Chiều 12/1, Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội tuyên án đối với 38 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Công ty Việt Á, Bộ Y tế và các tỉnh thành, đơn vị liên quan.

Theo Hội đồng xét xử nhận định, dịch Covid-19 khiến nhân dân hoang mang, hệ thống y tế và hạ tầng tại nhiều nơi bị quá tải, vỡ trận. Đây là một trong số các nguyên nhân làm phát sinh tội phạm của các bị cáo.

Hành vi phạm tội của họ là nghiêm trọng, xâm phạm trật tự an toàn xã hội; an toàn kinh tế; làm giảm danh dự của các cơ quan liên quan; gây bức xúc, bất bình trong nhân dân. Nó còn thể hiện sự suy thoái, băng hoại đạo đức của một số cán bộ.

Do vậy, tòa án sẽ phạt nghiêm nhóm đi ngược lại lợi ích của nhân dân nhưng khoan hồng với nhóm phạm tội vì áp lực chống dịch và không vụ lợi hoặc ít vụ lợi.

Về tình tiết giảm nhẹ, Hội đồng xét xử ghi nhận, tất cả bị cáo đều thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; có nhiều thành tích trong học tập, công tác. Một số còn chủ động bồi thường, khắc phục hậu quả; gia đình có công với cách mạng.

Riêng Phan Quốc Việt và Công ty Việt Á cũng có đóng góp trong quá trình phòng chống Covid-19, góp phần đẩy lùi dịch bệnh tại nhiều địa phương.

Quá trình xét xử, tòa án nhận được văn bản từ Công đoàn Văn phòng Chính phủ; Bộ Y tế; một số Sở Y tế, CDC các địa phương xin giảm nhẹ cho các bị cáo liên quan bởi bối cảnh phạm tội là tình hình chống dịch cấp bách.

Trong vụ án này, bị cáo Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á được xác định giữ vai trò quyết định, chỉ đạo xuyên suốt các hoạt động của nhân viên, Công ty Việt Á trong mọi hoạt động.

Bị cáo này đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng, cựu Phó vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, tác động tới cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh và cựu Thứ trưởng Phạm Công Tạc để được tham gia vào đề tài nghiên cứu kit xét nghiệm.

Thêm vào đó, Việt và Nguyễn Huỳnh, thư ký của cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã nhờ ông Long can thiệp, tác động, gây sức ép tới các địa phương để các đơn vị này sử dụng kit xét nghiệm của Công ty Việt Á, tăng quy mô xét nghiệm gấp nhiều lần.

Cơ quan tố tụng xác định, Việt sau đó bán kit xét nghiệm với giá cao gấp nhiều lần tại 19 tỉnh thành và nhiều cơ quan, tổ chức, gây thiệt hại 1.235 tỷ đồng gồm 402 tỷ đồng của nhà nước.

Trước đó, khai báo tại tòa, Phan Quốc Việt nói, trong quá trình hợp tác nghiên cứu đề tài, Học viện Quân y chuyển cho Công ty Việt Á một số tài liệu, quy trình liên quan đến kit xét nghiệm. Việt Á sau đó dựa vào các tài liệu này để tối ưu, nghiên cứu thành công kit xét nghiệm Covid-19 vào tháng 2/2020, sau đó mang sản phẩm ra Hà Nội, đến Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương để kiểm nghiệm.

Cũng trong thời điểm này, Học viện Quân y cũng nghiên cứu kit xét nghiệm, nhưng sản phẩm không tối ưu bằng Việt Á, do đó, các bị cáo đã thông đồng, cấu kết với một số cựu quân nhân của Học viện Quân y, sử dụng kết quả này để nghiệm thu đề tài.

Tổng giám đốc Việt Á cũng khai nhận, được nhiều cá nhân tại Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ hỗ trợ, giúp sức, sau đó đã gửi quà “cảm ơn”, trong đó cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh, cựu trợ lý, cựu Phó trưởng Phòng giá, Cục Quản lý Dược 4 tỷ đồng; Nguyễn Minh Tuấn, cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị công trình y tế 300.000 USD; Nguyễn Nam Liên, cựu Vụ trưởng Vụ Tài chính - kế hoạch 100.000 USD; cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh 200.000 USD; Phạm Công Tạc nhận từ Phan Quốc Việt 50.000 USD.

Tại các tỉnh, thành Công ty Việt Á cung cấp kit xét nghiệm, Việt nhờ bị cáo Nguyễn Thanh Long, Nguyễn Huỳnh, Nguyễn Văn Trịnh can thiệp, tác động một số lãnh đạo, Giám đốc Sở Y tế, CDC các tỉnh cho công ty này được cung cấp kit xét nghiệm, sau đó liên hệ, thỏa thuận cho các đơn vi này ứng trước, hợp thức hồ sơ thanh toán sau.

Ngoài ra, Việt cũng chỉ đạo nhân viên thỏa thuận việc "ăn chia" phần trăm ngoài hợp đồng để đưa hối lộ hoặc cảm ơn các cá nhân này sau khi được thanh toán tiền hợp đồng.