Sáng 2/6, các đại biểu Quốc hội tiếp tục thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội. Nhiều ý kiến của các đại biểu tiếp tục bày tỏ sự lo lắng trước xu thế giá cả nguyên liệu đầu vào tăng cao, giải ngân vốn đầu tư công còn chậm…, có thể ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2022.

Thấu hiểu nỗi lo của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khi phát biểu giải trình, làm rõ những vấn đề các đại biểu Quốc hội quan tâm cũng đã nhấn mạnh rằng, đó là những ý kiến “rất sâu sắc và xác đáng”.

Theo Bộ trưởng, ngay từ đầu năm nay, nhiều yếu tố trong và ngoài nước ảnh hưởng đến nền kinh tế Việt Nam, như căng thẳng địa chính trị, xung đột giữa Nga và Ukraine, lạm phát tăng cao tại các quốc gia là đối tác kinh tế quan trọng của Việt Nam, giá cả các nguyên liệu đầu vào tăng cao, nguồn cung biến động mạnh…

“Nhưng trong bối cảnh đó, Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã có nhiều quyết sách đúng đắn, chính xác và kịp thời. Do vậy, kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm đạt được kết quả khá tích cực và toàn diện. Đó là giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn, nền kinh tế trên đà phục hồi mạnh mẽ, tăng trưởng”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói và nhấn mạnh rằng, kinh tế quý I đã “tiệm cận với các kỳ của các năm trước dịch”.

Áp lực lạm phát lớn, Chính phủ sẽ quyết liệt điều hành

Kinh tế đang hồi phục, tuy nhiên, phát biểu tại nghị trường Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng đã thừa nhận rằng, nền kinh tế cũng đang đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức, như các đại biểu đã phát biểu.

Phản hồi ý kiến các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng cho biết, đến hết tháng 5/2022, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục phục hồi mạnh mẽ, tích cực, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn về cung cầu năng lượng, lương thực, cán cân thanh toán ngân sách nhà nước được bảo đảm, hàng hóa, năng lượng cũng không bị thiếu hụt, đáp ứng được nhu cầu phát triển.

Trong đó, riêng lạm phát của tháng 5 và 5 tháng cũng đã cơ bản được kiểm soát. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của tháng 5 tăng 2,86% so với cùng kỳ năm 2021, tính chung của 5 tháng là tăng 2,25%, tương đương với cùng kỳ của các năm 2018 đến 2021.

“Tuy nhiên, áp lực điều hành và thực hiện mục tiêu lạm phát của cả năm dưới 4% là rất lớn, do các yếu tố từ cả bên trong và bên ngoài của nền kinh tế. Đó là giá cả hàng hóa, lương thực, thực phẩm, dầu thô, nguyên vật liệu đầu vào tăng cao, rủi ro, gián đoạn chuỗi cung ứng, sản xuất, tiêu dùng do xung đột Nga và Ukraine”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.

Trong khi đó, ở trong nước, có 4 yếu tố được Bộ trưởng chỉ ra là sẽ ảnh hưởng tới lạm phát. Đầu tiên, là giá xăng, dầu, nguyên vật liệu nhập khẩu đầu vào, chi phí vận tải tăng cao. Thứ hai là sức mua tiêu dùng trong nước phục hồi mạnh mẽ. Thứ ba là tăng học phí năm học 2022-2023. Thứ tư là giá đầu vào và mặt bằng lãi suất cho vay dự báo tiếp tục tăng, tạo áp lực lên chi phí vốn vay và chi phí sản xuất, tạo sức ép cho tăng giá bán đầu ra.

“Qua theo dõi, CPI của 5 tháng năm 2022 so với cuối năm 2021 đã tăng 2,48%, tức là gấp khoảng 1,5 lần cùng kỳ của năm trước dịch. Đây là mức tăng cao phản ánh khá rõ xu thế tăng giá của các mặt hàng trong thời gian tới”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định.

Áp lực lạm phát là có thật, song Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Chính phủ sẽ theo dõi chặt chẽ, quyết liệt thực hiện các biện pháp, công cụ thuộc thẩm quyền để bảo đảm cung - cầu, kiểm soát lạm phát, đồng thời cũng nghiên cứu các giải pháp về giảm thuế, phí báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định để giảm áp lực tăng giá xăng dầu, tránh tác động tăng giá dây chuyền, hỗ trợ phục hồi sản xuất - kinh doanh, hỗ trợ người dân, nhất là người nghèo, người có thu nhập thấp, đối tượng khó khăn bị ảnh hưởng nặng nề bởi việc tăng giá.

Giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị quan trọng

Trong khi đó, liên quan đến vấn đề giải ngân vốn đầu tư công, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói rằng, đây là một vấn đề mà “các đại biểu nêu rất nhiều”.

“Chúng tôi cũng xin báo cáo làm rõ để thấy được toàn bộ bức tranh của vấn đề giải ngân đầu tư công và cũng rất mong các đại biểu Quốc hội sẽ góp ý, Quốc hội đồng hành, hỗ trợ để tháo gỡ cùng với Chính phủ trong thời gian tới có thể giải quyết căn cơ được vấn đề này”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Nói về thực trạng, Bộ trưởng cho biết, trong nhiều năm qua, Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã quan tâm chỉ đạo xây dựng và ban hành nhiều cơ chế, chính sách và quy định liên quan nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.

Trong đó, có nhiều đổi mới quan trọng, căn bản như là phân cấp, phân quyền mạnh mẽ gắn liền với thẩm quyền, trách nhiệm của từng cấp. Cùng với đó, đổi mới tư duy, phương pháp, kế hoạch từ ngắn hạn hàng năm sang trung hạn 5 năm và từ quản lý bằng văn bản dưới luật đến bằng Luật Đầu tư công…

“Thực trạng đầu tư công cũng như các nguyên nhân và giải pháp có rất nhiều vấn đề”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thẳng thắn.

Vấn đề đầu tiên Bộ trưởng đề cập, đó là đầu tư công không những bị chi phối bởi Luật Đầu tư công, mà còn bị chi phối bởi rất nhiều luật khác, như Luật Xây dựng, Luật Đất đai, Luật Đấu thầu, Luật Khoáng sản…

“Rất nhiều luật. Trong cùng một lúc chúng ta phải tuân thủ thực hiện tất cả các luật đó, mà các khâu trong một quy trình đó không được làm trước, phải xong cái này mới được làm cái kia, thế nên mỗi một khâu theo từng luật đó phải trải qua các công đoạn và mất rất nhiều thời gian như vậy”. Bộ trưởng giải trình.

Do vậy, giải pháp căn cơ mà Bộ trưởng đề xuất là phải rà soát lại quy định của Luật Đầu tư công cũng như các quy định của các pháp luật khác liên quan, chứ không phải là chỉ Luật Đầu tư công.

“Chúng ta không thể giải quyết ngày một, ngày hai vấn đề này là vì như vậy”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói rõ như vậy.

Trong khi đó, về vấn đề điều hành, Bộ trưởng khẳng định, Chính phủ “đang rất quyết liệt”. Bởi thế, Bộ trưởng hy vọng, “sẽ đạt được các kết quả cao hơn và tích cực hơn trong thời gian tới” và bày tỏ mong muốn rằng, các đại biểu Quốc hội, các đoàn đại biểu Quốc hội sẽ tăng cường công tác giám sát ở các bộ, các ngành cũng như ở các địa phương của mình, để làm sao giúp cùng với Chính phủ trong việc đôn đốc, kiểm tra, thúc đẩy giải ngân ở các bộ, ngành và địa phương.

Liên quan 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ trưởng cho biết, sau khi Quốc hội ban hành Quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư của 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Chính phủ đã ban hành các quyết định phê duyệt đầu tư của từng chương trình, cũng như nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ, danh sách các đối tượng phân bổ vốn, phê duyệt các nội dung, đề án, chương trình...

“Vấn đề này Thủ tướng đã có các quyết định và cũng đã giao cho các bộ, ngành, cơ quan chủ quản các chương trình, mục tiêu căn cứ vào dự toán mục tiêu, nhiệm vụ được giao thực hiện phân bổ, giao chương trình và triển khai nhanh trong thời gian tới”, Bộ trưởng giải tỏa nỗi lo của các đại biểu Quốc hội như vậy.

Một lần nữa, trước các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, về đầu tư công, Chương trình Phục hồi kinh tế hay là 3 chương trình mục tiêu quốc gia, thì Chính phủ đều xác định đây là những nhiệm vụ chính trị, trọng tâm quan trọng trong điều hành của Chính phủ.

“Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt, đẩy nhanh hiệu quả triển khai các chương trình này theo Nghị quyết của Quốc hội và theo mong muốn của cử tri và phát biểu của các đại biểu”, Bộ trưởng nhấn mạnh.