Tiêu dùng
Ai quản chất lượng bánh trung thu handmade?
Dương Ngân - 21/09/2021 15:10
Bánh trung thu handmade (làm thủ công) nhiều năm gần đây thu hút lượng lớn người tiêu dùng. Tuy vậy, việc quản lý chất lượng những sản phẩm này còn đang bỏ ngỏ.
Bánh trung thu handmade có nhiều vị đa dạng, nhiều loại giá, nhưng khó quản lý chất lượng

Sôi động kẻ bán, người mua

Những năm gần đây, nhiều người tiêu dùng có xu hướng chuộng sản phẩm bánh trung thu handmade bởi cho rằng, đây là sản phẩm được làm thủ công, không có hóa chất bảo quản, lại được tự ý chọn vị bánh mình thích, đặc biệt là có thể đặt hàng và nhận hàng nhanh chóng, giá cả “mềm” hơn bánh bán ở cửa hàng.

Gần đến Tết Trung thu, trong các hội, nhóm trên mạng xã hội tràn ngập bài rao bán bánh trung thu handmade với muôn vàn lời quảng cáo hấp dẫn. Không chỉ chào bán cho khách hàng lẻ, bánh trung thu handmade còn được bán với số lượng lớn đi khắp các tỉnh, thành phố nếu khách mua có nhu cầu.

Điều 20, Nghị định số 115/2018/NĐ-CP, ngày 4/9/2018 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm ghi rõ: Phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với sản phẩm không có bản tự công bố sản phẩm.

Ngoài ra, theo Nghị định số 119/2017/NĐ-CP, ngày 1/11/2017 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng sản phẩm, hàng hóa, việc bán hàng hóa không có nhãn mác, tiêu chuẩn chất lượng ra thị trường là hành vi vi phạm pháp luật.

Các bài đăng bán bánh trung thu handmade này liên tục “chốt” đơn hàng, từ vài chiếc tới vài trăm chiếc. Theo đó, người dùng cứ “vô tư” mua sản phẩm bằng niềm tin, còn câu hỏi liệu bánh handmade có bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm và có được kiểm soát chất lượng hay không, thì dường như đều bị bỏ quên.

Tuy “hot” là vậy, nhưng đã có không ít người dùng “dở khóc, dở cười”, vì đang ăn bánh trung thu handmade lại phát hiện các “vật thể lạ”, như sợi tóc hay miếng nhựa lẫn trong bánh.

Ngoài một số bánh trung thu handmade được quảng cáo là cao cấp với giá từ vài trăm ngàn đến cả triệu đồng/hộp, phần nhiều các loại bánh đang được quảng cáo đều có giá khá rẻ. Tuy nhiên, một số chuyên gia đã cảnh báo, với giá chỉ từ 7.000 - 10.000 đồng/chiếc, thì không thể có sản phẩm tốt. Bởi để hạ giá thành, người làm bánh handmade buộc phải sử dụng các nguyên liệu giá rẻ được nhập từ các chợ đầu mối, không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Đề cập vấn đề chất lượng của các loại bánh trung thu handmade, ông Trần Ngọc Tụ, Chi cục trưởng Chi cục An toàn, vệ sinh thực phẩm TP. Hà Nội cho hay, các loại bánh handmade thường được làm với quy mô nhỏ, không đăng ký tiêu chuẩn chất lượng với cơ quan chức năng và chủ yếu bán qua mạng, nên rất khó kiểm soát, khó truy xuất nguồn gốc. Thậm chí, có nơi quảng cáo bánh tự làm, song lại nhập bánh không rõ xuất xứ hoặc nhập từ Trung Quốc về bán. Do vậy, khó khăn nhất trong kiểm soát an toàn thực phẩm bánh trung thu handmade là kiểm soát nguồn gốc nguyên liệu.

Theo quy định, ngoài hồ sơ hợp đồng về nguồn gốc và hóa đơn mua bán, cơ sở kinh doanh bánh trung thu phải có thêm giấy đăng ký kinh doanh của cơ sở sản xuất nhân bánh và giấy kiểm nghiệm định kỳ nhân bánh đạt yêu cầu. Tuy nhiên, những loại bánh trung thu gắn mác handmade do các tiệm bánh nhỏ hoặc gia đình làm ra với mục đích để ăn, tặng và bán, không thể đáp ứng được yêu cầu này.

Cùng chung lo ngại, đại diện Cục Quản lý thị trường TP. Hà Nội cho biết, các hộ kinh doanh bánh trung thu handmade trên các kênh thương mại điện tử hay bất kỳ hình thức nào đều phải chấp hành quy định về chất lượng, vệ sinh, an toàn thực phẩm và nội dung quảng cáo phải được cơ quan chức năng thẩm định, phê duyệt. Song, hiện nay, các cơ quan chức năng hầu như chưa quản lý được những cơ sở quảng cáo bán hàng qua kênh Zalo, Facebook…

Không dễ dãi lựa chọn

Ông Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia thực phẩm nhấn mạnh, quá trình sản xuất bánh trung thu cần phải đảm bảo nghiêm ngặt các điều kiện vệ sinh, an toàn thực phẩm; người sản xuất phải được khám sức khỏe; bánh phải đảm bảo tốt các yêu cầu bảo quản trong quá trình vận chuyển. Do đó, bánh trung thu sản xuất thủ công theo kiểu mùa vụ với quy mô nhỏ, vận chuyển xa sẽ khó đảm bảo được các yêu cầu này.

Trước thực trạng bánh Trung thu nhà làm bán tràn lan trên mạng và khó kiểm soát chất lượng, Thanh tra Sở Y tế TP. Hà Nội đã phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường các biện pháp kiểm tra một số website và những cơ sở sản xuất có địa chỉ tại Thành phố. Tuy nhiên, đối với những cá nhân sản xuất ở các địa phương khác bán trên website hoặc mạng xã hội rất khó kiểm soát, dù họ vẫn bán hàng, giao hàng cho người tiêu dùng ở Hà Nội.

Về phía Bộ Y tế, ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm cho hay, bánh trung thu nói chung và bánh handmade nói riêng khi bán ra thị trường phải đáp ứng các quy định về điều kiện an toàn, vệ sinh thực phẩm, phải công bố tiêu chuẩn chất lượng và có nhãn hàng hóa theo quy định. “Khi kiểm tra, nếu phát hiện cơ sở nào vi phạm, chúng tôi sẽ xử lý nghiêm”, ông Phong khẳng định.

Bên cạnh việc kiểm tra của cơ quan chức năng, theo ông Phong, khi mua bánh trung thu handmade bán online, người tiêu dùng cần chọn người bán uy tín, có địa chỉ cụ thể, rõ nguồn nguyên liệu, bánh được chế biến và bảo quản đúng quy trình. Khi mua, nên chọn sản phẩm không bị dập nát, biến dạng, bao bì không rách nát, không có màu sắc khác thường, không bị thiu, ẩm mốc, hư hỏng và không có mùi lạ. Khi mua phải những sản phẩm kém chất lượng hoặc biết các cơ sở sản xuất mất an toàn, người tiêu dùng cần chủ động thông tin tới cơ quan quản lý để kịp thời ngăn chặn, xử lý.

Tin liên quan
Tin khác