Reuters dẫn thông tin của 3 nhà giao dịch Mỹ cho biết, các doanh nghiệp quốc doanh Trung Quốc hôm 1/6 quyết định mua khoảng 180.000 tấn hạt đậu nành từ Mỹ và dự kiến giao hàng trong tháng 10 hoặc tháng 11 tới - thời điểm đậu nành Mỹ vào mùa thu hoạch và mức giá thường thấp nhất thế giới.

Hiện chưa rõ lý do tại sao các doanh nghiệp này vẫn mua đậu nành Mỹ. Trước đó, hai nguồn thạo tin của Reuters cho biết Trung Quốc đã yêu cầu các doanh nghiệp quốc doanh ngừng nhập khẩu đậu nành và thịt lợn quy mô lớn từ Mỹ. Ngoài ra, nhập khẩu ngô và bông vải từ Mỹ cũng đã bị hoãn lại. Giới chuyên gia đánh giá đây là động thái trả đũa sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cuối tuần trước tuyên bố sẽ yêu cầu chính quyền Washington rút các ưu đãi đặc biệt đối với Hong Kong - một phản ứng chính thức của ông Trump về việc Trung Quốc phê chuẩn áp dụng luật an ninh quốc gia đối với Hong Kong.

“Thật khó hiểu. Có lẽ họ (các nhà nhập khẩu Trung Quốc) muốn tranh thủ giá đậu nành giảm vài xu, hoặc có thể có kế hoạch khác”, một nhà giao dịch xuất khẩu Mỹ cho biết.

Sản lượng đậu nành Mỹ bán cho các công ty Trung Quốc hôm 1/6 là rất nhỏ so với đơn hàng 1 triệu tấn của họ gần đây. Nguồn tin giấu tên của Reuters cho biết thêm, Trung Quốc sẵn sàng ngừng nhập khẩu nhiều mặt hàng nông sản khác từ Mỹ nếu Washington có hành động tiếp theo đối với Hong Kong.

Các chuyên gia đánh giá, bất kỳ động thái ngừng nhập khẩu nông sản Mỹ nào đều đe dọa đến tiến trình thực hiện các mục tiêu trong thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 1 được ký hồi tháng 1. Theo thỏa thuận, Trung Quốc sẽ chi thêm 200 tỷ USD nhập khẩu hàng hóa dịch vụ từ Mỹ so với kim ngạch nhập khẩu hàng hóa Mỹ năm 2017, trong đó khoảng 32 tỷ USD dành cho nhập khẩu nông sản.

Về phía Mỹ, Văn phòng Đại diện Thương mại và Bộ Nông nghiệp vẫn chưa có bình luận chính thức về động thái của Trung Quốc. Còn tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 2/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Zhao Lijan khẳng định ông không nắm được vấn đề trên.

Trung Quốc hôm qua 1/6 cho biết nước này sẽ đáp trả các nỗ lực của Washington mà gây tổn hại đến lợi ích của Bắc Kinh. Trong trường hợp xấu nhất, nếu ông Trump tiếp tục nhằm vào Trung Quốc, Bắc Kinh sẽ hủy thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Mỹ, nguồn thạo tin của Reuters cho biết.

Sau tuyên bố của Tổng thống Trump đối với Hong Kong, các nhà nhập khẩu Trung Quốc đã hủy mua 10.000 - 20.000 tấn thịt lợn Mỹ, bằng khoảng một tuần đơn hàng của họ trong những tháng gần đây. Các hợp đồng tương lai ngô, lúa mì và thịt lợn Mỹ có thể tiếp tục giảm sâu khi căng thẳng thương mại tăng nhiệt.

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ, Trung Quốc đã chi 1,028 tỷ USD nhập khẩu mua đậu nành Mỹ và 691 triệu USD cho thịt lợn Mỹ trong quý I/2020. Vài tuần gần đây, Trung Quốc quay sang nhập khẩu đậu nành từ Brazil khi nước này vào mùa cao điểm xuất khẩu.

Theo nguồn tin khác của Reuters, các nhà nhập khẩu tư nhân Trung Quốc vẫn chưa nhận được chỉ đạo của chính phủ về việc ngừng các giao dịch mua hàng với Mỹ, tuy nhiên họ vẫn tỏ ra thận trọng khi giao dịch.

Nguồn tin này cũng cho biết, đây là động thái ngừng giao dịch nông sản Mỹ ở quy mô nhất định, chứ không phải là chấm dứt mua hàng toàn bộ. Hơn nữa, Trung Quốc có thể dễ dàng tìm kiếm các bạn hàng nông sản từ quốc gia khác.