Chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Oshima Tadamori nhằm đáp lại lời mời của Chủ tịch Quốc hội nước ta, thể hiện quyết tâm của lãnh đạo cấp cao hai nước đưa quan hệ hai nước đi vào chiều sâu và hợp tác toàn diện; thể hiện quyết tâm của Nhật Bản trong việc thúc đẩy mối quan hệ toàn diện giữa hai nước nói chung, giữa hai cơ quan lập pháp hai nước nói riêng; là bước cụ thể hóa tích cực nội hàm của mối quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á trên kênh ngoại giao nghị viện hai nước.

Nhiệt liệt chào mừng Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản Oshima Tadamori sang thăm chính thức Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân bày tỏ vui mừng được gặp lại Chủ tịch Oshima Tadamori sau hai năm kể từ chuyến thăm tới Nhật Bản vào tháng 8/2015. Đánh giá cao ý nghĩa và tầm quan trọng của chuyến thăm sau 15 năm kể từ khi Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản Watanuki thăm chính thức Việt Nam năm 2002, Chủ tịch Quốc hội khẳng định đây là minh chứng sinh động phản ảnh mối quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai nước; tin tưởng rằng chuyến thăm sẽ góp phần thúc đẩy quan hệ giữa hai nước cũng như giữa hai cơ quan lập pháp lên một tầm cao mới.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Việt Nam và Nhật Bản đã có quan hệ ngoại giao hơn 40 năm, nhưng thực tế mối quan hệ này bắt đầu từ khá sớm, ngay từ thế kỷ thứ 16, người Nhật Bản đã chọn Việt Nam là điểm đến trong giao thương. Với sự tương đồng về văn hóa, lịch sử, tình cảm hữu nghị chân thành và những lợi ích chung của hai dân tộc, quan hệ hai nước những năm qua đã phát triển vượt bậc, toàn diện và sâu sắc, đạt đến khuôn khổ Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á từ tháng 3/2014. Chính sự tin cậy cao về mặt chính trị giữa hai nước là nền tảng cho sự hợp tác chặt chẽ, hiệu quả trên cơ sở hai bên cùng có lợi. Việt Nam luôn coi việc tăng cường quan hệ với Nhật Bản là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của mình.

Đánh giá việc giao lưu, tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao, các cấp, địa phương hai nước và giao lưu nhân dân diễn ra thường xuyên, mật thiết, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của Nhà vua Akihito và Hoàng hậu vào tháng 2/2017 và Thủ tướng Abe vào tháng 1/2017 đã để lại ấn tượng rất sâu sắc đối với lãnh đạo và nhân dân Việt Nam, tạo động lực thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước phát triển hơn nữa trong thời gian tới. Cùng với đó, vào tháng 6/2017 tới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ thăm chính thức Nhật Bản. 

Ngoài ra, hai nước cũng duy trì một số cơ chế đối thoại hiệu quả như Ủy ban Hợp tác Việt-Nhật; Đối thoại Đối tác chiến lược Việt Nam-Nhật Bản về ngoại giao-an ninh-quốc phòng; Đối thoại chính sách quốc phòng Việt-Nhật cấp thứ trưởng; Đối thoại an ninh. Hợp tác giữa các địa phương hai nước cũng được thúc đẩy mạnh mẽ; nhiều tỉnh của Việt Nam và Nhật Bản ký văn bản hợp tác như Hồ Chí Minh-Osaka, Đà Nẵng-Sakai, Hà Nội-Fukuoka... Chủ tịch Quốc hội đề nghị hai bên phối hợp chặt chẽ để tổ chức tốt các hoạt động kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nhật Bản trong năm 2018.

Về quan hệ kinh tế, đánh giá cao kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Nhật Bản năm 2016 đạt gần 30 tỷ USD và hai bên đang phấn đấu tăng gấp đôi vào năm 2020, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Nhật Bản hiện đã trở thành đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam với vị trí là nước cung cấp ODA lớn nhất, nhà đầu tư lớn thứ 2 với 3355 dự án đầu tư trực tiếp còn hiệu lực, tổng số vốn đăng ký 42,49 tỷ USD; là đối tác thương mại song phương lớn thứ 4 của Việt Nam.

Hiện nay, có hơn 1.600 doanh nghiệp Nhật Bản, trong đó có nhiều tập đoàn lớn, đang đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam. Hai bên đang cùng triển khai nhiều dự án quy mô lớn trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, năng lượng của Việt Nam. Dấu ấn của Nhật Bản được thể hiện trên nhiều công trình hạ tầng cơ sở thiết yếu như cầu đường, cảng biển, sân bay đến các công trình phục vụ dân sinh như bệnh viện, trường học... Các dự án đã hoàn thành đưa vào sử dụng đã đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, du lịch của Việt Nam, tiêu biểu như: Cầu Cần Thơ, Cầu Nhật Tân-Nhà ga hành khách T2- Đường nối Nhật Tân-Nội Bài. Do đó, thời gian tới đây, Việt Nam khuyến khích các tập đoàn lớn của Nhật Bản tham gia quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước của Việt Nam, tái cấu trúc hệ thống ngân hàng của Việt Nam, đầu tư theo hình thức PPP...

