Có đại biểu cho rằng dư địa của nợ công còn lớn, cần tăng bội chi ngân sách, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định dư địa không còn nhiều.

Đang tham mưu gói kích cầu

Làm rõ hơn nhận định trên khi hồi âm ý kiến đại biểu chiều 9/11, ông Phớc cho biết trong giai đoạn 2016-2020 tổng vay của Chính phủ là 1.852.000 tỷ, giai đoạn năm 2021-2025 dự kiến vay là 3.068.000 tỷ, tức là gấp 1,7 lần so với giai đoạn trước.

Bộ trưởng cũng nêu tiếp con số để củng cố cho nhận định của mình, đó là nợ công của năm 2025 gấp 1,6 lần so với năm 2020, có nghĩa là khoảng 45,6% GDP mới, còn nếu tính theo GDP cũ là ở 57,9%, tức là đã vượt ngưỡng 55%. Nợ Chính phủ giai đoạn 2021-2025 là 41,8% nhưng nếu đánh giá theo GDP cũ thì là 53,1%, có nghĩa cũng vượt ngưỡng 45%.

Tuy nhiên, Bộ trưởng khẳng định rất ủng hộ các gói kích cầu để đảm bảo thúc đẩy kinh tế phát triển và sau đấy quay trở lại thu ngân sách, giảm bội chi trong các năm sau.

"Chúng tôi đang tham mưu cho Chính phủ gói kích cầu bằng hỗ trợ lãi suất mỗi năm khoảng 20.000 tỷ, hai năm khoảng 40.000 tỷ. Như vậy, nếu hỗ trợ 4% thì chúng ta có 1 triệu tỷ đưa vào nền kinh tế, sau đấy thì thúc đẩy, tạo việc làm, thúc đẩy sản lượng, giảm bội chi ngân sách vào những thời kỳ sau", Bộ trưởng cho biết.

Mong các tỉnh, thành giàu hết sức thông cảm

Liên quan đến tỷ lệ điều tiết ngân sách của TP.HCM và Bình Dương, Đồng Nai theo ý kiến một số vị đại biểu là cần tăng lên, theo Bộ trưởng TPHCM giai đoạn năm 2017-2021 tỷ lệ điều tiết là 18%, tổng chi ngân sách là 60.369 tỷ đồng, tức là bình quân 7,1 triệu/1 người. Đến năm 2021 tổng chi là 69.092 tỷ đồng, tức là bình quân 7,4 triệu/1 người. Đến năm 2022 là  84.121 tỷ, bình quân 8,8 triệu/1 người. Như vậy chênh lệch cao hơn so với thời kỳ năm ngoái là 15.029 tỷ.

Quan trọng không phải là tỷ lệ điều tiết mà quan trọng là mức chi không thấp hơn năm trước, Bộ trưởng giải thích.

Đối với Đồng Nai, Bộ trưởng nêu, năm 2017 chi ngân sách 17.426 tỷ, tỷ lệ điều tiết là 47%. Đến năm 2021 là 19.721,6 tỷ, bình quân là 6,1 triệu/1 người. Năm 2022 đang dự toán 21.257,3 tỷ đồng, bình quân 6,5 triệu/1 người.

Đồng Nai có tiềm năng phát triển quỹ đất do hạ tầng tăng lên. Trong tỷ lệ điều tiết không tính tiền xổ số và không tính tiền đất. Nhà nước đang đầu tư sân bay Long Thành với 109.000 tỷ đồng và một số hạ tầng do ngân sách Trung ương đã quyết trong kế hoạch đầu tư công là 11.200 ngàn tỷ đồng.

"Rất mong các tỉnh, thành phố giàu hết sức thông cảm, bởi vì đang lo cho 47 tỉnh nghèo. Hiện nay có những tỉnh nghèo đoàn đại biểu Quốc hội chưa có xe ô tô, lãnh đạo tỉnh vẫn đi xe 20 năm, các cơ sở hạ tầng rất thấp kém, chưa có điện, nhiều nơi chưa có trường, trạm", Bộ trưởng nói.

Một vấn đề nữa được đại biểu đề nghị là tăng dự toán thu dầu thô, Bộ trưởng khẳng định không tăng được, vì sản lượng thực tế hằng năm từ giai đoạn 2016-2020  giảm bình quân 1,45 triệu tấn trên năm, tức là tương ứng 11% và sản lượng khai thác các mỏ hiện tại suy giảm tự nhiên do giếng dầu cạn và rủi ro kỹ thuật địa chất cao cho nên rất khó để tăng sản lượng.

Trong 10 phút phát biểu, Bộ trưởng cũng giải trình ý kiến băn khoăn năm nay khó khăn như vậy thì tăng thu ở khoản nào. Đó là thu nội địa tăng lên, như thu tăng lên 7.200 tỷ từ phát sinh của năm 2020 trở về trước, truy thu thuế nhà thầu của Formosa được 2.257 tỷ, xử lý thu chênh lệch giá khí trong bao tiêu sản phẩm 2.457 tỷ, thu ngân sách đối với các khoản khác là 2.500 tỷ và phát sinh đột biến là 2.997 tỷ tiền thuê đất của Đại sứ quán Mỹ.

Một số khoản thu quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp tăng lên 22.800 tỷ như là chứng khoán, bất động sản, khối tài chính, ngân hàng và hoạt động sát nhập, chuyển nhượng vốn và các hoạt động lắp ráp xe ôtô. Thu dầu thô cũng tăng lên 12.000. Thu xuất, nhập khẩu tăng lên 10.5000 tỷ... Bộ trưởng lý giải. 

Sau hai ngày thảo luận về kinh tế, xã hội, từ sáng 10/11, Quốc hội chuyển sang hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn.