Bất ổn từ sự nghiệp dư

Theo thống kê của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), cả nước hiện có khoảng 300.000 người hoạt động trong lĩnh vực môi giới bất động sản, nhưng chỉ có khoảng 100.000 người hoạt động thường xuyên tại các sàn, còn lại đa số là môi giới nghiệp dư. Nếu tính sát sao hơn theo quy định Thông tư số 11/2015/TT-BXD của Bộ Xây dựng, người môi giới phải qua khâu sát hạch và được cấp chứng chỉ, thì tính đến nay, mới chỉ có khoảng 20.000 người được cấp chứng chỉ hoạt động môi giới chuyên nghiệp.

Đội quân môi giới ngoài kiểm soát, không được đào tạo về nghề nghiệp, về đạo đức này là tác nhân chính gây ra nhiều cơn sốt ảo trên thị trường bất động sản, như cơn sốt đất nền tại TP.HCM diễn ra cuối năm 2016 đến nửa đầu năm 2017, hay những cơn sốt đất tại Đông Anh (Hà Nội), Đà Nẵng…

Tại TP.HCM, chính quyền Thành phố phải cảnh báo sẽ đề nghị xử lý hình sự đối với những cò đất có dấu hiệu lừa đảo, thổi giá đất để trục lợi, thì cơn sốt đất nền mới tạm chấm dứt vào cuối quý III/2017. Ngoài ra, trong năm 2017, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã gửi gần 20 văn bản đến các cơ quan chức năng nhằm cảnh báo về các công ty, sàn giao dịch như Kim Phát, Việt Hưng Phát, hay gần đây nhất là Công ty cổ phần Địa ốc Alibaba… Còn tại Hà Nội, VARS cũng nhiều lần gửi báo cáo lên Hiệp hội Bất động sản Việt Nam về tình trạng cát cứ, phân lô bán nền tràn lan, cũng như bơm thổi giá, gây méo mó thị trường của nhiều sàn giao dịch tự phát tại Đông Anh, hay dọc tuyến Quốc lộ 32…

Trong những cuộc “trà dư tửu hậu”, lãnh đạo VARS thường chia sẻ vui rằng, môi giới bây giờ không những phải “chiến” với môi giới khác, mà còn phải “chiến” với chị bán trứng vịt lộn, bà hàng nước, bác xe ôm và anh bảo vệ - những cò đất tay ngang. Điều này là có thật và gây nên tình trạng “hỗn quân hỗn quan”, khiến người tiêu dùng có cái nhìn không tích cực về giới môi giới nhà đất nói chung.

Không chỉ các cò đất nghiệp dư, một số môi giới chuyên nghiệp vì áp lực về chỉ tiêu kinh doanh và lòng tham, đã không giữ được đạo đức trong nghề nghiệp, nghĩ ra đủ chiêu trò để bán được hàng, tạo ra nhiều rủi ro cho khách hàng.

Chính những cò đất và môi giới thiếu đạo đức trên khiến lòng tin của khách hàng bị giảm sút, ảnh hưởng chung đến uy tín của các môi giới chân chính.

Thêm chế tài răn đe

Trước tình hình hoạt động môi giới khá bát nháo hiện nay, có thể ảnh hưởng tới dự án, uy tín thương hiệu của doanh nghiệp, nhiều chủ đầu tư bất động sản cho rằng, cần phải quản lý nghiêm hoạt động môi giới bất động sản, bởi quy định với ngành nghề này đã có tương đối đầy đủ tại Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Cạnh tranh, Luật Quảng cáo, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đặc biệt Bộ luật Hình sự sửa đổi đã có thêm quy định về xử lý hình sự đối với pháp nhân...

Đồng quan điểm, lãnh đạo HoREA cho rằng, việc thiết lập tiêu chuẩn mới cho hoạt động hành nghề môi giới là cần thiết, nhằm gia tăng cầu nối giữa chủ đầu tư với người tiêu dùng. Điều này rất quan trọng, bởi sẽ giảm thiểu các hoạt động kinh doanh không lành mạnh, tác động tiêu cực đến thị trường…

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Nguyễn Văn Đính, Tổng thư ký VARS cho rằng, Dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 121/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, kinh doanh bất động sản cần theo hướng quy trách nhiệm người môi giới và sàn giao dịch bất động sản nếu để xảy ra hậu quả.

“Khi môi giới hoạt động không đúng quy định, không chỉ người môi giới đó, mà cả sàn giao dịch và người đứng đầu sàn giao dịch cũng nên bị xử lý. Đặc biệt, nếu chủ đầu tư giao dự án cho sàn giao dịch không có chức năng, gây hậu quả nghiêm trọng, sẽ bị sung công quỹ toàn bộ số tiền thu được từ hoạt động môi giới. Đồng thời, đình chỉ hoạt động đối với các bên liên quan trong thời gian tối đa 2 năm để khắc phục”, ông Đính nói.

Cũng theo ông Đính, nếu phát hiện nhân viên môi giới hoạt động không có chứng chỉ, cơ quan thuế cũng có thể xử lý.

“Sở dĩ thời gian qua, cơ quan chức năng còn nới lỏng đối với các sàn giao dịch bất động sản bởi hoạt động cấp chứng chỉ hành nghề môi giới mới diễn ra được hơn 1 năm, cần có thời gian cho các bên chuẩn bị và đáp ứng quy định. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ được giảm thiểu trong năm 2018, khi Dự thảo Nghị định 121 sửa đổi được ban hành và có hiệu lực”, ông Đính nhận định.