Thất hẹn liên tục

Sau đúng 10 lần nhắc nhở bằng văn bản (từ tháng 5/2013 tới tháng 11/2013), nhưng không nhận được phản hồi tích cực cần thiết, cuối tuần trước, Ban quản lý Dự án Thoát nước Hà Nội (Sở Xây dựng Hà Nội) đã phải làm một việc “đặng chẳng đừng” là gửi công văn tới Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Đinh La Thăng “nhờ gây sức ép” đối với Cienco8 để đẩy nhanh tiến độ thi công hồ Định Công - Gói thầu số 7 (Dự án Thoát nước Hà Nội) nhằm cải thiện môi trường Hà Nội.

Được biết, Gói thầu số 7 có giá trị hợp đồng 275 tỷ đồng do Tổng công ty Liên danh xây dựng công trình số 18 (Cei18) trúng thầu bao gồm việc cải tạo 2 hồ: Định Công và Linh Đàm trong thời gian 25 tháng (tính từ tháng 10/2009). Sau khi trúng thầu, CEI18 đã ủy quyền cho Cienco8 thực hiện thi công cải tạo hạng mục hồ Định Công với giá trị khoảng 80 tỷ đồng.

Theo ông Trần Anh Tuấn, Phó giám đốc Ban quản lý Dự án Thoát nước Hà Nội, ngay sau khi ký hợp đồng và tiếp nhận mặt bằng thi công, chủ đầu tư đã làm thủ tục tạm ứng 25% giá trị hợp đồng cho nhà thầu để triển khai công việc. Tuy nhiên, do Cienco8 bố trí các đơn vị yếu kém về năng lực, nên đến nay, thời hạn thi công theo hợp đồng đã kết thúc, nhưng giá trị sản lượng của gói thầu mới hoàn thành được khoảng 20%.

“Đặc biệt, từ tháng 2 tới tháng 10/2013, công trường thi công hồ Định Công gần như đóng băng”. Đáy hồ tát cạn nước, bỏ không nhiều tháng, cỏ đã mọc xanh rì, dù đã nhận tới 90% mặt bằng”, ông Tuấn bức xúc và cho rằng, sau 2 lần gia hạn hợp đồng, với tiến độ thi công như hiện nay, Gói thầu số 7 rất khó về đích theo tiến độ chót (tháng 9/2014).

Theo đại diện chủ đầu tư, nhà tài trợ cho Dự án (Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản - JICA) cũng đã có ý kiến chính thức về tình trạng chậm trễ tại Gói thầu số 7 với UBND TP. Hà Nội. Đây là điều hết sức bất lợi cho Cienco8, bởi nếu không có chuyển biến trong thời gian tới, Ban quản lý Dự án Thoát nước Hà Nội sẽ phải tiến hành thu hồi bảo lãnh tạm ứng, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, trước khi chấm dứt hợp đồng - hành động gây mất điểm nghiêm trọng đối với JICA của một trong 7 tổng công ty xây lắp hàng đầu của Bộ Giao thông - Vận tải.

Không chỉ lỡ hẹn tiến độ với các chủ đầu tư ngoài ngành, ngay tại Gói thầu số 4, Dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 8A đoạn km 0 - Km37 có giá trị dưới 100 tỷ đồng do Tổng cục Đường bộ Việt Nam làm chủ đầu tư, Cienco8 cũng bị “kêu” về tiến độ lên Bộ Giao thông - Vận tải.

Theo ông Phạm Quang Vinh, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam, mặc dù chủ đầu tư có nhiều văn bản nhắc nhở, cũng như tạo điều kiện thuận lợi, nhưng tiến độ Gói thầu số 4 (dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2013) rất chậm, chủ yếu do năng lực tài chính, thiết bị, nhân lực của nhà thầu rất yếu kém.

“Để xử lý dứt điểm tình trạng trên, Tổng cục đã điều chuyển một phần khối lượng của nhà thầu này giao cho nhà thầu phụ khác. Tuy nhiên, đối với phần khối lượng còn lại, đến nay vẫn không có sự chuyển biến, trong khi đã được đáp ứng đầy đủ cả về điều kiện thi công lẫn nguồn vốn”, ông Vinh cho biết.

Cần phải nói thêm rằng, tại Dự án Xây dựng Quốc lộ 3 mới (đường cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên), công trình quy mô lớn hiếm hoi mà Cienco8 còn đang thi công, tiến độ tại các gói thầu PK1A, PK1C mà đơn vị này đảm nhận cũng đang là những điểm găng trên tuyến.

Mặc dù đã điều chuyển phần lớn khối lượng cho các đơn vị bạn, nhưng công tác thi công trên phần công địa của Cienco8 là rất yếu.

