Xem xét kỹ lưỡng rủi ro khi tăng lãi suất

Ông Seiji Adachi, thành viên Hội đồng chính sách - cơ quan quyết định chính sách cao nhất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản - đánh giá rằng, nền kinh tế Nhật Bản vẫn vững chắc và giá cả tăng trong biên độ rộng hơn đã đáp ứng các điều kiện để bình thường hóa chính sách tiền tệ siêu nới lỏng.

Tuy nhiên, ông cảnh báo về nhiều bất ổn kinh tế đòi hỏi phải có cách tiếp cận thận trọng khi tăng lãi suất.

Phát biểu trước các nhà lãnh đạo doanh nghiệp ở thành phố Takamatsu, miền tây Nhật Bản vào ngày 16/10, ông Adachi lưu ý rằng, đồng yên có thể tiếp tục lên giá từ mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bước vào chu kỳ nới lỏng tiền tệ toàn diện; điều này sẽ kéo giảm chi phí nhập khẩu của Nhật Bản và ảnh hưởng đến lạm phát tiêu dùng.

Liệu các công ty Nhật Bản có tiếp tục tăng lương "đủ" cho năm 2025 vẫn là dấu hỏi lớn, trong bối cảnh các rủi ro toàn cầu vẫn dai dẳng, chẳng hạn như nhu cầu chững lại của hai thị trường lớn là Trung Quốc và Mỹ.

"Với bất ổn lớn xoay quanh các diễn biến toàn cầu, tiền lương tại Nhật Bản trong năm tới cũng có thể biến động lớn. Chúng tôi phải theo dõi tình hình cẩn thận", ông Adachi lưu ý, đồng thời cho rằng cần phải dành thời gian xem xét kỹ lưỡng những rủi ro như vậy trước khi tăng lãi suất một lần nữa.

Trước đó, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản Kazuo Ueda cho biết cơ quan này sẽ không vội tăng lãi suất.

Trả lời câu hỏi của báo chí về mức tăng lương như thế nào được coi là đủ, ông Adachi cho rằng, Nhật Bản sẽ cần mức lương tăng năm 2025 ít nhất tương đương mức tăng của năm 2024.

Ông cho biết thêm, cuộc họp của các giám đốc chi nhánh khu vực của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản dự kiến diễn ra vào tháng 1/2025, có thể cung cấp đủ manh mối về triển vọng tiền lương của năm. Đồng thời, ông mong muốn rằng ít nhất đến đầu năm 2025, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản mới tăng lãi suất thêm một lần nữa.

Trong khi đó, Rengo - tổ chức công đoàn lớn nhất Nhật Bản - đang cân nhắc đề nghị tăng lương 5% hoặc hơn vào năm 2025, đồng thời duy trì mức đề xuất tăng lương năm 2024, theo hãng thông tấn Jiji.

Tháng 3/2024, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã có quyết định lịch sử khi chấm dứt chu kỳ lãi suất âm kéo dài thập kỷ. Sau đó, cơ quan này đã tăng lãi suất chính sách ngắn hạn lên 0,25% vào tháng 7 khi cho rằng Nhật Bản đang đi đúng hướng để đạt được mục tiêu lạm phát 2% một cách ổn định.

Nhắm đến mức lãi suất tự nhiên

Sẽ không có thay đổi chính sách nào được kỳ vọng tại cuộc họp của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản vào ngày 30-31/10. Trong khi đó, thị trường đang tồn tại những luồng ý kiến khác nhau về việc liệu Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sẽ tăng lãi suất vào tháng 12 hay đợi đến tháng 1 năm sau.

Phần lớn các nhà kinh tế được Reuters thăm dò cho rằng Nhật Bản sẽ không tăng lãi suất trong năm nay mà sẽ tăng lãi suất một lần nữa vào tháng 3 năm sau.

Theo ông Adachi, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản nên tăng lãi suất dần dần và chia thành nhiều đợt trước khi lạm phát đạt mức 2% một cách bền vững, để tránh bị buộc phải tăng mạnh đột ngột do chờ đợi quá lâu. Ngoài ra, cơ quan tiền tệ Nhật Bản cũng được khuyến nghị nên tiến hành thận trọng để ngăn chặn nguy cơ giảm phát quay trở lại.

"Cho đến khi lạm phát cơ bản đạt được mục tiêu 2% một cách bền vững và ổn định, về cơ bản chúng ta phải duy trì một môi trường tài chính thích ứng và tăng lãi suất chính sách của mình ở mức rất vừa phải", ông Adachi đề nghị.

Sau cùng, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sẽ tăng lãi suất chính sách lên mức không làm hạ nhiệt hay làm nóng nền kinh tế, được gọi là "lãi suất tự nhiên" (natural rate of interest).

Cơ quan tiền tệ Nhật Bản không đưa ra ước tính chính thức về lãi suất tự nhiên của nước này, nhưng họ công bố một số ước tính học thuật để tham khảo, đưa lãi suất tự nhiên vào phạm vi từ -1% đến +0,5%. Nhiều nhà phân tích cho rằng lãi suất tự nhiên nằm ở đâu đó quanh mức 1%.

Ông Adachi cho rằng: "Chúng ta nên tránh tăng lãi suất trước thời hạn, vì vậy tôi nghĩ chúng ta có thể sử dụng ước tính thận trọng nhất. Mặc dù vậy, lãi suất chính sách thực tế hiện tại của chúng ta vẫn thấp hơn lãi suất tự nhiên một cách đáng kể". "Điều này có nghĩa là môi trường tài chính thích ứng vẫn được duy trì", thành viên Hội đồng chính sách của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản nói thêm.