Các bài viết về nội dung của Diễn đàn Đấu thầu qua mạng Việt Nam 2018 sẽ được cập nhật trên trang chủ Báo Đầu tư Online.

Quý vị cũng có thể xem lại bài Tổng thuật với các ý kiến bổ sung, diễn giải cụ thể ngay trong link bài này, sẽ được chúng tôi hoàn thiện và cập nhật trong thời gian sớm nhất.

11:55: Bế mạc Diễn đàn, ông Nguyễn Đăng Trương đánh giá Hội nghị đã diễn ra thành công tốt đẹp, với sự tham dự đến cuối chương trình của các khán thính giả quan tâm.

"Điều đó một lần nữa khẳng định chúng tôi đang đi đúng hướng. Chúng tôi xin hứa sẽ cố gắng nỗ lực xây dựng hệ thống đấu thầu để ngày càng cạnh tranh, công bằng, minh bạch hơn nữa", ông Trương nhấn mạnh.

11:48: Ông Alexander Fox đánh giá, hệ thống eGP rất mạnh, áp dụng những công nghệ gần đây, các bên tham gia sẽ không bị hạn chế, không có khó khăn nào. Do đó, chúng tôi có ý định sử dụng hệ thống này cho các gói thầu của ADB trong năm nay

Ông Fox cũng lưu ý, trong thời gian tới, cần liên tục xác định các vấn đề xảy ra, tăng cường nhận thức của các bên để giải quyết các vấn đề, tạo ra những thành công nữa trong thời gian tới.

11:40: Trả lời câu hỏi về việc thúc đẩy để đạt mục tiêu vào năm 2025, ông Nguyễn Đăng Trương cho biết, hiện nay chưa có chế tài cụ thể nếu các bộ ngành địa phương chưa áp dụng hình thức đấu thầu qua mạng theo lộ trình. Tuy nhiên, ông Trương cho biết Cục Quản lý Đấu thầu và Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ có động thái. Trên bàn Thủ tướng đã có danh sách các bộ ngành, địa phương chậm thực hiện và chúng tôi sẽ công khai danh sách này, ông Trương nói.

Đặc biệt, những địa phương nào chỉ định thầu nhiều, tỷ lệ đấu thầu thấp đều bị công khai

11:10: Ông Alexander Fox, Chuyên gia đấu thầu cao cấp ADB cho biết, khi áp dụng qua mạng, thời gian trao thầu tiết kiệm khoảng 40 ngày. Đó là những thuận lợi đáng kể của đấu thầu qua mạng.

Chúng ta không thể quên trách nhiệm giải trình, những quá trình này được ghi lại và minh bạch. Đây là một trong số các thuận lợi lớn của Bangladesh và phù hợp với VN.

Cộng đồng DN sẽ thấy công bằng hơn trong kinh doanh. Những hồ sơ thầu cần nhất quán chứ không phải như trước đây là chênh lệch nhiều. Tuy nhiên, ông Fox cũng lưu ý, không thể có một hệ thống trôi chảy ngay từ đầu mà cần một quá trình cải tiến.

11:00: Ông Nguyễn Đăng Trương, Cục trưởng Cục Quản lý Đấu thầu cho biết, xây dựng hệ sinh thaí cho đấu thầu qua mạng dựa trên 3 trụ cột: Thứ nhất là môi trường... khuôn khổ pháp lý, tạo ra cuộc chơi; Thứ hai là xây dựng công cụ để chơi; Thứ ba là mọi người trong môi trường đó nhận thức đầy đủ về cuộc chơi công cụ chơi.

Tuy nhiên, trở ngại cho vấn đề này là cần thay đổi nhận thức, chúng ta thảo luận những giá trị cốt lõi, lợi ích rõ ràng thế nhưng các bên lại không chịu tham gia. Nhiều thành phố lớn nói quan ngại, khó, một tỉnh nhỏ như sơn la làm tốt, phải thay đổi được nhận thức, có sự đồng thuận chúng ta mới tạo được hệ sinh thái

10:50: Diễn đàn bước vào phiên Thảo luận 2: Xây dựng Hệ sinh thái áp dụng đấu thầu qua mạng, hướng tới mục tiêu đấu thầu qua mạng vào năm 2025

Ông Adu Gyamfi Abunyewa đánh giá, một điều mà chính phủ rất quan tâm là thúc đẩy phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV). Trên thực tế Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia có rất nhiều cơ hội cho DNNVV tham gia và tận dụng cơ hội kinh doanh, phát triển. Các DN này có thể tìm hiểu để biết gói thầu nào thích hợp với mình để lựa chọn tham gia. Đối với các dự án của WB, 80% vốn các dự án chúng tôi tài trợ là áp dụng đấu thầu cạnh tranh trong nước. Chúng tôi khuyến khích các DN của Việt Nam tham gia Hệ thống và tìm cơ hội tham gia các gói thầu của chúng tôi. Chúng tôi mong Cục QLĐT đẩy mạnh hơn nữa việc khuyến khích các DN tham gia Hệ thống. Có nhiều DN muốn tham nhưng chưa biết về Hệ thống, chúng ta có thể đào tạo, hướng dẫn họ để họ hiểu được Hệ thống này để họ có thể tự tin tham gia Hệ thống. Hy vọng sắp tới Cục QLĐT có thể giúp nâng cao nhận thức của khối DN này để họ có thể tham gia Hệ thống nhiều hơn.

9:45: Chia sẻ về công tác đấu thầu tại các cơ quan, đơn vị và các địa phương hiện nay, ông Nguyễn Anh Tuấn, cho biết, có 2 khó khăn lớn nhất, 1 là kỹ thuật, 2 là nhận thức, trong đó khó khăn về mặt nhận thức quan trọng hơn.

Để thay đổi từ cách đấu thầu truyền  thống sang đấu thầu qua mạng, giai đoạn đầu tiếp cận mọi người không hứng thú lắm, bởi vì không còn góc khuất. Do đó đến giờ mới có 18% gói thầu được thực hiện qua mạng, còn kém xa so với mục tiêu.

Trong 119 cơ quan thực hiện đấu thầu, còn 41 cơ quan đơn vị chưa thực hiện một gói thầu nào qua mạng

Chúng tôi báo cáo Chính phủ để có biện pháp mạnh mẽ, gắn trách nhiệm người đứng đầu cơ quan đơn vị với công tác đấu thầu qua mạng. Nếu người lãnh đạo thực sự quyết tâm thì điều gì cũng có thể làm được.

Hiện Bộ KH&ĐT đang phối hợp WB và ADB để hoàn thiện Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, chúng tôi đang xây dựng thêm một số tiện ích khác để tạo thuận lợi cho người dùng. Một mình Bộ KH&ĐT rất khó để có thể thực hiện thành công. Chúng tôi kỳ vọng sự chia sẻ và tham gia tích cực của các bộ, ngành, cơ quan, các nhà tài trợ như WB, ADB, đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp để phát triển Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

9:38: Ông Hà Tiến Lực, Phó tổng giám đốc Công ty CP Chế tạo Điện cơ Hà Nội cho rằng, đấu thầu qua mạng sẽ triệt tiêu yếu tố tiêu cực trong đấu thầu. Làm ĐTQM sẽ giảm được nhiều loại chi phí cho doanh nghiệp. Đấu thầu qua mạng là môi trường bình đẳng cho các nhà thầu cạnh tranh công bằng. Có thể mới làm thì các doanh nghiệp sẽ e ngại nhưng khi bắt tay vào nhập cuộc thì sẽ đem lại rất nhiều lợi ích.

"Chúng tôi tham gia đấu thầu qua mạng đã 6 năm và thấy Hệ thống có những cải tiến rất rõ ràng. Nhà thầu có thể giảm các chi phí ít nhất  3-5% tùy mỗi gói thầu khi tham gia đấu thầu qua mạng", ông Lập nói.

9:30: Bà Hà Ngọc Châu, Phó GĐ Sở KH&ĐT tỉnh Sơn La chia sẻ, trong công tác đấu thầu, Sơn La nhận thức được ưu điểm của đấu thầu qua mạng. Từ năm 2017, Sơn La bắt đầu thực hiện đấu thầu điện tử và đã thực hiện được 53 gói đấu thầu điện tử. Từ đầu năm 2018 đến nay đã thực hiện được 115 gói đấu thầu điện tử.

Về phía địa phương, qua kết quả triển khai ĐTQM cho thấy, đấu thầu qua mạng đã đưa lại công bằng, minh bạch cho các bên, thu hút được nhiều nhà thầu quan tâm hơn. Đối với phía chủ đầu tư/bên mời thầu thì giảm được các chi phí, thời gian. Phía nhà thầu thì không phải đi lại nhiều lần. Theo đấu thầu truyền thống, tỷ lệ tiết kiệm qua đấu thầu qua mạng đạt cao hơn đấu thầu truyền thống, có gói thầu giảm tới 9,5% nhưng vẫn đảm bảo chất lượng và tiến độ.

Hiện Sơn La đang cố gắng thu hút nhiều nhà thầu tham gia Hệ thống. Các bên mời thầu cho biết tỷ lệ giảm giá trong đấu thầu chúng tôi thường thấy ở mức 1-2% nhưng có những gói đấu thầu qua mạng giảm đến 9,5% mà hiệu quả chất lượng công trình vẫn đảm bảo tốt. Các gói thầu mà Sơn La thực hiện chỉ trên 1 tỷ đến dưới 20 tỷ đồng là phổ biến nhưng chúng tôi thấy rất hiệu quả.

