Tại buổi gặp mặt báo chí và trao giải Truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá và các bệnh không lây nhiễm do Healthbridge và Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 21/12, các chuyên gia y tế đều bày tỏ lo ngại thuốc lá điện tử đang xâm nhập mạnh mẽ vào giới trẻ, nhất là trẻ em.

TS. Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia phòng chống tác hại thuốc lá, Văn phòng Tổ chức Y tế thế giới Việt Nam cảnh báo, trẻ đến trường có thể được bạn mời sử dụng thuốc lá điện tử và chúng ta không biết được liệu trong đó có bị trộn ma túy tổng hợp không. Đáng lo ngại là các bậc phụ huynh đôi khi không nắm được và cũng không thể có thời gian theo con mãi để kiểm soát được.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thuốc lá điện tử đã được quảng bá rộng rãi đến giới trẻ thông qua mạng xã hội và những người có ảnh hưởng.

Trong đó, trẻ em là mục tiêu đặc biệt bị nhắm tới qua việc sử dụng các nhân vật hoạt hình, có ít nhất 16.000 loại hương vị và thuốc lá điện tử giống như đồ chơi, kẹo và đồ dùng học tập.

Theo TS.Lâm, các sản phẩm thuốc lá mới rất độc hại, cả lâu dài và ngay trước mắt. Nếu không được ngăn chặn hiệu quả, sẽ có nguy cơ cao tạo ra một thế hệ trẻ nghiện nicotine và nhấn chìm những kết quả của phòng chống tác hại thuốc lá trong những năm qua.

Việc quản lý các sản phẩm này là không khả thi. Lý do là sự đa dạng quá mức sản phẩm. Từ năm 2016-2020, FDA của Mỹ đã nhận đến hơn 6,5 triệu hồ sơ đăng ký của sản phẩm thuốc lá mới, trong đó FDA đã từ chối 5 triệu sản phẩm.

Ngoài ra, các loại hương liệu cũng quá đa dạng, gần 20.000 loại. Một số nghiên cứu đã chỉ ra nhiều loại hương liệu gây tổn thương não, tim, phổi, niêm mạc đại tràng. Đến nay, chúng ta chưa hiểu biết hết tác hại của các loại hương liệu. Nguy cơ lớn trộn lẫn ma túy tổng hợp cũng là thách thức rất lớn.

Theo TS. Nguyễn Tuấn Lâm, hiện Việt Nam không có văn bản, quy định chính thức nào cấm thuốc lá điện tử, vì thế cơ quan chức năng cũng không có công cụ để kiểm soát các sản phẩm này.

Việc thực thi kiểm soát yếu, trong khi đó các sản phẩm vẫn được bày bán tràn lan, nếu không có biện pháp ngăn chặn thì tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở giới trẻ sẽ còn gia tăng nhanh nữa.

WHO khuyến nghị, Quốc hội Việt Nam cần ban hành Nghị quyết cấm nhập khẩu, sản xuất, phân phối và bán các sản phẩm nicotine, hệ thống phân phối điện tử không chứa nicotine và các sản phẩm thuốc lá nung nóng, cũng như cấm quảng cáo và khuyến mãi các sản phẩm này ở Việt Nam. Đồng thời quy định rõ trách nhiệm thực thi và chế tài.

Về lâu dài, cần chuyển và hoàn thiện tiếp các quy định cấm từ Nghị quyết vào trong Luật sửa đổi luật Phòng chống tác hại của thuốc lá.

Cũng tại sự kiện, TS.Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cho rằng, sự gia tăng tỷ lệ trẻ sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử là do các sản phẩm này chứa Nicotine, chất gây nghiện cao, những chất này có tác động xấu đến sự phát triển của não bộ.

Đặc biệt, các sản phẩm này được thiết kế, tiếp thị một cách đặc biệt, cố tình thu hút giới trẻ với màu sắc hương vị hấp dẫn, vỏ ngoài bắt mắt. Điều này nằm trong mục tiêu của các công ty thuốc lá.

Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam cho hay, các sản phẩm thuốc lá điện tử cũng chứa các chất độc hại như các chất tìm thấy trong thuốc lá thông thường, nhiều chất được chứng minh gây ung thư, bệnh tim, phổi về lâu dài, cũng như các vấn đề sức khỏe khác.

Trên toàn cầu, tình hình đáng lo ngại đến mức, ngài Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng giám đốc WHO ngày 14/12 cũng đã đưa ra lời kêu gọi về hành động khẩn cấp để bảo vệ và ngăn chặn trẻ em khỏi thuốc lá điện tử”, TS.Angela Pratt nói.

Đồng thời, khẳng định thuốc lá điện tử không có tác dụng cai thuốc lá mà thay vào đó bằng chứng đáng báo động đã tiếp tục xuất hiện.

Trẻ hút thuốc lá điện tử có nguy cơ sử dụng thuốc lá truyền thống cao gấp 3 lần trẻ không sử dụng thuốc lá điện tử; đây là nguy cơ, cầu nối nguy hiểm. Đáng chú ý, vừa qua cũng đã có những báo cáo về các sản phẩm này có trộn ma túy gây nguy cơ nghiện, ngộ độc ma túy rất nguy hiểm.

Tại Chương trình, Ban tổ chức cũng đã trao giải Truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá và các bệnh không lây nhiễm cho các phóng viên, biên tập viên có các tác phẩm tuyên truyền về chủ đề này. Cụ thể, Ban tổ chức đã trao 2 giải Nhất, 2 giải Nhì và 10 giải Vì sức khỏe cộng đồng.