Về hợp tác an ninh-quốc phòng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, trong bối cảnh an ninh khu vực thế giới nói chung và châu Á-Thái Bình Dương nói riêng hiện nay ngày càng phức tạp, Quốc hội Việt Nam ủng hộ hai Chính phủ tăng cường hơn nữa hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh nhằm góp phần duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực và thế giới; đánh giá cao những tiến triển trong hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực này, thể hiện qua 7 thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực hợp tác quốc phòng hai nước về cung cấp trang thiết bị, khí tài quốc phòng, đào tạo nhân lực...

Chủ tịch Quốc hội cũng bày tỏ cảm ơn và mong Nhật cung cấp vốn ODA không hoàn lại để thực hiện dự án hợp tác thử nghiệm công nghệ xử lý chất độc hóa học/dioxin tại sân bay Biên Hòa của Tập đoàn Shimizu.

Trong hợp tác một số lĩnh vực khác, Chủ tịch Quốc hội khẳng định Việt Nam mong muốn tăng cường hơn nữa hợp tác với Nhật Bản trong các lĩnh vực công nghệ cao; công nghiệp hỗ trợ và nông nghiệp; đặc biệt trong lĩnh vực ứng phó chống biến đổi khí hậu; đề nghị hai bên thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực hợp tác lao động; Nhật Bản tăng số lượng và mở rộng lĩnh vực tiếp nhận thực tập sinh từ Việt Nam như nông nghiệp, ngư nghiệp, xây dựng... trên cơ sở luật mới ban hành của Nhật Bản.

Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của hai nhóm nghị sĩ hai nước đã phối hợp thực hiện và thúc đẩy hai Chính phủ thành lập trường Đại học Việt-Nhật tại Việt Nam, bước đầu đã đi vào hoạt động tốt đẹp; đề nghị phía Nhật Bản tiếp tục hợp tác trong việc đầu tư phát triển một số trường chất lượng cao đáp ứng nhu cầu sử dụng nhân lực của doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam. Về lĩnh vực du lịch, Chủ tịch Quốc hội tin tưởng rằng hai nước thúc đẩy lượng du khách đến thăm nhau sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới.

Đồng thời đề nghị Hạ viện Nhật Bản và Chủ tịch Oshima Tadamori quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi để cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản sinh sống ổn định, học tập và làm việc hiệu quả, góp phần tích cực vào công cuộc phát triển kinh tế, xã hội cũa mỗi nước và là cầu nối xây dựng tình hữu nghị Việt-Nhật.

Trong quan hệ ngoại giao nghị viện giữa hai nước, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, cùng với sự phát triển của quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng Việt-Nhật, hợp tác giữa Quốc hội và các nghị sĩ của hai nước không ngừng được tăng cường; qua đó gửi lời cảm ơn tình cảm và sự quan tâm của Chủ tịch Oshima Tadamori dành cho đất nước và nhân dân Việt Nam; đánh giá cao vai trò của Hạ viện Nhật Bản, Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật-Việt trong việc thúc đẩy quan hệ hai nước.

Khẳng định Quốc hội Việt Nam luôn mong muốn và sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Quốc hội Nhật Bản để hỗ trợ và thúc đẩy phát triển quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược với Nhật Bản, mong muốn thông qua kênh ngoại giao nghị viện hai nước, góp phần tăng cường tin cậy chính trị, giao lưu nhân dân, mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác trên các lĩnh vực, cùng nhau chia sẻ các vấn đề khu vực và quốc tế hai bên cùng quan tâm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị hai bên duy trì thường niên các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao giữa lãnh đạo cơ quan lập pháp hai nước; tăng cường hợp tác, đối thoại, trao đổi ý kiến và chia sẻ kinh nghiệm giữa các cơ quan của Quốc hội, hai nhóm nghị sĩ hữu nghị, giữa các nghị sĩ, đặc biệt là các nghị sĩ trẻ.

Chủ tịch Quốc hội cũng đánh giá cao hoạt động tích cực của hai tổ chức nghị sĩ hữu nghị hai nước do Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính làm Chủ tịch Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt-Nhật; Chủ tịch Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật-Việt Toshihiro Nikai và Cố vấn đặc biệt Liên minh Nghị sỹ hữu nghị Nhật-Việt Tsutomu Takebe.

Trên cơ sở mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Chủ tịch Oshima Tadamori và Hạ viện Nhật Bản tiếp tục quan tâm, ủng hộ việc triển khai, thực hiện các thỏa thuận cấp cao về kinh tế giữa hai nước; thúc đẩy Chính phủ Nhật Bản tiếp tục duy trì ODA ở mức cao giúp Việt Nam phát triển bền vững; đề nghị Quốc hội hai bên tăng cường giám sát hiệu quả thực hiện các chương trình, dự án hợp tác giữa Chính phủ và các bộ, ngành của hai nước; mong muốn Quốc hội hai nước tăng cường hợp tác và phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn quốc tế và khu vực cũng như trong những vấn đề mà hai bên cùng quan tâm, nhất là tại các Diễn đàn IPU, AIPA, APPF...

