Thưa ông, việc Trung Quốc (TQ) phá giá đồng nhân dân tệ (NDT) tới 3,5% trong hai ngày vừa qua ảnh hưởng thế nào đến xuất nhập khẩu của VN?

Trong khoảng 6 tháng gần đây, chúng ta đều biết,  ngân hàng dự trữ liên bang Mỹ FED có thể tính toán để nâng lãi suất đồng đô la Mỹ dựa trên hai giả định quan trọng. Thứ nhất, Mỹ đạt đến một trạng thái tối ưu về lao động. Thứ hai, lạm phát của Mỹ dần đi vào ổn định, khoảng 2%. Với những nhân tố như thế, Mỹ cho rằng, sau các chính sách nới lỏng định lượng đã áp dụng trong mấy năm qua, nay cũng cần thiết phải có mức lãi suất cao hơn.

Chúng ta đang xem xét bối cảnh tỷ giá hối đoái của các đồng tiền trên thế giới trong bối cảnh FED có thể tăng lãi suất như vậy, nhiều đồng tiền trên thế giới đều tăng nhưng riêng đồng NDT lại khác. Từ tháng 7/2005 đến nay, đồng NDT không mất giá mà tăng giá. Đồng NDT là đồng tiền của một quốc gia láng giềng mạnh, cho nên chúng ta không đặt ra câu chuyện phải điều chỉnh tỷ giá quá lớn với đồng đô la Mỹ.

Tuy nhiên, khi mà đồng NDT mất giá như diễn biến hai ngày gần đây là 3,5 % rồi, chúng ta cần xem lại một cách rất kỹ lưỡng, rằng xác lập một tỷ giá như thế nào để cho tình trạng nhập siêu của chúng ta không lớn hơn nữa.

 Vậy nên tôi cho rằng, việc nới lỏng biên độ giao dịch tỷ giá hối đoái mà NHNN vừa áp dụng là bước đi phù hợp. Tuy rằng chúng ta vẫn giữ tỷ giá bình quân liên ngân hàng không thay đổi, việc nới biên độ đó là cách làm linh hoạt trong bối cảnh chúng ta còn nhập siêu với TQ và đồng NDT phá giá lớn như thế.

Trong dài hạn chính sách tỷ giá cần lưu ý gì?

Chúng ta cần theo dõi sát đồng NDT dài hơi hơn nữa. Tôi cho rằng, với nỗ lực này, TQ đang mong muốn quốc tế hóa đồng NDT, muốn đồng NDT trở thành đồng tiền dự trữ quốc tế. Phần còn lại của thế giới - mà ở đây là Mỹ, Nhật và phương Tây sẽ phản ứng như thế nào trước việc đồng NDT mất giá nhiều như vậy. Đồng NDT yếu hơn giá trị thực hơn 20 năm qua đã tác động rất nhiều đến các nền kinh tế lớn như Mỹ, Nhật, các nước châu Âu và đây là một chỉ trích rất nặng nề, xem như điều kiện tiên quyết trong đàm phán với TQ ở rất nhiều lĩnh vực không chỉ trong tài chính tiền tệ mà còn trong ngoại giao và chính trị, cho nên tôi cho rằng chắc chắn thế giới sẽ có những phản ứng rất mạnh mẽ trước việc phá giá đồng NDT.

Tuy nhiên, dựa trên tác động của quy luật cung cầu thị trường, nếu TQ thực sự cho đồng NDT được điều tiết bằng một cơ chế tỷ giá hối đoái dựa trên các nhân tố của thị trường, thì nhìn dưới góc độ thương mại,  đồng NDT không mất giá nhiều mà sẽ quay đầu tăng giá.

Tôi tin rằng đồng NDT trong ngắn hạn có thể mất giá, nhưng về lâu dài - khoảng chừng 6 tháng trở lên, sẽ quay đầu tăng giá. Với Việt Nam, chúng ta là một nước láng giềng với TQ, chúng ta không chỉ xử lý vấn đề đơn lẻ với một đồng NDT của TQ, mà chúng ta xử lý trên một rổ tiền tệ đại diện cho các quốc gia chúng ta có mối quan hệ tương tác về thương mại, đầu tư …để chúng ta tính toán một cách đầy đủ hơn.

Chúng ta có thể tiếp cận tỷ giá hối đoái nhiều cách, dựa trên lạm phát và các nhân tố khác, đồng thời theo dõi sát diễn biến của đồng nhân dân tệ để có những ứng xử phù hợp trong tương lai.