Công văn số 2684/VPCP-TH ngày 23/4/2024 của Văn phòng Chính phủ cho biết, ngày 14/4, cơ quan này đã có báo cáo, trong đó tóm tắt bài viết trên báo chí về việc lượng nhập khẩu thép cán nóng (HRC) tăng mạnh lên hơn 9,6 triệu tấn, chủ yếu là từ Trung Quốc và Ấn Độ.

Về vấn đề này, Phó thủ tướng Lê Minh Khái chỉ đạo giao Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan rà soát, nắm tình hình gia tăng nhập khẩu thép cán nóng thời gian vừa qua.

Qua đó, chủ động thực hiện biện pháp phù hợp, kịp thời, hiệu quả theo thẩm quyền và quy định pháp luật, bảo vệ lợi ích chính đáng ngành sản xuất trong nước phù hợp với thông lệ quốc tế và môi trường cạnh tranh bình đẳng.

Thống kê của Hải quan cho hay, trong 3 năm trở lại đây, nhập khẩu HRC vào Việt Nam gia tăng mạnh mẽ, đặc biệt là từ Trung Quốc và Ấn Độ.

Đơn cử, năm 2023, tổng lượng nhập khẩu HRC là 9,64 triệu tấn, trong đó riêng nhập từ Trung Quốc là 6,3 triệu tấn. Con số tương ứng của năm 2022 là 8,1 triệu tấn và 3,3 triệu tấn.

Trong quý I/2024, nhập khẩu thép HRC đạt 3 triệu tấn, gấp 1,5 lần so với lượng sản xuất trong nước, riêng lượng nhập từ Trung Quốc và Ấn Độ tăng đột biến, chiếm 75% tổng lượng nhập.

Trước thực trạng này, các doanh nghiệp đã đầu tư sản xuất HRC tại Việt Nam quy mô lớn là Tập đoàn Hòa Phát và Công ty TNHH Hưng nghiệp Formosa đã nộp đơn đề nghị Bộ Công thương mở cuộc điều tra chống bán phá giá với hàng HRC nhập khẩu.

Đại diện Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho rằng: “VSA cũng nhận thấy, có hiện tượng gia tăng nhập khẩu với sản phẩm HRC thời gian gần đây, việc  mở cuộc điều tra chống bán phá giá là cần thiết nhằm bảo vệ sản xuất trong nước".

Hiện tại, thép cuộn cán nóng nhập khẩu vào Việt Nam phần lớn là loại Q195 (khoảng 45%, tùy thời điểm) với tiêu chuẩn kỹ thuật thấp hơn hàng sản xuất trong nước. 

Nhu cầu HRC tại Việt Nam hiện khoảng 10 - 11 triệu tấn/năm và năng lực sản xuất của các doanh nghiệp trong nước đã lên tới 8,5 triệu tấn. Nhưng đang diễn ra nghịch lý, lượng nhập khẩu HRC năm 2023 và quý I/2024 đã lớn hơn sản lượng mà ngành thép trong nước sản xuất.

Trong khi đó, Tập đoàn Hòa Phát và Công ty Formosa đã đầu tư khoảng 20 tỷ USD để sản xuất HRC tại Việt Nam, sử dụng hơn 30.000 người lao động và đóng góp lớn cho ngân sách.