9:20: Ông Adu-Gyamfi Abunyewa, Chuyên gia cấp cao về đấu thầu của World Bank cho biết, hệ thống đấu thầu qua mạng hiện vẫn còn hạn chế về năng lực, tính năng. WB đã làm việc với Việt Nam để nâng cấp hệ thống, nâng cao năng lực và nhận thức của các bên liên quan. Năm 2016, WB đã quyết định áp dụng đấu thầu qua mạng đối với một số gói thầu quy mô nhỏ sử dụng vốn vay của WB. Quá trình hợp tác đã đưa lại những kết quả tích cực.

Vì vậy, các bên liên quan nên hợp tác với Cục QLĐT, Bộ KH&ĐT để đưa môi trường đấu thầu của Việt Nam thực sự minh bạch hơn. Ngân hàng Thế giới đang làm việc với ADB để cùng hỗ trợ Cục QLĐT tiếp tục phát triển Hệ thống.

Tất cả các quốc gia đều bắt đầu từ những bước đầu rất khó khăn. Đơn cử Mông Cổ và Malaysia đều xây dựng Hệ thống từ những bước sơ đẳng ban đầu sau đó điều chỉnh dần để thích ứng với từng hoàn cảnh và đã thành công. Hiện Cục QLĐT cũng đang làm như vậy.

Về tính khả thi trong thực tiễn của Hệ thống, ông Adu Gyamfi Abunyewa cho biết, khó có quốc gia nào có thể đưa vào từ đầu một hệ thống ĐTQM hoàn hảo. Mỗi quốc gia có một đặc thù, quy định riêng về mua sắm, vì thế không thể có thể "bê nguyên" một hệ thống ĐTQM hoàn hảo nào của 1 quốc gia nào đó để áp dụng cho mình. Vấn đề là cách thức để chúng ta vận dụng làm sao cho hiệu quả và phù hợp.

9:06: Bà Phạm Thúy Hà, Trưởng Ban Quản lý Đấu thầu - Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN): 

Từ 2009 đến nay, đã đạt được những thành tích đáng ghi nhận. Chúng tôi không cố gắng đạt vị trí thứ nhất hay thứ hai, mà cái được là sự thay đổi về mặt nhận thức. Qua quá trình triển khai thực hiện, 2009 có hơn 10 gói thầu đấu thầu qua mạng, nhưng 2012 khoảng 200 gói, 2017 là xấp xỉ 4000 gói, từ 2018 đến nay là hơn 4500 gói.

Các gói thầu trước đây chủ yếu là quy mô nhỏ, nhưng gần đây các gói lớn đã đã đấu thầu qua mạng, gói lớn nhất là xấp xỉ 200 tỷ đồng. Đó là những con số biết nói.

9:00: Mở đầu Phiên thảo luận 1 "Đấu thầu qua mạng: Nhìn lại lộ trình phát triển", ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Đấu thầu (Bộ KH&ĐT) cho biết: Từ giai đoạn ban đầu chỉ có 3 đơn vị thí điểm thì đến ngày 1/1/2016 đã triển khai áp dụng đấu thầu qua mạng trên phạm vi cả nước. Con số tiết kiệm qua đấu thầu qua mạng hơn 9%, cao hơn con số tiết kiệm chung của đấu thầu truyền thống (6,98%).

Tuy nhiên, đấu thầu qua mạng hiện vẫn gặp khó khăn như: Khó khăn về hạ tầng (hệ thống). Khó khăn thứ 2 là về con người thực thi, nhất là nhận thức của những con người thực hiện. Họ vẫn quen với cách thức làm cũ nên không quyết tâm hoặc ngại thực hiện đấu thầu qua mạng.

8:45: Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Vũ Đại Thắng, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, trên thế giới, việc áp dụng đấu thầu qua mạng là xu thế tất yếu, góp phần nâng cao hiệu quả của công tác đấu thầu, tạo môi trường cạnh tranh, công bằng, minh bạch và tiết kiệm thời gian, chi phí, giảm thiểu thủ tục hành chính. Nhận thức sâu sắc về điều này, ngày 29/11/2005, Quốc hội khoá XI đã thông qua Luật Đấu thầu, theo đó tại Điều 30 đã quy định về hình thức đấu thầu qua mạng, tạo cơ sở pháp lý cao nhất cho việc xây dựng mô hình đấu thầu qua mạng tại Việt Nam.