“Đơn vị này hiện không thể huy động vốn vay, vốn tự có, mà dựa hoàn toàn vào các khoản thanh toán của chủ đầu tư, nên rất khó đẩy tiến độ thi công, trong khi Dự án Quốc lộ 3 vừa được lãnh đạo Bộ Giao thông - Vận tải yêu cầu phải hoàn thành vào ngày 31/12/2013”, một lãnh đạo Ban quản lý dự án II (chủ đầu tư Dự án) cho biết.

Vì đâu bết bát?

Theo một chuyên gia, đối với các tổng công ty xây lắp, tiến độ thi công các công trình chính là thước đo chính xác nhất về năng lực tài chính và kỹ năng quản trị doanh nghiệp.

Trên thực tế, Cienco8 hiện được Bộ Giao thông - Vận tải xếp vào loại “yếu” nhất trong số các tổng công ty xây lắp trong ngành.

Cụ thể, theo kết quả xếp loại doanh nghiệp năm 2012 vừa được Bộ Giao thông - Vận tải công bố, công ty mẹ, Cienco8 chỉ được loại B; hội đồng thành viên, ban tổng giám đốc bị đánh giá là không hoàn thành nhiệm vụ. Trước đó, từ tháng 8 đến tháng 10/2013, Bộ Giao thông - Vận tải đã tiến hành thay thế một loạt chức danh quan trọng tại Cienco8 gồm: Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc, Kế toán trưởng Tổng công ty. Trong đó, ông Phạm Xuân Thủy, người vừa được Bộ Giao thông - Vận tải điều động, bổ nhiệm giữ chức Tổng giám đốc Cienco8 từ vị thế Bí thư đảng ủy một đơn vị thành viên thuộc Cienco1.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Thủy thừa nhận tình trạng vỡ tiến độ tại nhiều gói thầu do Cienco8 thi công do lỗi bố trí, phân bổ nguồn lực trước đó là “chưa hợp lý và có vấn đề”. Quan trọng hơn, để các công trình hụt tiến độ còn do tình hình tài chính của Cienco8 rất “rách nát” khi cả công ty mẹ lẫn nhiều công ty thành viên chìm ngập trong nợ nần.

Theo thông tin của Báo Đầu tư, tính đến ngày 31/12/2012, công ty mẹ và 14 công ty con, 2 công ty cổ phần thuộc Cienco8 lỗ hơn 500 tỷ đồng, tiềm ẩn lỗ 400 tỷ đồng. Điều đáng nói là, vốn chủ sở hữu của đơn vị này chỉ vỏn vẹn 154 tỷ đồng. Đây là lý do khiến các dự án của Cienco8 rơi vào tình trạng “đầu đuôi không cứu được nhau”.

“Khoản thua lỗ mà Cienco8 đang phải gánh thực ra đã âm ỉ từ nhiều năm nay, xuất phát từ việc duy trì một mô hình quản trị doanh nghiệp lạc hậu, buông lỏng công tác quản lý công nợ, tạm ứng...”, một lãnh đạo đương nhiệm tại Cienco8 lý giải.

Được biết, tình trạng quản trị doanh nghiệp, quản lý dự án ở Cienco8 kém tới mức, hiện tổng công ty này đang “mất dấu” khá nhiều đội trưởng, lãnh đạo Ban điều hành dự án sau khi các cá nhân này “ôm” hàng trăm triệu đồng tiền tạm ứng, mà không hẹn ngày trả nợ.

Khó khăn chồng chất khó khăn, lượng công việc gối đầu của Cienco8 trong năm 2013 chỉ còn 2.643 tỷ đồng, nên nếu không trúng thầu tại một số dự án lớn, hơn 4.100 lao động của Cienco8 sẽ phải đối diện với nguy cơ thiếu việc làm.

Trong lúc chờ Bộ Giao thông - Vận tải “giải cứu” bằng cách giao Cienco8 thi công một số dự án để tạo nguồn thu, đơn vị này phải đẩy nhanh tiến độ các dự án đang chậm trễ để có vốn quay vòng.

“Ban lãnh đạo mới đang rà soát từng gói thầu, dự án mà Cienco8 trúng thầu trên nguyên tắc cố gắng đẩy nhanh tiến độ thi công nhằm lấy lại uy tín với các chủ đầu tư; đồng thời tiến hành sắp xếp, tái cơ cấu toàn diện đơn vị với mục tiêu quan trọng. Những mục tiêu này sẽ khó hoàn thành nếu Cienco8 không nhận được sự trợ giúp của các chủ đầu tư và Bộ Giao thông - Vận tải”, ông Thủy cho biết.

Anh Minh