Reuters dẫn lời một quan chức cấp cao của Bộ Thương mại Mỹ cho hay, quyết định trên được đưa ra sau khi cơ quan này có một phát hiện sơ bộ vào tháng 12 năm ngoái rằng các công ty năng lượng mặt trời đã tìm cách hoàn thiện sản phẩm ở Đông Nam Á để né tránh thuế quan mà Mỹ áp lên hàng hóa do Trung Quốc sản xuất.

Quyết định đã vấp phải sự phản đối của những đơn vị nhập khẩu tấm pin mặt trời vốn dựa vào các sản phẩm giá rẻ được sản xuất ở nước ngoài để giúp dự án của họ có tính cạnh tranh.

Trina Solar đã chỉ trích quyết định trên của Bộ Thương mại Mỹ khi cho rằng họ đã đầu tư hàng trăm triệu USD vào sản xuất pin và mô-đun ở Thái Lan và Việt Nam. Động thái này sẽ "làm tăng chi phí tổng thể của hầu hết các sản phẩm năng lượng mặt trời của Mỹ bởi nó sẽ hạn chế nguồn cung vào thời điểm nhu cầu về năng lượng mặt trời đang tăng vọt", Trina Solar nhận định.

Trái lại, đó lại là tin tốt cho ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Mỹ bởi ngành này đã phải vật lộn để cạnh tranh với hàng hóa Trung Quốc trong nhiều năm qua và đang triển khai các khoản đầu tư mới nhờ trợ cấp theo luật biến đổi khí hậu mang tính bước ngoặt của Tổng thống Joe Biden.

Kết quả điều tra của Bộ Thương mại Mỹ phát hiện ra rằng đơn vị thành viên của các công ty sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời Trung Quốc như BYD, Trina Solar, Vina Solar và Canadian Solar đang lách thuế mà Mỹ áp dụng đối với các tấm và pin mặt trời của Trung Quốc bằng cách thực hiện những hạng mục gia công nhỏ để hoàn thiện sản phẩm tại Campuchia, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam trước khi xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Do đó, những quốc gia này chiếm khoảng 80% nguồn cung cấp tấm pin năng lượng mặt trời cho Mỹ.

Bộ Thương mại Mỹ cũng sẽ áp đặt thuế đối với New East Solar vì công ty năng lượng mặt trời này đã từ chối hợp tác với kiểm toán tại chỗ đối với các hoạt động ở Campuchia.

Các công ty khác đang hoạt động tại Đông Nam Á có thể theo đuổi quy trình chứng nhận để khẳng định họ không lách thuế của Mỹ. Điều kiện để được chứng nhận là pin và tấm pin mặt trời phải chứa các tấm bán dẫn không phải của Trung Quốc cùng với ba thành phần quan trọng khác.

Mỹ đã áp dụng thuế chống bán phá giá trong một thập kỷ đối với các sản phẩm năng lượng mặt trời do Trung Quốc sản xuất sau khi Bộ Thương mại Mỹ điều tra và phát hiện ra các công ty Trung Quốc nhận khoản trợ cấp không công bằng của chính phủ nước mình nên giá cả hàng hóa của họ xuống thấp ở mức "ảo". 

Các công ty năng lượng mặt trời hoàn thiện sản phẩm ở Đông Nam Á sẽ phải đối mặt với mức thuế tương tự mà Mỹ đã áp lên các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất.

Tuy nhiên, việc áp thuế sẽ không có hiệu lực cho đến tháng 6/2024 do Tổng thống Biden đã miễn trừ áp dụng hai năm nhằm đảm bảo nguồn cung tấm pin năng lượng mặt trời dồi dào để Mỹ có thời gian tăng tốc sản xuất trong nước.

Theo Reuters, ngành năng lượng mặt trời Mỹ nhận thấy quyết định trên của Bộ Thương mại sẽ gây hại đến sự bùng nổ của hoạt động sản xuất năng lượng mặt trời trong nước.

"Bộ Thương mại Mỹ không tuân theo các mục tiêu năng lượng sạch của chính quyền và về cơ bản chúng tôi không đồng ý với quyết định của họ", bà Abigail Ross Hopper, Chủ tịch Hiệp hội công nghiệp năng lượng mặt trời Mỹ cho rằng.