Trong Đề án phát triển bền vững Mắc ca giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Việt Nam đặt mục tiêu mở rộng diện tích vùng trồng cả nước đạt từ 130.000 - 150.000 ha vào năm 2030 và hướng tới khoảng 250.000 ha vào năm 2050, đồng thời hình thành chuỗi chế biến sâu và xuất khẩu bền vững.

Theo Hiệp hội Mắc ca Việt Nam, năm 2024, Việt Nam chỉ xuất khẩu khoảng 500-600 tấn nhân mắc ca nhưng lại phải nhập khẩu tới 3.500-4.000 tấn hạt thô để phục vụ chế biến và tiêu dùng.

Những con số trên cho thấy nhu cầu thị trường rất lớn, trong khi sản phẩm nội địa vẫn chưa đủ sức cạnh tranh, đồng thời mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp đầu tư vào chất lượng, chế biến sâu và xây dựng chuỗi giá trị bền vững.

Khẳng định vị thế tiên phong trong ngành mắc ca tại Việt Nam

Với bối cảnh chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và chuyển đổi số đang được thúc đẩy mạnh mẽ, nhiều chương trình hợp tác quốc tế đặt kỳ vọng lớn vào sự chuyển mình của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp. Tuy nhiên, ít ai nghĩ rằng một doanh nghiệp nhỏ trong ngành mắc ca - lĩnh vực vốn còn manh mún và thiếu chuỗi giá trị lại có thể trở thành đại diện tiêu biểu cho mô hình chuyển đổi kép.

Ngày 23/10/2025, Công ty TNHH TM DV Maca Đại Việt đã giành Giải Nhất cuộc thi “Twin Transition Challenge” do GIZ và APED tổ chức. Mới đây, ngày 5/12/2025, doanh nghiệp cũng đã lọt vào Top 100 doanh nghiệp bền vững Việt Nam 2025 do VCCI và VBCSD tổ chức. Đặc biệt, bên cạnh những doanh nghiệp và tập đoàn lớn, đây là một trong số rất ít đơn vị SME được trao tặng giải thưởng danh giá năm nay.

Hai giải thưởng uy tín ấy đã đưa doanh nghiệp SME trở thành một “case study” đáng chú ý trong hành trình đổi mới nông nghiệp Việt Nam. Giải thưởng mà Maca Đại Việt đạt được đến từ sự dũng cảm của một doanh nghiệp trẻ dám đi con đường khó, chấp nhận lợi nhuận thấp hơn để làm đúng, làm chuẩn và đầu tư vào bền vững từ tư duy đến hành động.

Kết quả của mô hình này được thể hiện bằng những con số tích cực. Các sản phẩm từ mắc ca Việt Nam của Maca Đại Việt đã được xuất khẩu sang Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản và châu Âu - những thị trường có yêu cầu nghiêm ngặt về chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Doanh nghiệp cũng đã phát triển dòng sản phẩm hữu cơ với hương vị độc quyền từ nguyên liệu bản địa, đồng thời kết nối hơn 1.000 nông hộ trong một chuỗi giá trị xanh, minh bạch và bền vững.

Khi sự tận tâm dẫn lối mọi bước chân

Với chủ trương “Tận tâm trên từng bước đi”, Maca Đại Việt đã quyết tâm đầu tư chuẩn chỉnh trong tất cả các khâu trong chuỗi cung ứng: từ chuẩn hóa nguyên liệu đầu vào, hỗ trợ nông dân canh tác, số hóa toàn bộ quy trình sản xuất đến chăm chút bao bì hay dịch vụ khách hàng.

Đại diện doanh nghiệp chia sẻ: “Maca Đại Việt thấu hiểu, tôn trọng và mong muốn tri ân nguồn cội của hạt mắc ca Việt Nam. Nhiều năm qua, chúng tôi đã thực hiện điều đó qua những nỗ lực khẳng định chất lượng, sự sáng tạo và trách nhiệm đưa những hạt Mắc Ca tốt nhất từ Việt Nam đi khắp thế giới". 

Khó khăn trong hành trình chuyển đổi kép của một SME như Maca Đại Việt cũng là câu chuyện về tài chính và nguồn lực. Tuy nhiên, doanh nghiệp đã lên kế hoạch chuyển giao cách đây 2 năm và lựa chọn “đi bước nào, chắc bước đó”. Những nỗ lực tưởng chừng rất nhỏ như tự xây dựng phần mềm quản lý doanh nghiệp (ERP) toàn diện, giảm thiểu điện năng sử dụng, quản lý tài nguyên để giảm rác thải… đều là từng bước đi rất “xanh” và bền vững trên hành trình chuyển đổi kép của Maca Đại Việt.

Lấy người nông dân làm cốt lõi

Đứng sau chiến lược kinh doanh và tự tìm giải pháp cho mọi khó khăn của Maca Đại Việt là những người con lớn lên từ núi rừng. Hơn ai hết, họ hiểu được sự vất vả, bấp bênh của người nông dân quê mình. Họ phát triển Maca Đại Việt với một giá trị cốt lõi rất đơn giản: mang đến cuộc sống tốt đẹp hơn cho người nông dân - cũng chính là bố mẹ, anh chị em của mình.

Khi hạt mắc ca Việt vươn tầm quốc tế, người nông dân sẽ có thu nhập ổn định hơn từ chính sản phẩm của mình. Từ đó, họ có thể an tâm với mô hình sản xuất ngày càng được hiện đại hóa theo hướng chuyển đổi kép của doanh nghiệp.

Hành trình của Maca Đại Việt là một ví dụ tiêu biểu cho sự chuyển đổi từ sản xuất thô sang sản xuất giá trị cao. Điều khiến trường hợp này trở nên đáng chú ý là doanh nghiệp không chờ đến khi có nguồn lực lớn mới bắt đầu, mà đi từng bước nhưng đúng hướng. Đối với nhiều chuyên gia, đây là cách tiếp cận hiệu quả nhất cho SME Việt Nam: chọn điểm bắt đầu vừa sức, nhưng đảm bảo tính bền vững ngay từ đầu, thay vì phát triển nhanh rồi quay lại xử lý những vấn đề hệ thống.

Trong bối cảnh Chính phủ Việt Nam đang thúc đẩy mạnh mẽ chiến lược tăng trưởng xanh, chuyển đổi số và kinh tế tuần hoàn, mô hình như Maca Đại Việt có thể được xem như hình mẫu cho nhiều doanh nghiệp nông nghiệp trẻ đang tìm kiếm hướng đi mới. Những nỗ lực kiên trì của doanh nghiệp tạo ra niềm tin rằng: khi doanh nghiệp nhỏ dám đổi mới, dám đầu tư vào chất lượng và bền vững, họ hoàn toàn có thể mở ra con đường riêng, thậm chí dẫn dắt một phân ngành mới.