Cầu vốn chưa tăng khi sức cầu yếu

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, đến ngày 31/1/2024, mặt bằng lãi suất tiền gửi và cho vay tiếp tục xu hướng giảm; lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại giảm lần lượt 0,15%/năm, 0,25%/năm so với cuối năm 2023.

Tuy nhiên, theo NHNN, tăng trưởng tín dụng đầu năm 2024 khá thấp so với các năm gần đây. Tháng 1/2024, tín dụng giảm 0,6% so với cuối năm 2023. Có 5/9 nhóm tổ chức tín dụng ghi nhận tín dụng giảm, trong đó nhóm ngân hàng liên doanh ghi nhận tín dụng giảm mạnh nhất, ở mức 3,41%; ngân hàng 100% vốn nhà nước giảm 2,2%; nhóm ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước giảm 0,88%; nhóm thương mại cổ phần giảm 0,51%; nhóm ngân hàng nước ngoài giảm 0,32%.

Lý giải tình trạng trên, lãnh đạo các ngân hàng Agribank, Vietcombank, LPBank cho biết, đây là hiện tượng bình thường trong các tháng đầu năm do tâm lý khách hàng và hoạt động kinh tế chưa sôi động vì đây là mùa nghỉ lễ. Trong năm 2024, khả năng hấp thụ vốn sẽ tăng chậm khi sức mua yếu.

Thực tế, tổng cầu thế giới và trong nước phục hồi chậm; năng lực tài chính của các doanh nghiệp vẫn đang suy giảm, khả năng chống chịu kém. Trong khi đó, áp lực nợ xấu đối với các ngân hàng trong năm 2024 rất lớn; bộ đệm dự phòng rủi ro nợ xấu đang mỏng đi, nên các ngân hàng sẽ thận trọng trong việc cấp tín dụng.

Ông Trần Long, Phó tổng giám đốc BIDV cũng cho rằng, nguyên nhân chính dẫn tới giảm tín dụng những tháng đầu năm 2024 là sức hấp thụ vốn của nền kinh tế thấp. Các động lực tăng trưởng kinh tế như xuất khẩu, tiêu dùng, sản xuất công nghiệp, đầu tư tư nhân còn chậm; hoạt động của doanh nghiệp còn nhiều khó khăn, như vướng mắc về pháp lý, môi trường kinh doanh, chi phí logistics tăng lên do chiến tranh, thị trường đầu ra còn khó.

Số doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 1/2024 tăng 25% so với cùng kỳ năm trước. Số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh cũng tăng 25% so với cùng kỳ. Theo ông Long, năng lực tài chính của doanh nghiệp giảm sút, khả năng chịu đựng yếu, nhiều doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực xăng dầu, điện đối mặt với rủi ro về mặt pháp lý, dẫn đến quy mô nợ xấu gia tăng và tỷ lệ bao phủ nợ xấu tại các ngân hàng giảm.

Kỳ vọng dư nợ tín dụng cải thiện dần

Phó tổng giám đốc một ngân hàng quy mô lớn cho rằng, điểm nghẽn chính trong tăng trưởng tín dụng hiện nay là sự giảm sút trong nhu cầu hấp thụ tín dụng của doanh nghiệp, do tác động của các yếu tố kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước. Tuy nhiên, kỳ vọng tăng trưởng tín dụng có thể cải thiện dần trong các quý còn lại của năm nay khi kinh tế hồi phục.

Theo vị lãnh đạo ngân hàng trên, để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, các bộ, ngành, địa phương cần có các giải pháp như kích cầu tiêu dùng nội địa; tiếp tục có các chính sách ưu đãi thu hút vốn đầu tư nước ngoài; tạo hành lang pháp lý thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động của các doanh nghiệp; thúc đẩy các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Sự ổn định và phát triển trong hoạt động sản xuất - kinh doanh của các doanh nghiệp là điều kiện tiên quyết để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống tổ chức tín dụng.

Ông Phạm Quốc Thanh, Tổng giám đốc HDBank cho biết, dư nợ tín dụng trong tháng 1/2024 của ngân hàng này tăng nhẹ khoảng 0,2%, qua đầu tháng 2/2024 thị trường khả quan hơn, nên dư nợ tín dụng cuối tháng 2/2024 ước tăng khoảng 2%. “Dư nợ tín dụng giảm những tháng đầu năm cũng là chuyện bình thường, vì nhu cầu vốn của khách hàng chưa cao. Nhưng mục tiêu NHNN đặt ra 15% trong năm nay có khả năng sẽ đạt được”, ông Thanh nói.

Theo ông Thanh, HDBank từng bước giảm lãi suất cho vay và chuẩn bị giảm thêm 0,3-0,5%. Lãi suất hiện nay không còn là rào cản đối với người đi vay, mà quan trọng là sức cầu của thị trường, đầu ra của sản phẩm. Đối với lĩnh vực nhà ở xã hội, trong năm nay, HDBank kỳ vọng được tháo gỡ khó khăn trong giải ngân để cho vay khoảng 5.000 - 7.000 tỷ đồng.

Đối với tín dụng tiêu dùng, HDBank có công ty tài chính trực thuộc là HD Saison và đang đẩy mạnh giải ngân gói tín dụng tiêu dùng 10.000 tỷ đồng được NHNN giao và trong dịp Tết vừa qua cũng đã giải ngân được 6.800 tỷ đồng.

Ông Lê Thanh Quý Ngọc, Giám đốc Khối Quản lý rủi ro OCB cho hay, cái khó nhất của ngân hàng hiện nay là lượng vốn chôn trong các dự án. Trong đó, lượng trái phiếu doanh nghiệp đang không tạo ra được giá trị đâu đó tầm 2 triệu tỷ đồng. Nhưng chủ trương của Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh đầu tư công sẽ là cơ hội cho tăng trưởng tín dụng. Có thể nhu cầu vay mua nhà của khách hàng mới chưa tăng, nhưng khi thị trường bất động sản ấm lên, thì không chỉ tín dụng bất động sản dự án, mà tín dụng mua nhà cũng tăng.