Từ cuối năm 2014, khi gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ cung - cầu bất động sản bình dân được nới lỏng điều kiện và mở rộng đối tượng vay vốn, cũng là lúc thị trường xuất hiện tình trạng doanh nghiệp lách luật nhằm trục lợi khi bán nhà. Theo Thông tư 32 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), các căn hộ có diện tích dưới 70m2, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2; hoặc căn hộ có tổng giá trị dưới 1,05 tỷ đồng/căn hộ có thể được hỗ trợ vay vốn ưu đãi từ gói hỗ trợ này, thay vì phải là nhà ở xã hội.

Từ khi gói tín dụng được nới lỏng điều kiện vay vốn, dự án chung cư thương mại của Tập đoàn Mường Thanh đang triển khai tại Linh Đàm (Quận Hoàng Mai) ngày càng được khách hàng quan tâm. Bởi các căn hộ doanh nghiệp này triển khai phần lớn có diện tích dưới 70m2, giá bán trên hợp đồng chỉ từ 14,5 triệu đồng/m2.

Đến nay, các căn hộ dự án nhà giá rẻ của đại gia Lê Thanh Thản vẫn “làm mưa làm gió”, với phần lớn căn hộ đủ điều kiện vay vốn từ gói 30.000 tỷ đồng. Để mua được căn hộ đủ điều kiện vay vốn ưu đãi, nhiều khách hàng vẫn chấp nhận tiền chênh ngoài hợp đồng từ 100 - 300 triệu đồng/căn hộ.

Dự án CT12 Văn Phú (Quận Hà Đông), thời điểm từ cuối năm 2014, được chủ đầu tư mở bán rầm rộ qua Sàn giao dịch VIC Land với mức giá “rẻ hơn nhà ở xã hội”, chỉ từ 12,5 - 13 triệu đồng/m2, với cam kết hỗ trợ vay vốn từ gói ưu đãi 30.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, để được quyền vay vốn mua nhà, khách hàng phải chấp nhận nộp số tiền ngoài hợp đồng hàng trăm triệu đồng/căn hộ, khiến giá nhà khách hàng phải trả trên thực tế lên đến gần 17 triệu đồng/m2 (chưa có thuế VAT).

Sau việc các dự án chung cư của đại gia Lê Thanh Thản và chung cư CT12 Văn Phú của CTCP Xây dựng Hạ Đình được các sàn trung gian áp dụng bán nhà giá thấp, thu chênh cao, giúp khách hàng vay vốn gói tín dụng 30.000 tỷ đồng, hàng loạt dự án chung cư khác tại Hà Nội cũng lách luật để bán hàng, với cam kết hỗ trợ khách mua nhà vay được vốn ưu đãi.

Theo tìm hiểu của ĐTCK, một dự án tổ hợp thương mại tại Khu đô thị Dương Nội mới đây cũng áp dụng việc “chẻ nhỏ” giá trị hợp đồng mua bán để khách hàng có thể vay vốn mua nhà. Cụ thể, với giá bán khoảng 20 triệu đồng/m2, căn hộ nhỏ nhất tại dự án này cũng đã vượt quá khung hỗ trợ vay vốn ưu đãi. Tuy nhiên, doanh nghiệp đã chia hợp đồng mua căn hộ thành 2 hợp đồng, trong đó có hợp đồng mua bán căn hộ và một hợp đồng gói nội thất. Việc chia nhỏ hợp đồng này khiến nhiều khách hàng mua căn hộ đủ điều kiện vay vốn gói 30.000 tỷ kể trên.

Tại Hà Nội, hàng loạt dự án nhà giá rẻ tại khu vực huyện Hoài Đức cũng đang quảng cáo bán căn hộ đủ điều kiện vay vốn ưu đãi. Trên thực tế, tại các dự án ở khu vực này, số lượng căn hộ đủ điều kiện vay vốn gói 30.000 tỷ khá hạn chế. Song, theo các nhân viên môi giới, cả đơn vị phân phối và chủ đầu tư đều sẵn sàng hỗ trợ khách mua nhà trong việc “chẻ nhỏ” hợp đồng, nhằm giúp khách hàng đủ điều kiện vay vốn ưu đãi.

Liên quan đến việc trục lợi gói 30.000 tỷ đồng, Chính phủ đã có ý kiến về việc phải xử lý nghiêm, trong khi thanh tra của Bộ Xây dựng cũng đã vào cuộc kiểm tra các dự án có dấu hiệu trục lợi, tuy nhiên tình trạng này vẫn diễn ra tại một số dự án.

Theo luật sư Bùi Quang Hưng (Đoàn Luật sư Hà Nội), việc khách hàng chấp nhận tiền chênh hàng trăm triệu, hoặc ký một hợp đồng khác ngoài hợp đồng mua căn hộ để được vay vốn gói 30.000 tỷ đồng là rất rủi ro. Bởi nếu thanh tra phát hiện sai phạm, khách hàng chắc chắn sẽ không tiếp tục được vay vốn ưu đãi nữa.

Trong khi đó, các chủ đầu tư cũng không thể giấu việc trục lợi gói 30.000 tỷ đồng, do việc xác định điều này không quá khó. Vấn đề khó xử lý ở đây, theo Luật sư Hưng, là việc lách luật không chỉ giúp chủ đầu tư bán hàng, mà còn giúp nhiều người chưa đủ điều kiện mua được nhà ở và phần lớn trong số này đều thuộc diện nghèo.