Theo lịch, ngày 3/1/2024 tới đây, Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án liên quan tới Nguyễn Quốc Việt và hai cựu bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh và 36 bị cáo liên quan tới các vi phạm của Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á, các đơn vị, tỉnh thành phố liên quan.

Hội đồng xét xử sơ thẩm gồm 2 thẩm phán, 3 hội thẩm nhân dân. Thẩm phán Trần Nam Hà, Phó chánh Tòa Hình sự làm chủ tọa phiên tòa. Ngoài ra, có 2 thẩm phán và 3 hội thẩm nhân dân dự khuyết.

Kiểm sát viên thực hành quyền công tố và giám sát hoạt động xét xử có 9 người, bao gồm cả các kiểm sát viên dự khuyết.

Cùng với đó, hơn 70 luật sư đăng ký tham gia phiên tòa để bào chữa cho các bị cáo và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Riêng cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long có 4 luật sư bào chữa; cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ Chu Ngọc Anh có 1 luật sư bào chữa.

Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 20 ngày.

Cũng trong phiên xét xử, Tòa án còn triệu tập nhiều tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, trong đó có tất cả các bị can, bị cáo, bị án ở 19 tỉnh, thành phố trên cả nước liên quan đến hành vi phạm tội của Phan Quốc Việt và vụ án Việt Á cũng đều bị triệu tập.

Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế cùng thư ký Nguyễn Huỳnh; Nguyễn Minh Tuấn, cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế; Nguyễn Nam Liên, cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính Bộ Y tế; Trịnh Thanh Hùng, cựu Vụ phó Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ; Phạm Xuân Thăng, cựu Bí thư Tỉnh uỷ Hải Dương; Phạm Duy Tuyến, cựu Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương bị đưa ra xét xử về tội “Nhận hối lộ”.

Bên cạnh đó, bị cáo Chu Ngọc Anh, cựu Chủ tịch UBND TP. Hà Nội, cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ và Phạm Công Tạc, cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ bị đưa ra xét xử về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Phan Quốc Việt, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á và Vũ Đình Hiệp, Phó tổng giám đốc bị đưa ra xét xử về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” và “Đưa hối lộ”.

Ngoài ra, 25 bị cáo khác bị đưa ra xét xử về một trong các tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và Lợi dụng ảnh hưởng với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, khi dịch Covid-19 bùng phát, Chính phủ và Bộ Khoa học và Công nghệ giao các đơn vị khoa học chủ động nghiên cứu, chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch.

Phan Quốc Việt đã thông đồng, cấu kết với Trịnh Thanh Hùng để Hùng tác động Chu Ngọc Anh, thời điểm còn là Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ và Phạm Công Tạc để quyết định cho Công ty Việt Á được phối hợp thực hiện đề tài nghiên cứu chế tạo kit xét nghiệm trái pháp luật.

Với mục đích được sản xuất, bán kit xét nghiệm thu lời bất chính, Phan Quốc Việt đã tiếp tục cấu kết với Trịnh Thanh Hùng, Nguyễn Thanh Long, Nguyễn Huỳnh, Nguyễn Văn Trịnh và các bị cáo khác thực hiện nhiều hành vi sai phạm, giúp Công ty Việt Á.

Quá trình điều tra xác định, những bị cáo này đã giúp Công ty Việt Á được kiểm định kit xét nghiệm; được nghiệm thu giai đoạn 1 của đề tài để lập hồ sơ gửi Bộ Y tế cấp sổ đăng ký lưu hành tạm thời, chính thức.

Phan Quốc Việt đã cấu kết với các bị cáo thuộc Bộ Y tế để được hiệp thương giá đã được nâng khống, chậm kiểm tra giá hiệp thương nhằm tạo mặt bằng giá kit xét nghiệm; giới thiệu với các lãnh đạo tỉnh, thành phố để bán thương mại kit xét nghiệm thu lời bất chính.

Tại Bộ Khoa học và Công nghệ, Phan Quốc Việt đã được sự giúp sức của cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh và một số bị cáo khác, biến sản phẩm của đề tài nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước thành của Công ty Việt Á; đồng thời được tặng bằng khen, họp báo công bố sản phẩm...

Khi Công ty Việt Á sản xuất thương mại, bán 200.000 kit xét nghiệm cho Bộ Y tế, công ty này đã nâng khống cơ cấu đơn giá, nhưng vẫn được Bộ Y tế hiệp thương, xác định giá 470.000 đồng/ kit xét nghiệm không có căn cứ.

Quá trình hoạt động, Phan Quốc Việt đã thỏa thuận ăn chia, đưa hối lộ, cảm ơn nhiều cá nhân, với số tiền lên tới hơn 106 tỷ đồng, trong đó cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận hối lộ nhiều nhất là 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh 4 tỷ đồng; Nguyễn Minh Tuấn 300.000 USD; Trịnh Thanh 350.000 USD; Nguyễn Nam Liên 100.000 USD.

Ngoài ra, Phan Quốc Việt còn chi tiền "cảm ơn" cho bị cáo Nguyễn Văn Trịnh, cựu cán bộ thuộc Văn phòng Chính phủ 200.000 USD và cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh 200.000 USD.

Không những thế, để tiêu thụ kit xét nghiệm tại các địa phương với số lượng lớn và được thanh toán theo giá đã nâng khống, Phan Quốc Việt, Vũ Đình Hiệp và các nhân viên Công ty Việt Á đã thông đồng, cấu kết với lãnh đạo, nhân viên các cơ sở y tế công lập thực hiện hành vi trái quy định của pháp luật về đấu thầu, ứng hàng sử dụng trước, hợp thức thủ tục, hồ sơ thanh toán sau theo đơn giá do Công ty Việt Á đưa ra.

Viện Kiểm sát xác định, các vi phạm liên quan tới Công ty Việt Á đã gây thiệt hại hơn 1.235 tỷ đồng, trong đó thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 402 tỷ đồng.