Trì hoãn phát hành cổ phiếu riêng lẻ trên thị giá

Ngày 14/7, Pomina thông qua kế hoạch phát hành riêng lẻ 70.175.343 cổ phiếu cho Nansei Steel với giá 10.000 đồng/cổ phiếu để huy động 701,75 tỷ đồng, mục đích là bổ sung vốn cho hoạt động sản xuất và kinh doanh. Việc phát hành được chia làm hai đợt: đợt 1 sẽ phát hành 10.604.038 cổ phiếu trong tháng 8/2023 và đợt 2 dự kiến phát hành thêm 59.571.305 cổ phiếu trong tháng 9/2024. Nếu hoàn thành 2 đợt chào bán, Nansei Steel sẽ trở thành cổ đông lớn sở hữu 20,04% vốn điều lệ tại Pomina.

Tuy nhiên, hết tháng 8/2023, qua thời điểm dự kiến phát hành cổ phiếu riêng lẻ đợt 1, Pomina bất ngờ công bố thông tin xin ý kiến cổ đông bằng văn bản, thời gian xin ý kiến trong tháng 9/2023. Trong đó, Công ty trình cổ đông điều chỉnh phương án chào bán riêng lẻ 70.175.343 triệu cổ phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư chiến lược Nansei Steel, thời gian dự kiến từ tháng 8/2023 đến hết năm 2024, với số lượng chào bán từng đợt theo sự thoả thuận giữa hai bên.

Về lý do kéo dài thời gian chào bán so với kế hoạch ban đầu, Pomina cho biết, do thời gian chờ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép phát hành vượt ngoài dự kiến, để xúc tiến triển khai các thủ tục hành chính cho việc này, Công ty muốn xin ý kiến cổ đông nới rộng khung thời gian phát hành.

Kế hoạch phát hành cổ phiếu riêng lẻ của Pomina được nhiều nhà đầu tư quan tâm khi giá phát hành riêng lẻ cao hơn rất nhiều so với giá giao dịch trên sàn chứng khoán. Trong đó, trước khi công bố kế hoạch phát hành cổ phiếu riêng lẻ, ngày 25/5, cổ phiếu POM chỉ giao dịch vùng 4.730 đồng/cổ phiếu (thấp hơn 52,7% so với giá phát hành riêng lẻ).

Tuy nhiên, sau khi thông qua kế hoạch phát hành riêng lẻ, tới ngày 18/7, cổ phiếu tăng 78,6% so với giá đóng cửa ngày 25/5, lên 8.450 đồng/cổ phiếu (thấp hơn 15,5% so với giá phát hành riêng lẻ). Với việc thông qua và không triển khai phát hành cổ phiếu như kế hoạch, ngày 31/8, cổ phiếu POM chỉ còn 6.850 đồng/cổ phiếu.

Nhiều vấn đề khó giải quyết

Pomina đã bị Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE) đưa vào danh sách là một trong 18 đơn vị chưa nộp báo cáo kiểm toán bán niên năm 2023. Đối với báo cáo tài chính tự lập quý II/2023, Công ty cũng bộc lộ nhiều vấn đề đáng lưu ý.

Đầu tiên, quý II/2023, Pomina ghi nhận lỗ 349,89 tỷ đồng, lũy kế nửa đầu năm lỗ 536,5 tỷ đồng (cùng kỳ lãi 8,1 tỷ đồng). Như vậy, tính tới ngày 30/6/2023, tổng lỗ lũy kế của Công ty là 789,3 tỷ đồng, bằng 28,22% vốn điều lệ. Việc ghi nhận lỗ lũy kế liên tục sẽ là bài toán đối với việc huy động vốn từ các tổ chức tín dụng mới.

Thực tế, thời điểm hiện tại, thặng dư vốn cổ phần chỉ còn 35 tỷ đồng, quỹ đầu tư phát triển chỉ còn 60,5 tỷ đồng, nên khó có thể giúp Pomina xóa lỗ lũy kế - điều từng được thực hiện trong quá khứ.

Thứ hai, tại thời điểm 30/6/2023, Pomina ghi nhận nợ ngắn hạn 7.673,6 tỷ đồng, tài sản ngắn hạn 3.484,7 tỷ đồng. Như vậy, nợ ngắn hạn cao hơn tài sản ngắn hạn 4.188,9 tỷ đồng. Hay có thể hiểu, Công ty đang sử dụng 4.188,9 tỷ đồng nguồn vốn ngắn hạn (dưới 1 năm) để tài trợ cho tài sản dài hạn (trên 1 năm). Trong đó, rủi ro sử dụng nguồn ngắn hạn tài trợ tài sản dài hạn nếu gặp sự cố liên quan tới thanh khoản.

Thứ ba, cũng tại thời điểm cuối quý II/2023, tổng nợ vay ngắn hạn và dài hạn tăng 48 tỷ đồng so với đầu năm, lên 6.266,6 tỷ đồng và bằng 302% vốn chủ sở hữu. Như vậy, tỷ lệ sử dụng nợ vay của Pomina thuộc top đầu trong ngành, điều này tiếp tục bào mòn phần lớn lợi nhuận khi Công ty vẫn kinh doanh dưới giá vốn.

Trong Báo cáo kiểm toán năm 2022 được kiểm toán bởi Ernst & Young Việt Nam, đơn vị kiểm toán đưa ra các vấn đề nhấn mạnh. Trong đó, Pomina phát sinh khoản lỗ 1.079,9 tỷ đồng trong năm 2022. Đồng thời, tại thời điểm 31/12/2022, nợ ngắn hạn vượt quá tài sản ngắn hạn với số tiền 3.743,2 tỷ đồng, Công ty chưa thanh toán một số khoản vay đã đến hạn cho đến ngày lập báo cáo. Các điều kiện này, cùng với các vấn đề khác cho thấy sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của Pomina.

Về triển vọng kinh doanh, tại Đại hội đồng cổ đông ngày 14/7, Pomina bất ngờ điều chỉnh kế hoạch doanh thu từ 14.000 tỷ đồng về 9.000 tỷ đồng và lợi nhuận từ lãi 300 tỷ đồng sang lỗ 150 tỷ đồng. Theo ông Đỗ Duy Thái, Chủ tịch HĐQT, việc điều chỉnh kế hoạch kinh doanh thể hiện sự thận trọng của HĐQT trong bối cảnh thị trường còn khó khăn. Tuy nhiên, yếu tố chính thôi thúc Công ty điều chỉnh kế hoạch là niềm tin ngành bất động sản chưa tốt lên trong năm nay.

“Từ giờ đến cuối năm, bất động sản có thể vẫn bất động, dù Chính phủ đã cố gắng dùng mọi biện pháp, như giải quyết thủ tục cho từng công trình, giảm lãi suất và giãn nợ cho các công ty bất động sản. Chính phủ đã cố gắng hết sức, nhưng để chính sách ngấm vào nền kinh tế thì cần có thời gian. Các chuyên gia cho rằng, năm sau, bất động sản sẽ ấm trở lại, nhưng với tôi, phải đến tháng 6/2024, thì mới bắt đầu tốt trở lại”, ông Đỗ Duy Thái nhấn mạnh.