Mất tiền: lỗi của khách hàng!

Gần đây, cộng đồng mạng xôn xao khi khách hàng của một ngân hàng 100% vốn nước ngoài lên mạng tố ngân hàng này đã phủi tay chối bay trách nhiệm khi khách hàng bị kẻ gian lấy cắp thẻ tín dụng Visa, quẹt thẻ tại Thế giới di động, thiệt hại gần 20 triệu đồng.

Thậm chí, có trường hợp khách hàng chưa bao giờ đi nước ngoài, thẻ Visa luôn để trong ví, song vẫn bị sử dụng tại Mỹ với số tiền lên tới hàng ngàn USD. Đáng nói là, dù khách hàng đã chứng minh được thẻ bị lợi dụng, bản thân không hề có mặt tại Mỹ thời điểm đó, song tổ chức thẻ Visa vẫn khẳng định,  các giao dịch thanh toán là hợp lệ theo quy định của tổ chức thẻ Visa. Theo đó, tuy khách hàng không có mặt tại Mỹ, nhưng quản lý thẻ không tốt nên không có cơ sở miễn trách nhiệm với các giao dịch phát sinh từ thẻ Visa của mình.

Từ hai trường hợp trên, có thể thấy, nếu vô tình để mất thẻ hay mất thông tin thẻ, khách hàng có nguy cơ mất tiền rất cao. Ngân hàng và tổ chức phát hành thẻ từ chối chịu trách nhiệm vì cho rằng đang làm đúng luật. Cụ thể, hợp đồng sử dụng thẻ Visa, Master… của nhiều ngân hàng đều ghi rõ: Khách hàng phải có nghĩa vụ bảo mật thẻ.  Trường hợp thẻ bị lợi dụng trước khi tổ chức phát hành thẻ nhận được thông báo, chủ thẻ phải hoàn toàn chịu thiệt hại do việc để thẻ bị lợi dụng gây ra. 

Một thực tế nữa là, tại Việt Nam, các điểm chấp nhận thẻ như siêu thị, nhà hàng, các hệ thống bán lẻ điện máy, điện thoại… chấp nhận quẹt thẻ rất dễ dãi, hầu như không kiểm tra chữ ký hoặc bắt trình giấy tờ tùy thân. Tình trạng dễ dãi trong thanh toán khiến các đơn vị này đang tiếp tay cho tội phạm thẻ. Tất nhiên, sự dễ dãi này cũng bắt nguồn từ khách hàng. Nhiều khách hàng khi được yêu cầu giấy tờ tùy thân khi quẹt thẻ đều rất khó chịu, thậm chí hủy mua hàng nên cửa hàng cũng bỏ qua quy định này.

Chia đều trách nhiệm cho các bên

Trước tình trạng nhiều khách hàng bỗng dưng mất tiền trong tài khoản, nhiều ngân hàng trong nước đã phối hợp với các tổ chức phát hành thẻ quốc tế đòi lại tiền cho khách hàng.

Ông Phạm Mạnh Thắng, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Vietcombank khẳng định: “Các trường hợp mất tiền nếu khách hàng chứng minh được không phải do mình chi tiêu, Vietcombank sẽ phối hợp với tổ chức thẻ quốc tế và cơ quan điều tra để hoàn trả. Vietcombank là một trong những ngân hàng ở Việt Nam thu hồi lại được số tiền nhiều nhất cho khách hàng”.

Tuy nhiên, ông Thắng cũng khuyến cáo, nếu khách hàng mất thẻ, mất điện thoại, để lộ thông tin thì rất khó đòi lại tiền. Thực tế, thẻ tín dụng cũng như ví tiền, nếu sơ suất đều có thể bị mất. Nếu mất thẻ, kịp thời báo cho ngân hàng sẽ giữ lại được tiền. Nói cách khác, sử dụng thẻ an toàn hơn tiền mặt, song khách hàng cũng phải có ý thức bảo mật thẻ. 

Phải thừa nhận là, rất nhiều trường hợp mất tiền trong tài khoản thời gian qua do người sử dụng thẻ bất cẩn. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp khách hàng mất tiền trong tài khoản một cách khó hiểu dù bảo mật tốt. Thêm vào đó, các quy định hiện hành còn lỏng lẻo, đẩy hết rủi ro về khách hàng khiến người sử dụng thẻ lo ngại.

Vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có chỉ đạo về việc đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật trong hoạt động thanh toán. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu, trước ngày 15/10, Ngân hàng Nhà nước phải ban hành quy định nêu rõ trong hợp đồng trách nhiệm của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán khi tiếp nhận thông tin từ khách hàng, thời gian xử lý, phương án đền bù khi phát sinh rủi ro, sự cố trong hoạt động thanh toán. Ngân hàng Nhà nước cũng được yêu cầu tăng cường chỉ đạo, kiểm tra đảm bảo việc chấp hành các quy định của pháp luật  và đầu tư hạ tầng công nghệ lĩnh vực thanh toán của các ngân hàng. Thủ tướng cũng giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động thanh toán, ảnh hưởng đến an toàn của hệ thống thanh toán quốc gia.