Đó là khẳng định của ông Nguyễn Đăng Trương, Phó cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) liên quan tới nghi vấn Công ty Tư vấn giao thông Nhật Bản (JTC) đã đưa hối lộ 16 tỷ đồng cho một số quan chức của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam để giành hợp đồng tư vấn.

Được biết, tình huống đấu thầu có vẻ “gợn” nhất trong quá trình tuyển chọn nhà thầu cho Gói thầu tư vấn HURC1 - 001, Dự án Xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1 (giai đoạn I) chính là việc liên danh nhà thầu do JTC đứng đầu là đơn vị duy nhất nộp hồ sơ dự thầu tại lễ mở thầu diễn ra vào tháng 1/2009.

Tuy nhiên, theo ông Trần Xuân Sanh, Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình, Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT), đó là tình huống hoàn toàn bình thường tại các cuộc đấu thầu. 

Thống kê công tác đấu thầu của Bộ GTVT trong vòng 5 năm trở lại đây cũng cho thấy, hiện tượng này lại xảy ra khá phổ biến tại các gói thầu tư vấn và xây lắp sử dụng vốn vay ODA Nhật Bản, nhất là các gói thầu sử dụng vốn vay theo điều kiện đặc biệt (STEP).

Hiện chưa có bất kỳ giải thích chính xác, hợp lý nào cho tình huống đấu thầu đã trở thành bình thường tại các dự án ODA Nhật Bản.

Trên thực tế, ngoài kết quả rà soát bước đầu của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam - chủ đầu tư và Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông, đối với quá trình xét thầu Gói thầu HURC1 – 001, Dự án Xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến số 1 (giai đoạn I) – “đối tượng” đang chịu nhiều nghi vấn đều chưa thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Theo Ban Quản lý các dự án đường sắt (RPMU), gói thầu này (có giá trị 4,64 tỷ Yên (sử dụng vốn vay Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản - JBIC và 91,69 tỷ đồng Việt Nam) có hình thức lựa chọn nhà thầu là đấu thầu rộng rãi quốc tế theo hướng dẫn của JBIC, theo phương thức đấu thầu 2 túi hồ sơ; hình thức hợp đồng theo thời gian; thời gian thực hiện hợp đồng là 34 tháng.

Liên quan tới quá trình lựa chọn nhà thầu Gói thầu HURC1 - 001, báo cáo của Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông gửi Bộ GTVT vào cuối tuần trước cho thấy, sau khi được Bộ này cho phép lựa chọn danh sách ngắn các nhà thầu tư vấn, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã có quyết định phê duyệt hồ sơ mời nhà thầu quan tâm tới Gói thầu HURC1 - 001 (ngày 9/4/2008).

Đến thời điểm hết hạn nộp hồ sơ quan tâm, chỉ có 4 liên danh nhà thầu, trong đó các doanh nghiệp tư vấn Nhật Bản đứng đầu nộp hồ sơ quan tâm. Sau khi đánh giá, danh sách ngắn các nhà thầu được Tổng công ty Đường sắt Việt Nam gút lại với 3 liên danh để phát thư mời thầu.

Trước đó, hồ sơ mời thầu và tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu Gói thầu đã được Bộ GTVT phê duyệt với ý kiến chấp thuận của JBIC.

Ngày 12/11/2008, RPMU chỉ phát hành hồ sơ mời thầu cho 2/3 nhà thầu đến nhận, trong đó có liên danh của JCT, do một nhà thầu bỏ cuộc. Vào thời điểm mở thầu (ngày 14/1/2009), RPMU chỉ nhận được 1 hồ sơ dự thầu của liên danh do JCT đứng đầu.

Sau khi báo cáo tình hình đầu thầu tới Bộ GTVT và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và được 2 cơ quan này có văn bản chấp thuận, RPMU đã tiến hành mở thầu và đánh giá đề xuất kỹ thuật của liên danh JTC.

Cần phải nói thêm rằng, kết quả đánh giá của RPMU cho thấy, liên danh nhà thầu do JTC đứng đầu đạt 88/100 điểm, trong khi yêu cầu tại hồ sơ mời thầu là cao hơn 80 điểm.

Trên cơ sở đề xuất tài chính của liên danh JTC, từ ngày 31/3/2009 đến 15/6/2009, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và nhà thầu đã tiến hành đàm phán hợp đồng và chính thức trình Bộ GTVT phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu vào đầu tháng 7/2009.

Ngày 25/8/2009, một ngày sau cuộc họp cho ý kiến về tờ trình của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam với sự tham dự của đại diện các vụ chức năng, Bộ GTVT đã có Quyết định số 2469/QĐ - GTVT phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu HURC1 - 001, với giá trúng thầu là 2,9 tỷ yên và 320 tỷ đồng của liên danh do JTC đứng đầu.

“JICA đã có thư không phản đối kết quả đàm phán tài chính và dự thảo hợp đồng gói thầu”, đại diện Cục Quản lý xây dựng và  chất lượng công trình giao thông cho biết. Từ những cơ sở pháp lý nêu trên, ngày 9/9/2009, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã ký hợp đồng với liên danh do JTC đứng đầu để thực hiện gói thầu dịch vụ tư vấn kỹ thuật (HURC1 - 001) cho Dự án.

Liên quan tới thông tin JTC chi tiền để được tham gia dự án đường sắt vốn vay ODA Nhật Bản tại Việt Nam, vào cuối tuần trước, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã có buổi làm việc với ngài Fukada Hiroshi, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam về nghi án hối lộ của dự án vốn vay, để trao đổi thông tin và thảo luận những biện pháp phòng chống trong thời gian tới, bao gồm cả biện pháp phòng chống tái phát; thảo luận về đề xuất sửa đổi cơ chế, chính sách nhằm ngăn ngừa, hạn chế tiêu cực.

Anh Minh