Tại Diễn đàn Người lao động năm 2023 diễn ra tại Nhà Quốc hội chiều 28/7, sau gợi mở của Chủ tịch Quốc hội, đại diện đoàn viên công đoàn đã nêu nhiều ý kiến, kiến nghị, trong đó có vấn đề nhà ở.

Công nhân Đào Thị Loan đang làm việc tại Công ty TNHH Công nghiệp Hài Mỹ, tỉnh Bình Dương nêu vấn đề, công nhân từ miền Bắc, miền Trung và cả miền Tây lên Bình Dương và các tỉnh, thành phố làm việc, hầu hết phải thuê nhà trọ. Nhà thuê thường diện tích chật hẹp, ẩm thấp, tạm bợ, khó khăn trong sinh hoạt.

Gần đây, được biết Chính phủ có đề án xây 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho công nhân và người có thu nhập thấp. Nhất là gần đây trong Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) được Quốc hội thảo luận, đã cho phép Tổng Liên đoàn được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân. Đây là một tin vui nhưng người lao động cũng lo lắng khi báo chí nói các doanh nghiệp chưa mặn mà với nhà ở xã hội.

Nguyện vọng được chị Loan bày tỏ là mong Quốc hội sớm sửa luật để các doanh nghiệp và Tổng Liên đoàn có điều kiện thuận lợi, triển khai các dự án nhà ở cho công nhân, đồng thời Chính phủ và chính quyền các địa phương dành kinh phí xứng đáng cho nhiệm vụ xây dựng nhà ở cho công nhân và người có thu nhập thấp.

Chủ tịch công đoàn cơ sở Công ty TNHH SWCC SHOWA Việt Nam, ông Nguyễn Minh Sơn phản ánh, mức lãi suất 8,2%/năm của gói hỗ trợ lãi suất tín dụng 120.000 tỷ đồng, áp dụng cho cả chủ đầu tư dự án và người mua, thuê nhà ở xã hội vẫn là rất cao, quá sức chịu đựng của người có thu nhập thấp đô thị.

Cạnh đó, thời gian ưu đãi của gói tín dụng đối với người mua nhà chỉ trong 5 năm là quá ngắn, gây tâm lý bất an cho công nhân, người lao động khi vay. Thực tế gần như công nhân lao động chưa tiếp cận được nguồn vốn này.

Ông Sơn đề nghị Quốc hội giám sát và yêu cầu Chính phủ có giải pháp về vấn đề này để giúp người lao động tiếp cận được nguồn vốn.

Cùng quan tâm, đoàn viên Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel, ông Nguyễn Việt Anh có ý kiến thêm về vấn đề nhà ở.

Ông Anh nói, cách đây mấy chục năm, khi đất nước còn rất nghèo, nhưng gần như nơi nào có nhà máy, xí nghiệp đông công nhân thì nơi đó đều có khu tập thể, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa. Đến bây giờ đất nước đã khá giả hơn nhưng rất nhiều khu công nghiệp có vài ba trăm ngàn công nhân, nhưng vắng bóng các khu chung cư cho công nhân. Công nhân đành phải thuê nhà dân, do tiền ít nên thuê nhà xập xệ, nhỏ hẹp, thiếu ánh sáng, mất an ninh, an toàn.

“Chúng tôi chứng kiến nhiều gia đình công nhân 4-5 người ở vẻn vẹn trong hơn 10 m2, các con nằm giường, bố mẹ trải chiếu nằm sàn, nhìn vào không ai gọi đó là nhà, mà thực chất chỉ là chỗ ngả lưng; nhiều gia đình không dám cho con ở cùng mà phải gửi về quê, có bạn sắp đến ngày sinh nhưng chủ nhà trọ đòi nhà, có bạn giáp Tết, công ty nợ lương không có tiền về quê ăn Tết, nên ở lại, nhưng không đủ tiền trả tiền nhà, bị chủ nhà trọ yêu cầu dọn đi chỗ khác, may có Công đoàn kịp thời hỗ trợ. Đợt dịch Covid -19 vừa rồi, vì các dãy nhà trọ san sát nhau, lại chật hẹp, nhiều phòng trọ nhỏ mà có tới 5-6 người thuê, nên dịch lây lan nhanh hơn, số công nhân tử vong cũng nhiều hơn”, ông Anh nêu thực tế.

Nguyện vọng được ông Việt Anh bày tỏ là rất mong Quốc hội, Chính phủ quan tâm đặc biệt vấn đề này để công nhân an cư, lạc nghiệp.

Hồi âm các ý kiến trên, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nói gói hỗ trợ lãi suất tín dụng 120.000 tỷ đồng mới đang triển khai. Thời gian vừa qua, Ngân hàng Nhà nước tích cực ban hành các văn bản hướng dẫn, Bộ Xây dựng cũng đã ban hành các văn bản hướng dẫn. Thủ tướng Chính phủ cũng đã có nhiều chỉ đạo nhất là Ngân hàng Nhà nước có các hướng dẫn cụ thể, các ngân hàng thương mại cũng tích cực triển khai gói này. Ngoài gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng này, theo nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, cũng đã có gói 30.000 tỷ đồng để hỗ trợ cho chủ đầu tư có các dự án nhà ở xã hội. Gói 150.00 tỷ đồng hỗ trợ cho người lao động mua nhà với lãi suất 4,8%. Hai gói hỗ trợ này có thể giúp người lao động tiếp cận, vay để mua nhà ở xã hội.

“Đề nghị triển khai sớm, nhanh gói 120.000 tỷ đồng”,  Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu ngay sau phần trả lời của Thứ trưởng Bộ Xây dựng.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, ông Hoàng Thanh Tùng nêu, dự thảo luật Nhà ở sửa đổi một nội dung hết sức quan trọng là chính sách ưu đãi hỗ trợ đầu tư để đẩy mạnh nhà ở xã hội, công nhân thu nhập thấp sẽ được hưởng chế độ này. Một số chính sách cũng được quan tâm như dành quỹ đất phù hợp ở dịa phương, miễn giảm tiền sử dụng, thuê đất để chủ đầu tư tiếp cận, cạnh đó là chính sách về thuế, tín dụng… để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Nói thêm về vấn đề nhà ở cho người lao động, Chủ tịch Quốc hội cho biết, khi sửa Luật Nhà ở đại biểu cho rằng, cần quan tâm cả hình thức mua và cho thuê nhà ở xã hội. Riêng nhà trong khu công nghiệp chủ yếu là cho thuê mua (trả góp) giải quyết cả vấn đề sở hữu và chỗ ở. Với Tổng Liên đoàn thì Chính phủ đang trình  là một chủ thể tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhưng vấn đề này liên quan đến nhiều luật nên ý kiến còn khác nhau và Quốc hội sẽ tiếp tục xem xét.

Luật Nhà ở đã quy định rất rõ về vấn đề nguồn lực làm nhà ở xã hội, ông Vương Đình Huệ hồi âm quan tâm của người lao động.