ 5 hàng tuần, không kể ngày nghỉ lễ.

Trường hợp thứ 5 trùng vào những ngày từ mùng 1 đến mùng 3 tháng 1 âm lịch, kỳ điều hành sẽ được chuyển đến ngày mùng 4 tháng 1 âm lịch. Trong giai đoạn giữa 2 kỳ điều hành, nếu giá cơ sở có biến động tăng trên 5%, Liên Bộ Công thương - Tài chính sẽ thực hiện điều hành giá.

Lý do chọn được Bộ Công thương đưa ra là nhằm bảo đảm giá xăng dầu bám sát hơn với diễn biến giá xăng dầu trên thị trường thế giới, việc điều hành sẽ được thực hiện kể cả vào ngày nghỉ lễ nhằm tránh những việc giá có biến động lớn trong những dịp nghỉ lễ, ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.

Trường hợp giá các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Liên Bộ Công thương – Tài chính có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thời gian điều hành giá xăng dầu cho phù hợp.

Bộ Công thương cho rằng phương án này sẽ đảm bảo giá xăng dầu bám sát hơn với diễn biến giá xăng dầu trên thị trường thế giới. Việc điều hành kể cả vào ngày nghỉ lễ nhằm tránh việc giá có biến động lớn, ảnh hưởng tới quyền lợi người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.

Nhưng nhược điểm là do thời gian để thực hiện việc nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam (từ lúc đặt hàng đến lúc về tới cảng Việt Nam) thường cần khoảng 10-15 ngày, nên khi thị trường có sự bất ổn theo xu hướng bất lợi cho doanh nghiệp, các doanh nghiệp sẽ tiếp tục có ý kiến về thời gian điều hành/công bố giá quá ngắn, ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, doanh nghiệp khó đoán định được giá trong nước khi nhập khẩu xăng dầu (đặc biệt vào chu kỳ giá đi xuống, ví dụ có thể xảy ra khi cung đột Nga-Ukraine kết thúc)

Bên cạnh đó, dự thảo của Bộ Công thương sửa đổi theo hướng thương nhân phân phối xăng dầu được mua xăng dầu từ 3 đầu mối kinh doanh xăng dầu theo hợp đồng mua bán xăng dầu, thay vì được mua từ nhiều nguồn như hiện nay. 

Quy định này nhằm kiểm soát tốt hơn số lượng đơn vị cấp hàng cho hệ thống của thương nhân phân phối nhưng vẫn đảm bảo sự linh hoạt cho thương nhân phân phối, đặc biệt thương nhân phân phối có địa bàn kinh doanh rộng khắp trên cả nước có thể lựa chọn lấy hàng của 3 đơn vị cung cấp hàng tại 3 miền đất nước.

Liên quan đến nội dung cho phép các đại lý bán lẻ xăng dầu được lấy hàng từ nhiều nguồn, Dự thảo lần 2 cũng đồng thuận với quan điểm này. Mục tiêu là nhằm đa dạng nguồn cung cấp xăng dầu cho đại lý, tăng vị thế đại lý trong quá trình đàm phán, mua hàng.

Với tổng đại lý kinh doanh xăng dầu, Dự thảo sẽ xem xét loại bỏ bớt khâu trung gian trong hệ thống phân phối xăng dầu. Bộ Công thương cho rằng, qua rà soát, trong các chủ thể tham gia kinh doanh xăng dầu hiện nay, vai trò của các tổng đại lý kinh doanh xăng dầu không nhiều và tạo ra thêm một nấc trung gian nên sẽ xem xét loại bỏ loại hình thương nhân là tổng đại lý trong hệ thống phân phối xăng dầu.

Về mức chiết khấu cho doanh nghiệp bán lẻ, Bộ Công thương tiếp tục đề nghị không quy định về mức chiết khấu tối thiểu để doanh nghiệp tự quyết định, điều chỉnh linh hoạt nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích trong từng giai đoạn, phù hợp với cung cầu thị trường trong từng thời điểm, có sự chia sẻ khó khăn giữa các đại lý với các đơn vị cấp xăng dầu.