Bày tỏ vui mừng sang thăm chính thức Việt Nam và được gặp lại Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản Oshima Tadamori trân trọng cảm ơn sự đón tiếp trọng thị, nồng ấm tình hữu nghị mà Quốc hội Việt Nam đã dành cho đoàn; hy vọng chuyến thăm sẽ góp phần thúc đẩy mối quan hệ toàn diện giữa hai nước nói chung, giữa cơ quan lập pháp hai nước nói riêng trong mối quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á giữa hai nước.

Nhất trí với ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản Oshima Tadamori cho rằng, mối quan hệ giữa hai nước đang ở trong giai đoạn tốt đẹp nhất, điều này được thể hiện trên nhiều mặt, nhiều lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế-thương mại, an ninh-quốc phòng, giáo dục-đào tạo, du lịch... Đặc biệt, chuyến thăm Việt Nam lần đầu tiên của Nhà vua Akihito và Hoàng hậu vào tháng 2/2017 vừa qua đã thể hiện tính lịch sử, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong quan hệ hai nước Nhật-Việt.

Trong các lĩnh vực hợp tác cụ thể, về quan hệ kinh tế-thương mại, Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản Oshima Tadamori cho rằng, hiện nay các doanh nghiệp Nhật Bản đang rất chú trọng và mong muốn tiếp tục sang đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, do đó, mong muốn Việt Nam tiếp tục có những biện pháp, chương trình nhằm cải cách các thủ tục hành chính, rút ngắn thủ tục đầu tư, thuế quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các doanh nghiệp; đề nghị hai bên tiếp tục trao đổi, thúc đẩy các hiệp định mang tính toàn cầu như Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)...

Về hợp tác lao động, Chủ tịch Oshima Tadamori đề nghị hai bên cần sớm xây dựng nghị định hợp tác trong lĩnh vực này, nhất là khi Nhật Bản chuẩn bị áp dụng quy định mới trong việc tiếp nhận các thực tập sinh trong thời gian tới.

Trong quan hệ ngoại giao nghị viện, Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản Oshima Tadamori vui mừng nhận thấy cùng với quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Nhật Bản cũng vô cùng tốt đẹp; hai bên thường xuyên trao đổi đoàn các cấp, hoạt động giao lưu giữa hai nhóm nghị sĩ hữu nghị cũng được diễn ra một cách rất sôi nổi, hiệu quả.

Đánh giá cao vai trò, vị thế của Quốc hội Việt Nam trong thời gian qua, đặc biệt là việc tổ chức thành công Đại hội đồng Liên minh Nghị viện Thế giới lần thứ 132 (IPU-132), Chủ tịch Oshima Tadamori tin tưởng Hội nghị chuyên đề IPU về biến đổi khí hậu sắp tới do Quốc hội Việt Nam đăng cai tổ chức sẽ thành công tốt đẹp.

Tại cuộc hội đàm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản Oshima Tadamori tiếp tục thống nhất và khẳng định hai bên sẽ tăng cường hợp tác để cụ thể hóa tích cực nội hàm của mối quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á trên kênh ngoại giao nghị viện hai nước. Trong đó sẽ tiếp tục tăng cường trao đổi đoàn các cấp, giao lưu hợp tác giữa các nhóm nghị sĩ hữu nghị và giữa Văn phòng Quốc hội hai nước; cùng nhau chia sẻ các vấn đề khu vực và quốc tế hai bên cùng quan tâm...

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Chủ tịch Hạ viện Oshima Tadamori cũng đã trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm. Hai bên khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ trong các cơ chế đa phương quốc tế và khu vực, nhất là Liên Hợp Quốc, APEC, ASEAN, Mekong-Nhật Bản.

Nhật Bản ủng hộ lập trường của Việt Nam và ASEAN đối với vấn đề Biển Đông, bày tỏ thái độ mạnh mẽ hơn nữa đối với những hoạt động làm xấu đi tình hình; qua đó góp phần thúc đẩy nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định, tự do hàng hải và hàng không, phi quân sự hóa và thượng tôn pháp luật ở Biển Đông. Việt Nam cảm ơn và đề nghị Nhật tiếp tục hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực thực thi pháp luật trên biển.

Nhân dịp này, qua Chủ tịch Hạ viện Oshima Tadamori, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trân trọng mời Đoàn đại biểu của Nghị viện Nhật Bản, trong đó có ông Suzuki, Ủy viên Ban chấp hành IPU, cùng với Việt Nam và Iran đại diện cho khu vực châu Á-Thái Bình Dương tham dự Hội nghị chuyên đề IPU về biến đổi khí hậu do Quốc hội Việt Nam đăng cai tổ chức tại TPHCM từ 11-13/5 tới đây. Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản Oshima Tadamori vui vẻ nhận lời và khẳng định phía Nhật Bản sẽ thu xếp để tham dự.

Trước đó, chiều cùng ngày, Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản Oshima Tadamori đã đến đặt vòng hoa và vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh; đặt hoa tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ tại Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ.