Tập trung tạo cú hích trong phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh

Trong giai đoạn 5 năm 2011 – 2015, tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước đầu tư trên địa bàn tỉnh Cà Mau đạt trên 15.200 tỷ đồng, bình quân trên 3.000 tỷ đồng/năm.

Hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông trên địa bàn tỉnh trong những năm qua đã được quan tâm đầu tư đáng kể. Một số dự án, công trình hoàn thành đưa vào sử dụng đã tạo sự đột phá trong việc cải thiện hệ thống hạ tầng giao thông của tỉnh, góp phần tăng cường giao thương, lưu thông hàng hoá và nhu cầu đi lại của nhân dân, đến nay thành đưa vào sử dụng các dự án, công trình quan trọng như:

Về đường bộ: hoàn thành tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn – Đất Mũi và cầu Hòa Trung trên tuyến đường Cà Mau - Đầm Dơi vào cuối năm vừa qua, có ý nghĩa quan trọng không chỉ cho giao thông Cà Mau mà còn cho cả vùng. Đồng thời, hoàn thành tuyến đường Quản Lộ - Phụng Hiệp (đoạn qua địa phận tỉnh Cà Mau); cầu Gành Hào 2; cầu Năm Căn qua sông Cái Lớn nối với huyện Ngọc Hiển, cầu Đầm Cùng (và các cầu thuộc tuyến đường Hồ Chí Minh); các cầu trên tuyến Quốc lộ 63; đường Cái Nước – Vàm Đình; nâng cấp, mở rộng tuyến đường Tắc Thủ - U Minh; các tuyến đường ô tô đến trung tâm xã đã hoàn thành. Đang triển khai thi công tuyến đường Hành lang ven biển phía Nam; tuyến đường Thới Bình – U Minh…

Các công trình thủy lợi, đê biển được đầu tư cơ bản đáp ứng yêu cầu sản xuất. Tỉnh đã quy hoạch sẽ khép kín hệ thống thủy lợi với 23 tiểu vùng (05 tiểu vùng thủy lợi Bắc Cà Mau và 18 tiểu vùng thủy lợi Nam Cà Mau). Đang tập trung đầu tư khép kín 08 tiểu vùng thủy lợi (Tiểu vùng III - Bắc Cà Mau; các Tiểu vùng: II, III, V, X, XV, XVII, XVIII – Nam Cà Mau), đang triển khai đầu tư nâng cấp đê biển Tây.

Hạ tầng lưới điện, nhất là điện lưới nông thôn được triển khai nhanh chóng, trong giai đoạn 2011 – 2015 đã đầu tư hàng ngàn km đường dây trung thế và hạ thế, phục vụ đắc lực trong sinh hoạt và sản xuất, tỷ lệ hộ dân sử dụng điện tăng từ 94,7% năm 2010 lên gần 99% năm 2015.

Hạ tầng văn hoá- xã hội: Đã hoàn thành xây dựng một số  bệnh viện trung tâm của tỉnh và TP. Cà Mau, hiện đang tập trung đầu tư 08 bệnh viện tuyến huyện còn lại), trên 100 trạm y tế xã, phường, thị trấn cơ bản được đầu tư, nâng cấp từ nguồn vốn AP và vốn đối ứng; nhiều  trường học các cấp được xây dựng mới, đến nay có trên 200 trường học đạt chuẩn quốc gia; cơ sở hạ tầng văn hóa - thể thao được đầu tư, đến nay, số xã, phường, thị trấn hình thành được trung tâm văn hoá- thể thao cơ sở với tỉ lệ gần 30%.

Kết cấu hạ tầng đô thị được đầu tư nâng cấp, mở rộng; TP. Cà Mau được nâng cấp lên đô thị loại II; đô thị Năm Căn và Sông Đốc được nâng cấp lên đô thị loại IV; hạ tầng các đô thị huyện lỵ (Đầm Dơi, U Minh, Thới Bình, Trần Văn Thời, Cái Nước, Rạch Gốc, Cái Đôi Vàm) cũng được quan tâm đầu tư. Đang triển khai nhanh Dự án đầu tư nâng cấp đô thị vùng ĐBSCL - Tiểu dự án thành phố Cà Mau với tổng vốn đầu tư trên 1.200 tỷ đồng. 

Kết cấu hạ tầng nông thôn mang diện mạo mới, lồng ghép với chương trình quốc gia xây dựng nông thôn mới đã và đang phát huy tác dụng, với hàng nghìn km đường giao thông nông thôn phục vụ cho đi lại và trao đổi hàng hóa. Đến nay, trên địa bàn tỉnh Cà Mau có trên 4.000 km đường giao thông nông thôn bằng bê tông xi măng.

Định hướng đầu tư kết cấu hạ tầng giai đoạn 2015 – 2020, tầm nhìn đến năm 2030

Tuy có bước đột phá về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng của Cà Mau trong những năm gần đây, tuy nhiên nhìn tổng thể kết cấu hạ tầng của tỉnh vẫn còn yếu kém, thiếu đồng bộ, thu hút vốn BOT, BT và PPP còn thấp, chưa đáp ứng yêu cầu cho khai thác tiềm năng  địa phương và phát triển thành kinh tế động lực của vùng ĐBSCL. Do vậy, việc đầu tư xây dựng một hệ thống kết cấu hạ tầng phát triển đồng bộ sẽ góp phần mở rộng không gian phát triển kết nối các địa phương, các khu vực kinh tế và của vùng ĐBSCL. Để thực hiện mục tiêu tái cơ cấu nền kinh tế và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Cà Mau, cần phải thực hiện một trong ba đột phá chiến lược là tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, trước mắt trong giai đoạn 2015 – 2020 và định hướng đến năm 2030 cần triển khai thực hiện như sau:

Một là, ưu tiên đầu tư phát triển hệ thống giao thông theo hướng hiện đại nhằm đảm bảo tính kết nối đồng bộ, tập trung đầu tư các công trình quan trọng mang tính đột phá gắn với kết nối, liên kết vùng, tạo hiệu ứng lan tỏa, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn với đảm bảo an ninh quốc phòng; triển khai đúng tiến độ các dự án giao thông đã được xác định trong Quy hoạch phát triển giao thông vận tải vùng kinh tế trọng điểm vùng ĐBSCL đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 (đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 11/2012/QĐ-TTg  ngày 10/02/2012), cụ thể:

Về đường bộ: tiếp tục đầu tư giai đoạn 2 tuyến đường Hành lang ven biển phía Nam qua tỉnh Cà Mau (đoạn từ giao lộ với đường Võ Văn Kiệt đến giao với Quốc lộ 1A, dài 09 km); đầu tư tuyến tránh Quốc lộ 1A qua nội ô thành phố Cà Mau hoàn thiện nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 63 đạt tiêu chuẩn đường cấp II đồng bằng, quy mô 2 làn xe; triển khai tuyến cao tốc Cần Thơ – Cà Mau (dài 150 km, quy mô 4 làn xe)…

Về đường thủy nội địa: nạo vét tuyến kênh xáng Bạc Liêu – Cà Mau, tuyến vận tải thủy Cà Mau – Năm Căn, tuyến liên kết nội vùng Quản Lộ - Phụng Hiệp; hình thành Hành lang vận tải TP.Hồ Chí Minh - Cần Thơ - Cà Mau.

Về đường biển: nạo vét luồng Bồ Đề - Năm Căn; xúc tiến thu hút vốn đầu tư trực tiếpnước ngoài triển khai đầu tư dự án Cảng biển tổng hợp Hòn Khoai (có khả năng tiếp nhận tàu   trọng tải đến 250.000 tấn).

Về đường hàng không nâng cấp, mở rộng sân bay Cà Mau (giai đoạn đến năm 2030, sẽ cải tạo đường hạ cất cánh, xây mới nhà ga hành khách đạt công suất 500.000 hành khách/năm đạt cấp 4C).

Khi các dự án giao thông trên hoàn thành sẽ tăng tính kết nối, đồng bộ và hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn tỉnh Cà Mau sẽ mang diện mạo mới, tạo bước ngoặt thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội không chỉ của tỉnh Cà Mau mà còn cả vùng kinh tế trọng điểm vùng ĐBSCL

Hai là, tập trung nâng cấp, phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng các đô thị động lực (thành phố Cà Mau, Năm Căn, Sông Đốc) gắn với bố trí, phân bố lại dân cư. Đến năm 2020, đầu tư nâng cấp thành phố Cà Mau đạt tiêu chí đô thị loại I; nâng cấp thị trấn Cái Nước, Đầm Dơi, Rạch Gốc, Thới Bình, Trần Văn Thời, U Minh đạt tiêu chí đô thị loại IV theo Định hướng phát triển đô thị quốc gia giai đoạn 2012 – 2020, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1659/QĐ-TTg ngày 07/11/2012.

Ba là, phát triển hệ thống nguồn và truyền tải điện, bảo đảm nhu cầu năng lượng phục vụ  phát triển kinh tế - xã hội, thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đầu tư dự án Nhà máy điện Cà Mau 3 với công suất 988 MW, phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam triển khai dự án Cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia giai đoạn 2013 – 2020 (theo Quyết định số 2081/QĐ-TTg ngày 08/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ), đến năm 2020 cơ bản 100% hộ dân trong tỉnh có điện sử dụng.

Bốn là, phát triển đồng bộ hệ thống thủy lợi, xây dựng và củng cố hệ thống đê biển Tây, đê biển Đông và các đê sông theo Chương trình củng cố, nâng cấp hệ thống đê biển, đê sông từ Quảng Ngãi đến Kiên Giang (đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 667/QĐ TTg ngày 27/5/2009). Đồng thời, xây dựng các công trình phòng tránh thiên tai, các khu neo đậu tàu thuyền để giảm nhẹ thiệt hại cho nhân dân.

Năm là, tiếp tục đầu tư xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng văn hóa – xã hội, trọng tâm là xây dựng các trường học theo hướng hiện đại, kiên cố hóa (theo Đề án kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ cho giáo viên giai đoạn đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1625/QĐ-TTg ngày 11/9/2014), đến năm 2020 có trên 70% trường học trong  tỉnh đạt chuẩn quốc gia. Tranh thủ ngân sách Trung ương hỗ trợ đầu tư xây dựng mới các bệnh viện chuyên khoa để đến năm 2020 đạt mục tiêu 26 giường bệnh/vạn dân.

Giải pháp nhằm thu hút vốn đầu tư

Để triển khai đầu tư xây dựng một kết cấu hạ tầng tầng đồng bộ, hiện đại đòi hỏi nguồn lực đầu tư rất lớn, trong điều kiện nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước dành cho đầu tư không nhiều và trong điều kiện ngân sách của tỉnh Cà Mau còn khó khăn là một trong những thách thức lớn, đòi hỏi phải linh hoạt, chủ động tranh thủ huy ngân sách nhà nước dành cho đầu tư không nhiều và trong điều kiện ngân sách của tỉnh Cà Mau còn khó khăn là một trong những thách thức lớn, đòi hỏi phải linh hoạt, chủ động tranh thủ

Trong thời gian tới, Cà Mau phải huy động ngày càng nhiều đầu tư của xã hội cho phát triển kết cấu hạ tầng, đẩy mạnh xã hội hóa việc đầu tư, thực hiện đa dạng hóa hình thức đầu tư, tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế, kể cả đầu tư nước ngoài tham gia phát triển kết cấu hạ tầng, trước mắt có thể thực hiện một số giải pháp sau.

Tranh thủ, phối hợp với các Bộ ngành Trung ương đưa Danh mục dự án đầu tư kết cấu hạ tầng trên địa bàn tỉnh Cà Mau (đã được đưa vào Quy hoạch ngành cả nước, quy hoạch vùng hoặc có ý kiến của lãnh đạo Đảng, Nhà nước) vào Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 – 2020 để được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách Trung ương, vốn trái phiếu Chính phủ và vốn ODA.

Phấn đấu tăng thu ngân sách, cắt giảm đối đa các khoản chi thường xuyên chưa cần thiết để tăng chi đầu tư phát triển.

Huy động khai thác quỹ đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, thực hiện quy hoạch các đô thị một cách hợp lý, đặc biệt là quy hoạch lại hệ thống công sở nhà nước, ưu tiên những vị trí có lợi thế về thương mại để tổ chức cho các nhà đầu tư đấu giá, tạo vốn đầu tư phát triển. Vận động, thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đầu tư các dự án hạ tầng quan trọng như: cảng biển tổng hợp Hòn Khoai, nhà máy điện Cà Mau 3, đầu tư hạ tầng khu kinh tế và các khu công nghiệp.

Thu hút các nguồn lực đầu tư theo các hình thức xây dựng – kinh doanh - chuyển giao (BOT), xây dựng - chuyển giao (BT), hợp tác công – tư (PPP).

Tích cực thực hiện chủ trương xã hội hóa đầu tư các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, y tế, văn hóa, thể dục thể thao, môi trường theo chủ trương của Chính phủ (Nghị định số 69/2008/NĐ-CP ngày 30/5/2008 của Chính phủ và Nghị định số 59/2014/NĐ-CP ngày 16/6/2014 của Chính phủ