Cần sự nhất quán trong đáp ứng các tiêu chuẩn xanh

Ngày 20/6, Viện Nghiên cứu phát triển, Trung tâm Hỗ trợ Hội nhập quốc tế TP.HCM (CIIS) phối hợp với Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA) tổ chức Hội thảo “ESG - Chìa khóa cho phát triển bền vững: Giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp thực hành ESG hiệu quả”.

Ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM cho biết, trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều áp lực trong việc đáp ứng các yêu cầu khắt khe về phát triển xanh và bền vững.

Vừa qua, Chính phủ cùng các cơ quan ban ngành đã có những tuyên bố, cam kết và đề xuất nhiều phương án nhằm thực thi chiến dịch chuyển xanh, phát triển bền vững. Đặc biệt, TP.HCM thông qua việc ban hành Nghị quyết 98 đã cho thấy được quyết tâm hiện thực hóa các mục tiêu này.

Theo đó, TP.HCM đang tận dụng tối đa những cơ chế, chính sách nêu tại Nghị quyết 98 để phát triển nhanh, hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng bằng không theo cam kết của Chính phủ. Cuối năm 2023, TP.HCM cũng đã ban hành khung chiến lược về tăng trưởng xanh đến năm 2030 và có những quyết sách để thúc đẩy người dân cùng hành động, chung tay cho sự chuyển đổi xanh của địa phương.

TS. Trần Du Lịch, Phó Chủ tịch VIAC khẳng định, phát triển bền vững gắn liền với kinh tế tuần hoàn hiện đang là xu hướng toàn cầu. Trong đó, việc thực hành bộ tiêu chí ESG ngày càng được quan tâm sâu sắc và nghiêm túc hơn bởi cộng đồng doanh nghiệp.

“Vì vậy, sự phối hợp giữa nhiều tổ chức nhằm đưa ra các thảo luận, ý kiến tổng hợp từ các chuyên gia là rất kịp thời và cần thiết cho cộng đồng doanh nghiệp. Đồng thời, cũng mang lại những đóng góp tích cực cho TP.HCM trong việc xây dựng những chính sách phù hợp thúc đẩy áp dụng tiêu chuẩn này trong thời gian tới”, TS. Trần Du Lịch chia sẻ.

Tại thị trường nhập khẩu như EU, nhiều quy định đã được ban hành, trong đó có thể kể tới các định nghĩa xanh trong danh mục phân loại tài chính bền vững EU Taxonomy hay một loạt yêu cầu trong quy định yêu cầu công bố các rủi ro bền vững; yêu cầu thẩm định ESG trong chuỗi cung ứng (CSDDD); cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM)…

Hay như ở một quốc gia tại Đông Nam Á như Singapore cũng đưa ra nhiều đề xuất xây dụng lộ trình, chiến lược vận dụng chỉ số ESG trong đa dạng các lĩnh vực như chứng khoán, tài chính…

Tuy nhiên, ông Giandomenico Zappia, Thành viên Ban Lãnh đạo EuroCham Việt Nam cho rằng, việc không áp dụng bắt buộc tiêu chuẩn cụ thể cho ESG ở Việt Nam có thể dẫn đến sự không nhất quán trong thực hành báo cáo. Do đó, Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền cần nhanh chóng nghiên cứu và đưa ra các quy định và hướng dẫn để tăng cường sự minh bạch và thúc đẩy việc thực hành ESG tại Việt Nam.

Xác định các yếu tố quan trọng tại doanh nghiệp

TS. Trần Du Lịch cho rằng, để thực hành ESG, doanh nghiệp cần có lộ trình và sự đầu tư nghiêm túc ở từng tiêu chuẩn như: E - Môi trường, S - Xã hội và G - Quản trị. Trong đó, yếu tố quan trọng nhất là liên quan đến quản trị, bởi quản trị tốt sẽ là cơ sở giúp doanh nghiệp thực hiện tốt các tiêu chí về môi trường, xã hội.

“Trong yếu tố về quản trị, vấn đề quản trị rủi ro là điểm cần được chú trọng. Rủi ro ESG hiện nay là vấn đề mà nhiều doanh nghiệp phải đối mặt khi bước vào thực hành tiêu chuẩn này. Để nâng cao năng lực quản trị rủi ro cho doanh nghiệp, chính quyền và các tổ chức có liên quan cần nhanh chóng xây dựng cơ chế, chính sách, quy định pháp luật nhằm hướng dẫn cụ thể cho doanh nghiệp”, ông Du Lịch chia sẻ.

Còn theo ông Nguyễn Đình Thọ, Viện Trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường, hành trình tiến tới phát thải ròng bằng không nhằm đáp ứng tiêu chí về E – Môi trường trong bộ tiêu chuẩn ESG thường mất vài năm. Trong đó, vấn đề liên quan đến đo lường phạm vi phát thải là quan trọng nhất, bởi lẽ đây là cơ sở về hiệu suất ESG và cơ sở đặt mục tiêu của doanh nghiệp.

Hiện nay, phát triển kinh tế xanh không chỉ giúp giảm thiểu các tác động tiêu cực với môi trường mà còn đem đến cho doanh nghiệp nhiều cơ hội mới trong mở rộng thị trường, tăng cường khả năng cạnh tranh trong hoạt động thương mại, đầu tư.

Nhìn từ bối cảnh thế giới, có thể thấy rằng, sau sự khủng hoảng toàn cầu về khí hậu, ô nhiễm môi trường, hàng loạt quốc gia đã đưa ra luật chơi mới nhằm phát triển bền vững trong thương mại và đầu tư; nhiều hiệp định thương mại thế hệ mới cũng ra đời trong đó bao gồm yêu cầu về báo cáo phát triển bền vững.

Theo bà Đỗ Thị Thu Hà, Phó tổng giám đốc KPMG Việt Nam, hiện các doanh nghiệp Việt Nam đã nhận thức được và đánh giá cao tầm quan trọng của việc thực hành ESG. Trong đó, có đến 80% doanh nghiệp được hỏi đã có cam kết hoặc lên kế hoạch thực hành ESG.

“Tuy vậy, khi đi vào chi tiết, chỉ khoảng 28% số doanh nghiệp tham gia cho biết đã có bộ khung theo dõi và kiểm soát rủi ro ESG. Sự chênh lệch này đến từ nhiều nguyên nhân, trong đó, sự thiếu đi các hướng dẫn cần thiết các cơ quan ban ngành hay ý thức của các nhân sự trong doanh nghiệp chưa thực hành một cách nghiêm túc”, bà Thu Hà chia sẻ.

Vì vậy, để theo đuổi và áp dụng có hiệu quả các tiêu chí ESG, các doanh nghiệp cần phải nhìn nhận và trả lời được câu hỏi về sự bền vững mà doanh nghiệp mong muốn, những biện pháp mà doanh nghiệp có thể áp dụng, từ đó, tìm ra cách tiếp cận phù hợp.