Nhìn lại diễn biến thị trường vàng 15 năm qua, giá hàng hóa đặc biệt này biến động rất lớn. Có thời kỳ, giá vàng tăng rất cao, tăng liên tục, tăng trong thời gian dài (đến mức “vàng bỏ ống cũng có lãi” tới 11 năm (từ năm 2001 đến 2011). Có thời kỳ giá vàng giảm sâu, giảm liên tục và kéo dài tới 3 năm (từ 2013 đến 2015).

Bước sang năm 2016, giá vàng đã tăng trở lại. Từ đầu năm đến ngày 15/6, giá vàng đã tăng 9,67%. Trong những ngày gần đây, giá vàng đã nhảy múa với tốc độ chóng mặt, lúc tăng “phi mã” tới hơn 3 triệu đồng/lượng, cao nhất trong hơn 3 năm, tăng gần 20% so với cuối năm trước, lúc lại giảm vài triệu/lượng... Chênh lệch giữa giá bán ra và giá mua vào đã giãn ra rất lớn.

Giá vàng trong nước tăng cao do nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân đầu tiên là do giá vàng thế giới tăng cao, có lúc lên đến 1.370 USD/ounce. Giá vàng thế giới tăng cao do nhiều yếu tố. Yếu tố đầu tiên là việc nước Anh rời khỏi EU (Brexit). Yếu tố này, cùng với một số yếu tố khác, đã khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chưa tăng lãi suất USD và có thể không tăng trong năm nay, thậm chí cả năm 2017.

Quỹ đầu tư vàng lớn nhất thế giới là SPDR Trust chỉ trong ngày đầu tuần đã mua ròng thêm 3% khối lượng nắm giữ, nâng mức nắm giữ lên 983 tấn, cao nhất trong hơn 3 năm qua...

Một nguyên nhân quan trọng nữa đẩy giá vàng tăng cao gần đây do các yếu tố ở trong nước. Vàng là kênh đầu tư có tỷ suất lợi nhuận cao hơn so với các kênh đầu tư khác trong 6 tháng đầu năm 2016 (USD giảm 0,8%, VN-Index tăng 14,2%, bất động sản tăng 2,03%...). Ngoài yếu tố đầu tư là yếu tố cộng hưởng của tâm lý “tích cốc phòng cơ” và tâm lý mua bán theo đám đông.

Mặc dù giá vàng tăng cao như vậy, song cũng không nên dồn vốn vào vàng. Lý do là, giá vàng thế giới có thể tăng, nhưng khó kéo dài trước xu hướng tăng giá USD. Chênh lệch giữa giá mua và giá bán hiện khá cao, nếu lướt sóng thì bị chênh lệch này làm giảm lãi. Nhà nước đã có chủ trương giao Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu xây dựng đề án huy động vàng trong dân, để vừa có vốn đầu tư, vừa hạn chế tình trạng vàng hóa. Thực tế giá vàng trồi sụt mạnh những ngày gần đây cũng làm cho người giữ vàng hoặc đầu tư vào vàng thận trọng hơn...