Tòa án Tòa án Nhân dân TP.Hà Nội bắt đầu phiên xử sơ thẩm đối với 38 bị cáo trong vụ án liên quan tới các vi phạm xảy ra tại Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á, các đơn vị, tỉnh thành phố liên quan.

Đầu giờ sáng, lực lượng chức năng đã dẫn giải các bị cáo bằng hàng chục xe đặc chủng đến tòa. Trong số này có 30 bị cáo bị tạm giam, còn 8 bị cáo khác được tại ngoại.

Phiên tòa do Thẩm phán Trần Nam Hà, Phó chánh Tòa Hình sự làm chủ tọa, dự kiến diễn ra trong 20 ngày.

Tòa triệu tập 24 nguyên đơn dân sự, 139 người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, trong đó có 17 Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) của 17 tỉnh, thành phố và đại diện 2 Sở Y tế tỉnh, 5 Bệnh viện đa khoa.

Đại diện Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ được triệu tập tới phiên tòa với tư cách tham gia tố tụng là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Liên quan tới Công ty Việt Á, 5 ngày trước, Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội đã tuyên án sơ thẩm Phan Quốc Việt, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á 25 năm tù; Vũ Đình Hiệp, Phó tổng giám đốc 6 năm tù; Trịnh Thanh Hùng, cựu Phó vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ 15 năm tù về các tội: "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".

Theo cáo trạng được Việt Kiểm sát công bố trước đó, Phan Quốc Việt cùng đồng phạm có ba sai phạm chính về nghiên cứu kit test Covid-19; đăng ký lưu hành kết quả nghiên cứu cho Công ty Việt Á và vi phạm đấu thầu tại nhiều tỉnh, thành phố.

Về chất lượng kit test của Công ty Việt Á, các cơ quan chuyên môn đều đánh giá sản phẩm đạt tiêu chuẩn xét nghiệm, phục vụ phòng, chống dịch.

Cụ thể, liên quan tới đề tài nghiên cứu kit xét nghiệm, quá trình điều tra, truy tố đã xác định, năm 2020, dịch Covid-19 bùng phát nên Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ tích cực nghiên cứu, chế tạo sinh phẩm phòng chống dịch. Việc nghiên cứu sau đó được giao Học viện Quân y chủ trì, với kinh phí 18,9 tỷ đồng.

Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng, tác động để Công ty Việt Á được tham gia cùng Học viện Quân y nghiên cứu đề tài trên, sau đó được cựu Bộ trưởng Bộ trưởng Khoa học Công nghệ Chu Ngọc Anh ký quyết định đồng ý.

Kết quả nghiên cứu là tài sản Nhà nước, do bị cáo Chu Ngọc Anh đại diện sở hữu, nhưng đã cùng cấp dưới là bị cáo Phạm Công Tạc, khi đó là Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ để Công ty Việt Á mang đi đăng ký sở hữu.

Liên quan tới các sai phạm xảy ra tại Bộ Y tế, trong quá trình cấp phép lưu hành sản phẩm kit xét nghiệm thể hiện, Phan Quốc Việt dùng kết quả nghiên cứu cùng Học viên Quân y đi đăng ký tại Bộ Y tế, để Công ty Việt Á sản xuất thương mại và bán ra thị trường.

Bị cáo Nguyễn Văn Trịnh, cựu Trợ lý Phó Thủ tướng khi đó đã lợi dụng chức vụ, hướng dẫn Phan Quốc Việt soạn thảo các văn bản liên quan cấp phép, tác động đến người của Bộ Y tế để giúp Phan Quốc Việt.

Ngoài ra, trong quá trình bán thương mại kit xét nghiệm, đã xảy ra nhiều vi phạm về đấu thầu tại nhiều tỉnh, thành.

Theo đó, bộ kit xét nghiệm của Công ty Việt Á chỉ có giá 143.000 đồng, gồm tất cả chi phí, kèm theo 5% lợi nhuận. Tuy nhiên, Phan Quốc Việt bán với giá cao gấp 3 lần. Sau đó, Việt dùng số tiền này để hối lộ, cảm ơn các quan chức, cán bộ đã “giúp đỡ” tiêu thụ hàng.

Trong số này, bị cáo Nguyễn Thanh Long nhận 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh, cựu Phó trưởng Phòng giá, Cục Quản lý Dược nhận 4 tỷ đồng; Nguyễn Minh Tuấn, cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị công trình y tế nhận 300.000 USD; Nguyễn Nam Liên, cựu Vụ trưởng Vụ Tài chính - kế hoạch nhận 100.000 USD.

Bị cáo Chu Ngọc Anh nhận “cảm ơn” từ Phan Quốc Việt 200.000 USD; bị cáo Phạm Công Tạc nhận từ Phan Quốc Việt 50.000 USD và bị cáo Trịnh Thanh Hùng nhận từ Phan Quốc Việt 350.000 USD.

Bị cáo Nguyễn Văn Trịnh cũng được Phan Quốc Việt cảm ơn 200.000 USD, do đó bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi hành công vụ”.

Tổng cộng, có hơn 4,5 triệu kit test được Công ty Việt Á bán ra thị trường, gây thiệt hại hơn 1.235 tỷ đồng, trong đó 402 tỷ đồng thuộc về Nhà nước, trong đó có 222 tỷ đồng do CDC các tỉnh: Hải Dương, Bắc Giang, Nghệ An, Bình Dương gây ra trong quá trình mua, tiêu thụ kit test của Công ty Việt Á; 15 tỉnh, thành phố khác gây thiệt hại 180 tỷ đồng.