Được sự chấp thuận của Chính phủ, với sự hỗ trợ của Chính phủ Hàn Quốc, từ năm 2009, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng Hệ thống đấu thầu qua mạng và tiến hành thí điểm tại 03 cơ quan là UBND Thành phố Hà Nội, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam. Kết quả của giai đoạn thí điểm là cơ sở thực tiễn để đưa các nội dung về đấu thầu qua mạng đầy đủ hơn vào Luật đấu thầu 2013 và các văn bản hướng dẫn luật, theo đó, đấu thầu qua mạng chính thức được triển khai trên phạm vi cả nước từ năm 2016.

Với quyết tâm chính trị rất cao, trên cơ sở đề xuất của Bộ KH&ĐT, ngày 13/7/2016, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 1402/QĐ-TTg về Kế hoạch tổng thể và lộ trình áp dụng đấu thầu qua mạng giai đoạn 2016-2025. Nhờ vậy đấu thầu qua mạng đã có những bước phát triển vượt bậc. Đến nay đã có tổng cộng gần 23.000 gói thầu áp dụng đấu thầu qua mạng, trong đó chỉ riêng 7 tháng đầu năm 2018 đã có gần 9.000 gói thầu được đấu thầu qua mạng, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2017 trong đó có những gói thầu quy mô lớn có giá trị lên tới gần 200 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm bình quân đạt 9%, trong khi đấu thầu truyền thống đạt khoảng 7%.

Nhờ các quy trình được điện tử hóa, tài liệu được mẫu hóa, công tác đấu thầu trở nên đơn giản, nhanh chóng, chính xác và thuận tiện hơn. Đặc biệt thông qua Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, các nhà thầu có được môi trường cạnh tranh hoàn toàn bình đẳng, minh bạch. Đây là công cụ hiệu quả giúp loại bỏ các tiêu cực, tham nhũng, đồng thời tiết giảm mạnh mẽ chi phí, tiết kiệm ngân sách Nhà nước,  mang lại lợi ích toàn diện cho doanh nghiệp và toàn xã hội.

Theo định hướng của Chính phủ tại Quyết định 1402/QĐ-TTg, mục tiêu phát triển đấu thầu qua mạng đến năm 2025 là:

- 100% các thông tin trong quá trình lựa chọn nhà thầu, thực hiện hợp đồng được đăng tải công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia

- Tối thiểu 70% số lượng gói thầu thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật đấu thầu thực hiện trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia

- 100% hoạt động mua sắm thường xuyên được thực hiện trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, áp dụng mua sắm tập trung trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Trong thời gian tiếp theo, Bộ KH&ĐT sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý, đào tạo nâng cao năng lực, tuyên truyền phổ biến đến các đối tượng tham gia, tăng cường đầu tư để hoàn thiện điều kiện hạ tầng kỹ thuật Hệ thống.

Mặc dù kết quả bước đầu đã đạt được là rất khả quan, song để hiện thực hóa những mục tiêu nêu trên, nhiệm vụ đặt ra đối với phát triển đấu thầu qua mạng còn rất nhiều khó khăn, thách thức. Với ý nghĩa đó, Bộ KH&ĐT tổ chức điễn đàn đấu thầu qua mạng này nhằm chia sẻ thông tin, bài học kinh nghiệm từ đó nâng cao nhận thức về phương thức đấu thầu hiện đại và hiệu quả này. Bộ KH&ĐT rất mong sẽ nhận được sự quan tâm, ủng hộ, chung tay của tất cả các cơ quan quản lý nhà nước, các đối tác phát triển, cộng đồng doanh nghiệp, các cơ quan thông tấn, báo chí và toàn xã hội để tạo đồng thuận, giúp chuyển biến mạnh mẽ trong công tác đấu thầu nói chung, đặc biệt là đấu thầu qua mạng.

8:40: Khai mạc Diễn đàn Đấu thầu qua mạng Việt Nam 2018

8:00: Diễn đàn Quốc gia về đấu thầu qua mạng 2018 có sự tham gia của lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Cục Quản lý Đấu thầu, Trung tâm Đấu thầu qua mạng Quốc gia, các đối tác phát triển, đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, chủ đầu tư, bên mời thầu; đại diện các doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam; các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực như đấu thầu, công nghệ, kinh doanh; cơ quan, tổ chức quốc tế tại Việt Nam...

Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia (VNEPS) ra đời năm 2009, được trực tiếp quản lý và vận hành bởi Trung tâm đấu thầu qua mạng quốc gia. Đây là hệ thống công nghệ thông tin nhằm thực hiện đấu thầu qua mạng, thay thế hình thức đấu thầu sử dụng hồ sơ giấy trong các dự án, mua sắm sử dụng vốn nhà nước để nâng cao tính công khai, minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả kinh tế.

Sau quá trình thí điểm, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia chính thức được triển khai trên phạm vi toàn quốc vào năm 2016.