Cụ thể, báo cáo trong dự thảo Chiến lược phát triển Giáo dục TP.HCM từ nay đến 2030, tầm nhìn đến 2045, UBND TP.HCM cho biết hiện Thành phố có 2.355 trường từ Mầm non tới Trung học phổ thông, 1.791 cơ sở giáo dục thường xuyên, 51 cơ sở giáo dục Đại học và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trú đóng trên địa bàn Thành phố; 52 trường Cao đẳng; 64 trường Trung cấp; 346 cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp.

Hệ thống trường lớp được quy hoạch, phân bố đều khắp và đầu tư xây dựng từ nội thành đến ngoại thành của Thành phố, đáp ứng được nhu cầu học tập của con em nhân dân ngày càng cao hơn.

Tuy vậy, quy hoạch và quản lý mạng lưới trường lớp; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học chưa đáp ứng nhu cầu phát triển của thành phố: Chỉ tiêu xây dựng trường chuẩn quốc gia đạt thấp; Tiến độ xây dựng trường lớp theo quy hoạch tuy đã được quan tâm nhưng chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu hàng năm; sĩ số học sinh/lớp còn cao so với quy định, tỷ lệ học sinh được học 2 buổi/ngày chưa đạt chỉ tiêu, đặc biệt ở một số quận, huyện đạt rất thấp. Trang thiết bị dạy học hiện đại cũng chưa được đầu tư đồng bộ, kịp thời đều khắp các lớp học và trường học ở các khu vực.

Nguyên nhân được cho là bởi áp lực tăng dân số cơ học, mật độ dân số cao, số lượng học sinh hàng năm tăng nhanh. Trong khi đó, số trường và số phòng học chưa đủ để đảm bảo 100% học sinh được học 2 buổi/ngày; chỉ tiêu về diện tích đất/học sinh không đủ định mức tối thiểu theo qui định.

Nhiều trường có sĩ số học sinh các lớp cao, do đó việc triển khai giáo dục toàn diện, giáo dục lấy học sinh làm trung tâm gặp nhiều khó khăn.

Cũng theo UBND TP.HCM, một số văn bản quy phạm pháp luật chưa phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương nên đã tạo rất nhiều khó khăn trong công tác quản lý, là rào cản ảnh hưởng đến phát triển ngành giáo dục Thành phố.

TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đảm bảo cơ sở vật chất, trường lớp đạt chuẩn quốc gia: 60% trường mầm non; 80% trường tiểu học; 70% trường trung học cơ sở và 50% trường trung học phổ thông công lập. 

Mỗi quận/huyện/thành phố Thủ Đức sẽ có ít nhất 02 trường ở mỗi bậc học mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trường trung học phổ thông thực hiện theo trường thực hiện chương trình chất lượng cao “Trường tiên tiến, hội nhập quốc tế". Thành phố có ít nhất 10 trường THPT, THPT Chuyên có điều kiện cơ sở vật chất hiện đại, chất lượng dạy học đạt các tiêu chí trường chất lượng cao “Truờng tiên tiến, hội nhập quốc tế". 100% trường học trên địa bàn Thành phố phấn đấu xây dựng theo mô hình trường học thông minh.

Từ đó, giúp đảm bảo sĩ số học sinh/lớp ở các bậc học từ 30 đến 35 học sinh/lớp; 100% trường tiểu học, 70% trường trung học cơ sở và 80% trường THPT trở lên ở mỗi quận, huyện, thành phố Thủ Đức dạy học 2 buổi/ngày.