Ngân hàng thương mại "chơi" không đẹp

Giải thích lý do tỷ giá tăng thời gian qua, Thống đốc NHNN cho rằng, đó là vì các ngân hàng thừa tiền, dư thanh khoản, chưa cho vay ra được. Do đó, nhiều ngân hàng tìm cách cải thiện trạng thái ngoại tệ của mình bằng việc mua vào dự phòng hoặc qua đó để kinh doanh.

"Hiện tượng gia tăng tỷ giá thời gian vừa rồi chủ yếu do chính các ngân hàng tạo ra chứ không phải do thị trường. Chúng ta phải bàn bạc, một khi NHNN đã đưa ra chủ trương thì các ngân hàng phải nghiêm túc tuân thủ", Thống đốc cảnh báo.

Cũng theo Thống đốc, Nếu chạy theo đầu cơ, đầu tư trên thị trường ngoại tệ sẽ dẫn đến phải tăng lãi suất. Trong khi giảm lãi suất là cái hướng tới thì với việc đầu tư ngoại tệ lại đi ngược mục tiêu này.

"Dự trữ bắt buộc hiện nay thấp, thanh khoản dồi dào, nếu tỷ giá bị ảnh hưởng thì không có lý gì chúng tôi không tăng dự trữ bắt buộc. Nếu làm như thế sẽ khó khăn cho đầu ra, đẩy lãi suất lên cao và lại gây khó khăn ngược lại. Khuôn khổ pháp lý không cấm, nhưng chúng ta cần có ứng xử chuyên nghiệp", Thống đốc khuyến cáo các ngân hàng.

Người đứng đầu NHNN cũng khẳng định, nếu NHTM tiếp tục như vậy, buộc ngân hàng nhà nước hút tiền về, thông qua các kênh khác nhau.

Không phải do vàng

Trên thực tế, tỷ giá nóng lên hai tháng qua không hẳn chỉ do các ngân hàng thương mại ép giá, mà một phần do nhu cầu USD để nhập khẩu cũng tăng lên, bởi hai tháng qua, nhập siêu quay trở lại. Nhiều ý kiến cũng cho rằng, việc NHNN chi ra 1 tỷ USD nhập khẩu vàng là lý do khiến tỷ giá nóng.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu nhận định, khả năng tỷ giá tăng là do NHNN phải chi một lượng ngoại tệ lớn nhập khẩu vàng để phục vụ các ngân hàng tất toán trạng thái. Theo nhận định của Standard Chartered, thời gian qua, NHNN đã chi hơn 1 tỷ USD để nhập khẩu vàng. Chưa kể, chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới cao cũng khiến trường hợp một số nhà đầu cơ gom USD để nhập lậu vàng cũng không thể loại trừ.

Không đồng tình với ý kiến này, ông Cao Sĩ Kiêm, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cho rằng, thời gian qua, NHNN có nhập khẩu vàng trong trước đó cũng đã cho phép tạm xuất, tái nhập vàng. Do đó, lượng USD chi ra để nhập khẩu vàng là không lớn và đây không phải là nguyên nhân biến động tỷ giá thời gian qua.

Theo nhận định của TS. Cao Sĩ Kiêm, tỷ giá biến động gần đây là do yếu tố tâm lý. Những ngày qua, sau khi có thông tin NHNN tung ra hơn 1 tỷ USD để nhập khẩu vàng, thị trường ngoại tệ xuất hiện tin đồn điều chỉnh tỷ giá. Chính vì vậy, theo ông Kiêm, cơn sốt này sẽ sớm chấm dứt, cho đến khi cầu USD thực sự xuất hiện.

Cơn sốt tỷ giá sớm chấm dứt

NHNN khẳng định, gần hai tháng qua, tỷ giá đứng trước áp lực tăng, song vẫn nằm trong khả năng đáp ứng của thị trường. Cán cân thanh toán tổng thể vẫn thặng dư, cân đối ngoại tệ vẫn đảm bảo.

Đồng tình với ý kiến này, lãnh đạo một ngân hàng TMCP cho rằng, tỷ giá nóng thời gian qua chủ yếu ở thị trường tự do, sau khi NHNN tung ra 1 tỷ USD để nhập khẩu vàng. Còn nhu cầu USD tại các ngân hàng không có sự gia tăng đột biến.

Trao đổi với Báo Đầu tư điện tử - baodautu.vn, TS. Cao Sĩ Kiêm cho rằng: “Chỉ nên lo về biến động tỷ giá khi cung cầu thay đổi. Song hiện nay, cầu tỷ giá không tăng mạnh do kinh tế phục hồi, song khi nguồn cung vẫn dồi dào, dự trữ ngoại tệ lớn, cán cân thanh tóan được bảo đảm. Nói cách khác, không có gì phải lô về tỷ giá lúc này”.

Với nhận định trên, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, “sóng” tỷ giá thời gian qua chỉ là tạm thời chứ không phải xu hướng, do đó, tỷ giá, nếu có điều chỉnh cũng chỉ diễn ra với biên độ nhẹ, trong dự tính của NHNN.

Khẳng định tại Hội nghị tổng kết ngành ngân hàng 6 tháng đầu năm vừa qua, Thống đốc NHNN cũng khẳng định quyết tâm ổn định tỷ giá. Dù vậy, Thống đốc cũng nhắc lại, tỷ giá phụ thuộc rất nhiều phải sự ứng xử chuyên nghiệp của các ngân hàng.

NHNN cũng khẳng định, thời gian tới, có thể lãi suất USD sẽ giảm mạnh để duy trì độ chênh lệch lãi suất hấp dẫn giữa USD và tiền đồng, ngăn chặn tiền đồng chuyển dịch sang ngoại tệ.

Thùy Liên