Chiều 27/10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.

Một trong các nội dung được Chính phủ đề xuất là tăng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) từ không quá 50% lên không quá 70%.

Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM), trong bối cảnh vừa qua của ngành giao thông cũng như của TP.HCM, việc nâng tỷ lệ lên 70% là hợp lý vì số vốn thu hồi đất, đền bù, hỗ trợ tái định cư chiếm tỷ lệ rất cao.

Nhìn chung cả các các chính sách được Chính phủ đề xuất, ông Ngân đều ủng hộ. Vì trong bối cảnh hiện nay phải nỗ lực, hỗ trợ đến mức tối đa để có thể triển khai đẩy nhanh tiến độ đầu tư công, vì chúng ta đã có kế hoạch, đã có phân bổ vốn.

Điều này rất quan trọng, vì trong ba động lực tăng trưởng là xuất khẩu, tiêu dùng, đầu tư, thì động lực xuất khẩu đang bị mất đà do bối cảnh thế giới. Bên cạnh đó, tiêu dùng trong nước thì người dân cũng bị bào mòn sau hai năm đại dịch. Chỉ còn động lực quan trọng nhất đầu tư, trong đó đầu tư công có vai trò dẫn dắt.

Vì vậy, phải làm sao tháo gỡ được các cơ chế để giải ngân vốn đầu tư công để hỗ trợ tăng trưởng, hỗ trợ tháo gỡ các điểm nghẽn - mà điểm nghẽn nặng nề nhất hiện nay là hạ tầng giao thông, ông Ngân nêu quan điểm.

Cũng tham gia ý kiến về nâng tỷ lệ vốn nhà nước trong dự án giao thông PPP lên 70%, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Minh Sơn cho biết, qua giám sát đã thấy rõ những vướng mắc trong triển khai thực hiện, nên vừa qua chưa thu hút được các nhà đầu tư để xã hội hóa.

Theo Phó chủ nhiệm Sơn, đánh giá sơ bộ thì việc nâng lên khoảng 70% có thể chấp nhận được, trong đó cộng thêm cả phần giải phóng mặt bằng, trước đó Chính phủ đề xuất 50% nhưng không tính phần giải phóng mặt bằng.

Khi thảo luận trong Thường vụ Quốc hội có ý kiến đề nghị nghiên cứu tăng thêm % tham gia trong loại dự án này. Trong đó, có ý kiến đề nghị đối với các dự án liên quan đường sắt thì các nước có thể vốn Nhà nước có thể lên tới 90% chứ không phải 70%. Tuy nhiên, đây là nghị quyết thí điểm đặc thù với đường bộ và qua thực tế vừa qua thì tầm 70% có thể chấp nhận. Trong thời gian tới, chắc chắn Chính phủ sẽ có báo cáo cụ thể về cơ sở, nghiên cứu nào để đưa ra 70%, ông Sơn thông tin thêm.

Đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh, Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy Vĩnh Long cho rằng, tỷ lệ khống chế vốn nhà nước tham gia dự án PPP không vượt quá 50%, khiến cho một số dự án thu hút vốn khó khăn, nhu cầu giải phóng mặt bằng lớn nên không đáp ứng đủ nhu cầu.

Vì thế, việc tăng tỷ lệ vốn nhà nước giúp dự án thu hút vốn tốt hơn, khai thác nguồn lực hiệu quả, giúp mở rộng không gian kinh tế xã hội, tạo động lực cho phát triển kinh tế xã hội…

Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cũng tham gia thảo luận về việc tăng vốn đầu tư nhà nước tham gia dự án PPP.

Ông nói, theo luật hiện hành mức này chỉ cho phép không quá 50%. Tuy nhiên, khi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) ra đời từ năm 2020 đến nay vẫn tắc, nhiều dự án triển khai PPP làm dự án cao tốc đều phải xem xét lại chuyển sang vốn đầu tư công.

Đại biểu Hùng băn khoăn mức đề xuất không quá 70% liệu có giải quyết được cơ bản vốn huy động vào dự án, mà quan trọng là dự án đó có hiệu quả hay không? Vì nếu dự án hiệu quả tư nhân sẵn sàng đầu tư với tỷ lệ cao. Vì vậy, cần phải có cơ chế để nhà đầu tư vào cho thấy hiệu quả.

Khi thu hẹp vốn tư nhân vào dự án thì có thực hiện tốt việc tăng cường xã hội hóa vào dự án giao thông hay không?, ông Hùng đặt vấn đề.

Cho rằng, chưa thể đáp ứng vấn đề đại biểu Hùng nêu, song Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Nguyễn Văn Thắng nói nếu chờ sửa Luật PPP sẽ mất thời gian, trong khi đang cấp thiết thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng, gắn với đầu tư công, tác động tăng trưởng kính tế. Vì thế, nên nâng lên tỷ lệ 70% vốn để giải quyết trước mắt là tạo sức hút tốt hơn với dự án PPP, còn hiện nay 50% đang là hạn chế.