Phát sinh khó khăn cho việc hoàn vốn
Dự án BOT Đắk Lắk do Công ty cổ phần BOT Quang Đức thực hiện với tổng vốn đầu tư 836 tỷ đồng và được chính thức thu phí hoàn vốn từ ngày 2/11/2015, với thời gian thu phí 20 năm 2 tháng. Phát sinh xuất hiện khi Dự án tuyến tránh đường Hồ Chí Minh đoạn phía Tây thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk (Dự án tuyến tránh) chạy gần song song và cách đường BOT Đắk Lắk gần 5 km về phía Tây được triển khai xây dựng nhằm chia tải với tuyến đường Hồ Chí Minh hiện hữu. Cả cơ quan quản lý và nhà đầu tư đều nhận định, việc đưa vào sử dụng Dự án tuyến tránh chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến khả năng hoàn vốn của Dự án BOT Đắk Lắk, khi một phần lưu lượng phương tiện giao thông sẽ chuyển sang lưu thông trên tuyến tránh mới.
. |
Trước phát sinh trên, ngày 27/6/2017, Thứ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) Nguyễn Ngọc Đông và ông Nguyễn Tuấn Hà, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk đã chủ trì cuộc họp để xử lý vướng mắc của 2 dự án này. Tại cuộc họp, cả Bộ GTVT và UBND tỉnh Đắk Lắk đều thống nhất phương án báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét phương án cho di dời trạm thu phí hiện hữu sang vị trí mới tại Km 1758 + 085, phía sau điểm cuối tuyến tránh thị xã Buôn Hồ, thuộc khu vực nông trường cao su Phú Xuân, huyện Cư M’gar. Tuy vậy, nhà đầu tư vẫn chưa đồng tình với phương án này.
Nhà đầu tư rơi vào thế khó
Tại công văn kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ ngày 22/11/2018, Công ty cổ phần BOT Quang Đức cho rằng, nếu trạm thu phí BOT của Dự án BOT Đắk Lắk được di dời về vị trí mới tại Km 1758 + 085 theo chủ trương của UBND tỉnh và Bộ Giao thông - Vận tải, sẽ dễ xảy ra nguy cơ mất an ninh trật tự. Bởi lẽ, vị trí mới của trạm thu phí sẽ nằm ngay phía trước đường rẽ vào tuyến tránh, nên chắc chắn các phương tiện giao thông dù chỉ vận hành trên tuyến tránh Buôn Hồ (Đắk Lắk) và không đi qua đoạn đường BOT Đắk Lắk, nhưng cũng phải đóng phí ở trạm thu phí.
Chưa kể, vị trí đặt mới trạm thu phí sẽ có rất nhiều đường dân sinh giao cắt với đường Hồ Chí Minh và tuyến tránh, nên sẽ dẫn đến việc các phương tiện “lách” qua đây dẫn đến nguy cơ trạm thu phí mới ảnh hưởng tới khả năng hoàn vốn của Dự án.
“Chúng tôi đã đầu tư hơn 50 tỷ đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng cứng tại trạm thu phí, giờ di dời trạm thu phí sẽ đồng nghĩa với phải xây dựng, lắp đặt các thiết bị thu phí mới hoàn toàn. Trong khi Dự án BOT Đắk Lắk đã hoàn thành, hợp đồng tín dụng đã hết thời hạn giải ngân theo khối lượng dự án, nên sẽ tạo thêm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp”, ông Thái Hồng Nhân, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần BOT Quang Đức cho biết.
Cũng theo ông Nhân, vướng mắc đã vượt ngoài tầm kiểm soát của đơn vị và để đảm bảo tính khả thi của Dự án, hài hòa quyền lợi của Nhà nước, người dân và nhà đầu tư, cũng như xét đến các yếu tố phát triển bền vững của khu vực Tây Nguyên, Công ty cổ phần BOT Quang Đức đã có văn bản đề nghị các cấp có thẩm quyền xem xét cân đối nguồn vốn dự phòng kết dư của các dự án do Bộ GTVT làm chủ đầu tư để thanh toán bồi hoàn chi phí của nhà đầu tư nhằm chấm dứt hoạt động thu phí hoàn vốn của Dự án BOT Đắk Lắk.
“Nếu phương án này không khả thi, chúng tôi rất mong Bộ GTVT và UBND tỉnh Đắk Lắk có phương án điều chỉnh Dự án Tuyến tránh thị xã Buôn Hồ bằng cách xác định lại điểm đấu nối khác để tuyến tránh không ảnh hưởng đến việc thu phí hiện tại”, ông Nhân nói.
Được biết, ngày 28/11/2018, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản giao Bộ GTVT xem xét giải quyết kiến nghị của Công ty cổ phần BOT Quảng Đức. Trường hợp vượt quá thẩm quyền, Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ để có phương án chỉ đạo. Ngày 26/12, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông đã chủ trì cuộc họp với Công ty cổ phần BOT Quang Đức và các đơn vị liên quan để xem xét các kiến nghị, đề xuất từ phía nhà đầu tư và giải quyết các vướng mắc liên quan đến việc di dời Trạm thu phí Dự án BOT Đắk Lắk. Tuy nhiên, theo ông Nhân, các bên vẫn chưa tìm ra được tiếng nói chung về phương án di dời Trạm thu phí BOT Đắk Lắk.
Liên quan đến việc đặt vị trí trạm thu phí BOT không hợp lý, giữa năm 2017, nhiều người dân và chủ phương tiện giao thông khu vực 2 bên cầu Quán Hàu, tỉnh Quảng Bình đã nhiều lần “bao vây” Trạm thu phí BOT Quán Hàu của Tập đoàn Trường Thịnh nhằm phản đối việc phương tiện không lưu thông trên tuyến BOT do Tập đoàn Trường Thịnh đầu tư nhưng cũng phải trả phí. Nguyên nhân là vị trí đặt Trạm thu phí BOT Quán Hàu ngay trước cầu Quán Hàu, nơi tập trung các ngã đường trong khu vực để qua cầu, trong đó có các tuyến dẫn vào trung tâm hành chính huyện Quảng Ninh và trung tâm TP. Đồng Hới như Quốc lộ 1 cũ, Quốc lộ 9B, Đường tỉnh 564B.
Trước sự việc trên, tháng 7/2017, Tập đoàn Trường Thinh đã báo cáo Bộ GTVT và áp dụng chính sách phát vé 0 đồng (theo quý trong năm) cho một số phương tiện của người dân ở TP. Đồng Hới, huyện Quảng Ninh và Lệ Thuỷ khi đi qua Trạm thu phí BOT Quán Hàu (xã Võ Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình). Hiện chính sách này vẫn đang được nhà đầu tư áp dụng và đã giải quyết được “điểm nóng” tại đây.