Năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nợ công có thể tăng đến 56-57% GDP, song vẫn thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu đặt ra cho giai đoạn 2016-2020 là không quá 65% GDP. Trong khi đó, mục tiêu đến năm 2020, giảm tỷ lệ nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng xuống mức dưới 3% khó có khả năng hoàn thành.

Những thông tin trên được đưa ra tại dự thảo báo cáo kết quả thực hiện nghị quyết số 24/2016/QH14 về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016 - 2020 của Chính phủ, phục vụ phiên thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế diễn ra ngày 25/9 tại Hạ Long (Quảng Ninh).

Quy mô nợ công giảm mạnh

Nghị quyết 24 của Quốc hội đề ra 22 mục tiêu cụ thể về cơ cấu lại nền kinh tế đến năm 2020, Chính phủ cho biết phần lớn mục tiêu đã hoàn thành.

Đáng chú ý, có 5 mục tiêu quan trọng đã hoàn thành vượt xa so với kế hoạch đề ra. Một là quy mô nợ công giảm mạnh, từ mức 63,7% GDP cuối năm 2016 xuống 55% GDP cuối năm 2019.

Năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nợ công có thể tăng đến 56-57% GDP, song vẫn thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu đặt ra cho giai đoạn 2016-2020 là không quá 65% GDP.

Cụ thể hơn, Chính phủ tính toán, trường hợp tăng trưởng GDP khoảng 4,5%, nợ công dự kiến khoảng 55,5% GDP; trường hợp tăng trưởng GDP khoảng 3,6%, nợ công dự kiến khoảng 56,4% GDP .

Hai, quy mô nợ chính phủ đã giảm mạnh từ 52,7% năm 2016 xuống 48% GDP đến cuối năm 2019, thấp hơn khá nhiều so với mục tiêu không quá 54%.

Ba, tỷ trọng lao động nông nghiệp giảm mạnh từ 44% năm 2015 xuống 41,9% năm 2016, và ước năm 2020 còn 33,5%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu dưới 40%.

Bốn, năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đóng góp vào tăng trưởng bình quân giai đoạn 2016-2020 ước đạt 43,16%, vượt xa so với mục tiêu 30%-35% được đề ra trong Nghị quyết.

Và năm là, dư nợ thị trường trái phiếu đến năm 2019 đạt 40,14% vượt xa so với mục tiêu đến năm 2020 đạt 30% GDP .

 Khó hoàn thành mục tiêu 1 triệu doanh nghiệp

Trong 7 mục tiêu có khả năng không hoàn thành thì có 2 mục tiêu là tỷ lệ bội chi ngân sách nhà nước và tỷ lệ nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng đến năm 2019 đã hoàn thành. Tuy nhiên, tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 ngay từ đầu năm 2020 làm cho sản xuất bị đình trệ, nhu cầu hàng hóa và dịch vụ sụt giảm, dẫn đến các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề, tình trạng nợ xấu có thể gia tăng, thu ngân sách nhà nước có thể giảm trong khi chi ngân sách nhà nước tăng do phải hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt qua giai đoạn khó khăn. Từ đó dẫn đến 2 mục tiêu này chuyển thành có khả năng không hoàn thành.

Về  khả năng không hoàn thành là mục tiêu đến năm 2020, giảm tỷ lệ nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng xuống mức dưới 3%, thông tin cụ thể hơn từ báo cáo là, tỷ lệ nợ xấu nội bảng đến thời điểm 31/5/2020 của các tổ chức tín dụng là 1,86%, tăng so với mức 1,63% cuối năm 2019 nhưng giảm so với mức 2,46% cuối năm 2016, mức 1,99% cuối năm 2017, mức 1,91% cuối năm 2018. Tuy nhiên, dịch bệnh Covid-19 đã và đang tác động tiêu cực đến an toàn hoạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng và các, lĩnh vực trong nền kinh tế. Ngân hàng Nhà nước cho rằng mục tiêu này cần được tiếp tục triển khai thực hiện giai đoạn sau 2020.

Mục tiêu thoái toàn bộ vốn nhà nước tại các doanh nghiệp thuộc các ngành không cần Nhà nước sở hữu trên 50% vốn, theo Chính phủ, cũng có khả năng không hoàn thành.

Báo cáo số 499/BC-CP ngày 16/10/2019 của Chính phủ cho biết, tính đến ngày 31/12/2018, có 855 doanh nghiệp có vốn nhà nước với tổng số vốn nhà nước đang đầu tư là 1.533.001 tỷ đồng. Trong đó gồm: 505 doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ với số vốn là 1.368.867 tỷ đồng; 350 doanh nghiệp có cổ phần, vốn góp của Nhà nước với số vốn nhà nước là 164.134 tỷ đồng.

Mục tiêu tiếp theo khó có khả năng hoàn thành là thoái vốn nhà nước xuống mức sàn quy định đối với các ngành mà Nhà nước sắp xếp, cơ cấu lại vốn đầu tư Năm 2017 có 135 doanh nghiệp, năm 2018 có 181 doanh nghiệp phải thực hiện thoái vốn, năm 2019 thoái vốn tại 62 doanh nghiệp, năm 2020 thực hiện thoái vốn tại 28 doanh nghiệp.

Lũy kế từ năm 2016-8/2020, đã thực hiện thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp 25.458 tỷ đồng, thu về 172.434 tỷ đồng, trong đó thoái vốn tại 99 doanh nghiệp thuộc Quyết định số 1232/QĐ-TTg ngày 17/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ có giá trị 4.791 tỷ đồng, thu về 9.216 tỷ đồng. Thoái vốn tại các doanh nghiệp khác (ngoài Quyết định số 1232/QĐ-TTg) có giá trị 3.785 tỷ đồng, thu về 110.392 tỷ đồng. Các tập đoàn, tổng công ty nhà nước thực hiện thoái 16.880 tỷ đồng, thu về 52.825 tỷ đồng.

Đến năm 2020, còn 138 doanh nghiệp mà Nhà nước không cần nắm giữ trên 50% vốn phải thực hiện thoái toàn bộ vốn hoặc chuyển giao về SCIS để thực hiện thoái vốn theo kế hoạch mới tại Quyết định số 908/QĐ-TTg ngày 29/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ.

Đáng chú ý là mục tiêu đến năm 2020, có ít nhất 1 triệu doanh nghiệp cũng có khả năng không hoàn thành. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê và Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký kinh doanh, số lượng doanh nghiệp đang hoạt động có tại thời điểm 31/12 các năm 2010 là 279.360 doanh nghiệp, 2016 là 505.067 doanh nghiệp, 2017 là 561.064 doanh nghiệp, 2018 là 714.755 doanh nghiệp, 2019 là 758.610 doanh nghiệp, 7 tháng đầu năm 2020, có 75.249 doanh nghiệp thành lập mới.

Do đó, mục tiêu đến năm 2020 có 1 triệu doanh nghiệp hoạt động khó hoàn thành, Chính phủ nhận định.