Chỉ số VN-Index sau khi rơi xuống đáy 518,22 điểm đã có một số tín hiệu phục hồi theo đường dích dắc. Đến hết phiên giao dịch ngày 22/12, chỉ số của Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) đã lên mốc trên 537,54 điểm. Trên sàn Hà Nội, chỉ số HNX-Index cũng phục hồi, sau khi chạm đáy 80,61 điểm vào ngày 17/12. Tín hiệu này đã tạm thời giải tỏa một phần tâm lý hoang mang của các nhà đầu tư.

Mặc dù vậy, theo các nhà quan sát, thị trường thời điểm hiện tại vẫn còn khá nhạy cảm và dễ bị dao động. Ông Lê Đình Trọng, Phó tổng giám đốc CTCP  Chứng khoán Anh Thành cho biết, tâm lý các nhà đầu tư chưa ổn định, cộng thêm việc khối ngoại bán ròng khá mạnh khiến không khí thị trường vẫn chưa thể lạc quan trở lại hoàn toàn.

“Tài khoản của các nhà đầu tư hiện tại đã thua lỗ khá nặng nề, kể từ khi VN-Index giảm từ 640 điểm về 520 điểm, nên trong thời điểm này, chỉ cần một thông tin bất lợi hoặc nhạy cảm là có thể khiến nhà đầu tư mất bình tĩnh và bán cắt lỗ”, ông Trọng phân tích thêm.

Hiện tại, những tác động trực tiếp, gián tiếp đối với thị trường từ một số quy định mới tại Thông tư 36/2014/TT-NHNN (quy định giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng) của Ngân hàng Nhà nước đã được nhiều chuyên gia đưa ra mổ xẻ dưới góc độ khác nhau. Theo đó, giới đầu tư đã tạm thời bình tĩnh hơn trong việc nhìn nhận về ảnh hưởng của Thông tư 36 đối với thị trường.

Tuy nhiên, sau tâm điểm mang tên Thông tư 36, mối quan tâm hiện nay của nhà đầu tư đang chuyển hướng sang động thái bán ròng của các nhà đầu tư nước ngoài.

Trong tuần từ ngày 15 đến 19/12, nhà đầu tư nước ngoài bán ròng mạnh trên HOSE. Cụ thể, khối ngoại mua vào trên 75 triệu chứng khoán đạt giá trị trên 2.379 tỷ đồng, nhưng bán ra tới hơn 112 triệu chứng khoán, đạt giá trị trên 2.869 tỷ đồng. Theo đó, giá trị bán ròng đạt trên 490 tỷ đồng.

Nếu tính chung từ đầu tháng 12 đến hết phiên ngày 19/12, xu hướng chung của khối ngoại vẫn bán ra nhiều hơn mua vào. Trong giai đoạn này, các nhà đầu tư nước ngoài đã mua vào hơn 147 triệu chứng khoán và bán ra tới hơn 186 triệu chứng khoán trên HOSE. Tính về giá trị, khối ngoại đã bỏ ra hơn 4.800 tỷ đồng mua chứng khoán trên HOSE, nhưng số tiền thu về từ bán chứng khoán của họ lại đạt tới hơn 5.500 tỷ đồng.

Động thái bán ròng tuy đã dừng lại từ phiên 22/12, nhưng vẫn chưa có gì đảm bảo khối ngoại sẽ không bán ròng trở lại trong các phiên tiếp theo. Theo đại diện HOSE, tại phiên ngày 22/12, các nhà đầu tư ngoại đã mua vào khá mạnh, tới 6,2 triệu chứng khoán và chỉ bán ra chưa đến 3,3 triệu chứng khoán. Tính về giá trị, khối ngoại cũng mua ròng tới gần 168 tỷ đồng.

Tuy vậy, nếu tính chung giao dịch của khối ngoại trong 22 ngày đầu tháng 12, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn bán ròng tới gần 36 triệu chứng khoán với giá trị bán ròng 547 tỷ đồng.

Lượng hàng xả ra từ các nhà đầu tư ngoại trong thời gian qua được xác định là các quỹ đầu tư chỉ số (ETF). Ông Trọng cho biết, động thái bán của các quỹ ETF trong dịp cuối năm nhằm cơ cấu lại danh mục kỳ cuối cùng trong năm, chứ không phải do khối ngoại có chủ ý rút vốn khỏi thị trường chứng khoán Việt Nam. Trên thực tế, giao dịch của các quỹ ETF cũng là động thái có tính thông lệ hàng năm và giao dịch đột biến của họ vào những thời điểm chuyển giao giữa hai năm cũng không làm cho giới đầu tư quá ngạc nhiên. Trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay, 2 quỹ ETF ngoại khá quen thuộc là FTSE Vietnam (do Deutsche Bank AG quản lý) và VNM  (do Van Eck Global quản lý). Tổng tài sản của 2 quỹ này hiện nay vào khoảng 700-800 triệu USD. Trong đó, Quỹ FTSE Vietnam hiện có 12,1 triệu chứng chỉ quỹ, còn Quỹ VNM hiện có 23,6 triệu chứng chỉ quỹ.

Trong bối cảnh hiện nay, nhà đầu tư nội sẽ vẫn tiếp tục dõi theo động thái mua bán của khối ngoại và hành động mua bán của khối ngoại trong những phiên tiếp theo có thể sẽ tác động đến tâm lý của các nhà đầu tư trong nước. Động thái bán ròng chấm dứt sẽ là một tín hiệu lạc quan, củng cố vững chắc hơn cho đà phục hồi của thị trường trong những ngày cuối cùng năm 2014 và đầu năm 2015.

Chí Tín