Theo số liệu mới công bố của Hải quan Trung Quốc, 7 tháng đầu năm 2024, ASEAN tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Trong các nước ASEAN, thương mại Việt Nam - Trung Quốc 7 tháng đạt trị giá trên 100 tỷ USD.

Cụ thể, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa giữa Trung Quốc và ASEAN 7 tháng đầu năm là hơn 3.920 tỷ NDT, tương đương hơn 546 tỷ USD, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

7 tháng đầu năm, thương mại Trung Quốc - Việt Nam tăng mạnh nhất khối ASEAN 24,1%, đạt gần 113 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc 33,4 tỷ USD, tăng 7,6%, nhập khẩu từ Trung Quốc 79,2 tỷ USD, tăng 34,9% so với cùng kỳ 2023.

Mâu thuẫn giữa Trung Quốc với 2 đối tác thương mại lớn EU và Mỹ càng thúc đẩy Trung Quốc tăng cường thương mại và đầu tư mạnh sang ASEAN. Các doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư mạnh sang Việt Nam, Thái Lan, Indonesia với các lĩnh vực năng lượng mới, ô tô điện, cơ sở hạ tầng...

Trung Quốc cũng trở thành thị trường nhập khẩu lớn nhất nông sản, thủy hải sản chế biến của ASEAN.

Thương mại ASEAN và Trung Quốc được thúc đẩy mạnh mẽ kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA) được đưa vào thực thi vào năm 2005. Hiệp định ACFTA là một trong những hiệp định thương mại tự do có tỷ lệ tận dụng tốt của Việt Nam. 

Thuế quan đối với hơn 7.000 chủng loại sản phẩm được giảm xuống 0, dẫn đến việc Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN kể từ năm 2009. Năm 2020, ASEAN vượt qua EU để trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc và duy trì vị trí này trong các năm tiếp theo. 

Nhờ ACFTA, thương mại giữa ASEAN và Trung Quốc đã tăng gấp bảy lần, đạt lần lượt 722 tỷ USD và 702 tỷ USD trong 2 năm 2022 - 2023.

Hiện, ASEAN và Trung Quốc đang đàm phán để nâng cấp ACFTA. Phiên đàm phán lần thứ 8 nâng cấp FTA này vừa kết thúc hôm 9/8 tại Quảng Ninh, Việt Nam.

Nâng cấp FTA góp phần làm sâu sắc và mở rộng hơn nữa quan hệ kinh tế ASEAN-Trung Quốc. Bên cạnh các lĩnh vực truyền thống như thương mại hàng hóa và đầu tư, Hiệp định ACFTA nâng cấp bao gồm các lĩnh vực mới như kết nối chuỗi cung ứng, kinh tế xanh, kinh tế số...

Trung Quốc - ASEAN là khu vực thị trường quy mô hơn 2 tỷ dân, chiếm 1/5 quy mô kinh tế toàn cầu cũng giữ vai trò là động lực quan trọng cho sự phục hồi kinh tế toàn cầu. Đẩy mạnh khôi phục các hoạt động kinh tế, giao thương là ưu tiên hiện nay giữa ASEAN và Trung Quốc.