Hôm qua (23/8), Chính phủ đã ban hành Nghị định số 64/2023/NĐ – CP bổ sung Nghị định số 87/2021/NĐ-CP ngày 29/9/2021 về kéo dài thời gian thực hiện và sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 20/2020/NĐ-CP ngày 17/2/2020 của Chính phủ thực hiện thí điểm quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng đối với một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước.

Theo đó, Chính phủ cho phép, đối với Công ty mẹ - Vietnam Airlines, sau khi trả lương cho người lái máy bay là người Việt Nam làm việc theo hợp đồng lao động cho hãng từ quỹ tiền lương thực hiện của người lao động và Ban điều hành theo quy định tại Nghị định số 20/2020/NĐ-CP mà mức tiền lương của người lái máy bay là người Việt Nam thấp hơn mức tiền lương của người lái máy bay là người nước ngoài cùng làm việc cho Vietnam Airlines thì được xác định nguồn tiền lương bổ sung để trả thêm cho người lái máy bay là người Việt Nam.

Nguồn tiền lương bổ sung tối đa hằng năm được căn cứ vào mức độ chênh lệch giữa mức tiền lương trước khi được bổ sung của người lái máy bay là người Việt Nam và mức tiền lương (gồm lương cơ bản, lương theo giờ bay và lương theo giờ giảng dạy) của người lái máy bay là người nước ngoài, tính bình quân tương ứng theo nhóm chức danh trong cùng đội bay và thời gian làm việc thực tế của người lái máy bay.

Mức tiền lương trước khi được bổ sung của người lái máy bay là người Việt Nam là mức tiền lương được hưởng từ quỹ tiền lương thực hiện hằng năm, theo quy chế trả lương của Vietnam Airlines. Việc phân bổ quỹ tiền lương thực hiện hằng năm để trả lương cho người lái máy bay là người Việt Nam được lấy theo tỷ lệ (%) giữa phần tiền lương thực tế năm 2022 trả cho người lái máy bay là người Việt Nam so với quỹ tiền lương thực hiện của năm 2022.  

Việc xác định nguồn tiền lương bổ sung phải phù hợp với khả năng đáp ứng tài chính của Vietnam Airlines, bảo đảm Vietnam Airlines hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận kế hoạch do Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp giao hằng năm (nếu Vietnam Airlines lỗ thì phải giảm lỗ so với thực hiện của năm trước liền kề).

Nguồn tiền lương bổ sung được hạch toán vào chi phí sản xuất, kinh doanh của Vietnam Airlines theo quy định của pháp luật và được sử dụng để trả cho người lái máy bay là người Việt Nam đang làm việc theo hợp đồng lao động cho Vietnam Airlines tại thời điểm trả thêm tiền lương, không chi trả cho các đối tượng khác hoặc sử dụng vào mục đích khác.

Việc trả thêm tiền lương cho người lái máy bay là người Việt Nam được căn cứ vào chức danh và thời gian làm việc thực tế của người lái máy bay theo quy chế của Vietnam Airlines.

Người đại diện vốn nhà nước tại Vietnam Airlines có trách nhiệm, trước ngày 31/1 hằng năm, xây dựng phương án bổ sung nguồn tiền lương cho người lái máy bay là người Việt Nam của năm trước liền kề, trong đó phải nêu rõ sự phù hợp của phương án với khả năng đáp ứng tài chính và mức độ hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận kế hoạch của Vietnam Airlines, báo cáo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cho ý kiến.

Người đại diện phần vốn nhà nước tại Vietnam Airlines phải tham gia ý kiến, biểu quyết trong Hội đồng quản trị hoặc Đại hội đồng cổ đông theo phương án đã được Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cho ý kiến để quyết định bổ sung nguồn tiền lương cho người lái máy bay là người Việt Nam; tham gia ý kiến, biểu quyết để Tổng giám đốc hoặc Hội đồng quản trị Vietnam Airlines ban hành quy chế để trả thêm tiền lương từ nguồn tiền lương bổ sung cho người lái máy bay là người Việt Nam.

Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp có trách nhiệm xem xét, có ý kiến bằng văn bản để thông báo cho người đại diện vốn nhà nước tại Vietnam Airlines về phương án bổ sung nguồn tiền lương cho người lái máy bay là người Việt Nam, đồng thời gửi về Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội để theo dõi, giám sát chung.

Vietnam Airlines cho biết, mức lương trung bình năm 2022 của phi công người Việt Nam là 85 triệu đồng/tháng, chỉ bằng 59% so với phi công nước ngoài, khoảng 145 triệu/tháng/người.

Vấn đề nói trên đã dẫn đến số phi công Việt Nam chấm dứt hợp đồng lao động với Vietnam Airlines giai đoạn 2018-2022 lên tới 154 người.

Đến hết quý I/2023, đã có thêm 8 phi công Việt Nam xin chấm dứt hợp đồng lao động với Vietnam Airlines. Lãnh đạo của Vietnam Airlines nhấn mạnh việc phi công xin thôi việc, chuyển nhà khai thác đặc biệt trong giai đoạn phục hồi hậu Covid-19 đe dọa nghiêm trọng đến kế hoạch phát triển đội tàu bay của hãng. Bởi vì, các phi công Việt Nam xin chấm dứt chủ yếu là những phi công giáo viên, lái chính có nhiều năm kinh nghiệm.

Để đảm bảo giữ chân, thu hút lao động phi công Việt Nam, góp phần ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh của Vietnam Airlines, việc xây dựng cơ chế bù chênh lệch lương giữa phi công Việt Nam và nước ngoài bay cho Vietnam Airlines là cấp thiết.

Theo báo cáo của Vietnam Airlines, tổng số lao động làm việc cho hãng năm 2022 là 6.028 người. Trong đó bao gồm 4.417 người do hãng bay trả lương từ quỹ tiền lương theo đơn giá khoán (có 829 phi công Việt Nam; 3.581 tiếp viên và lao động gián tiếp) và 152 phi công nước ngoài ký hợp đồng với đối tác cung ứng nhân lực (Vietnam Airlines không trả lương trực tiếp).