Giá nguyên liệu và hàng hóa giao tại các nhà máy ở Trung Quốc trong tháng 4/2021 tăng 6,8% so với cùng kỳ năm trước. Ảnh: AFP |
Trong một cảnh báo đi chệch hướng nhận định của các nhà hoạch định chính sách và chuyên gia Phố Wall, Deutsche Bank cho rằng, việc tập trung vào kích cầu và gạt bỏ lo ngại lạm phát sẽ chứng minh đó là một sai lầm nếu không phải trong ngắn hạn, thì sẽ lộ diện vào năm 2023 và những năm sau đó.
Phân tích của Deutsche Bank nhằm thẳng vào Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và khuôn khổ chính sách mới của cơ quan này, trong đó lo ngại việc Fed chấp nhận lạm phát tăng cao để nền kinh tế phục hồi toàn diện và bao trùm. Các chuyên gia Deutsche Bank đánh giá việc Fed không muốn thắt chặt chính sách cho đến khi lạm phát liên tục tăng, sẽ dẫn đến những tác động nghiêm trọng.
"Hậu quả của sự chậm trễ sẽ là sự gián đoạn nhiều hơn các hoạt động kinh tế và tài chính cho đến khi Fed ra quyết định hành động", ông David Folkerts-Landau, chuyên gia kinh tế trưởng của Deutsche Bank và cộng sự đánh giá. "Điều này có thể gây ra một cuộc suy thoái đáng kể và một loạt khó khăn tài chính trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi".
Một phần trong cách tiếp cận lạm phát của mình, Fed không muốn tăng lãi suất hoặc cắt giảm chương trình mua vào tài sản của mình cho đến khi thấy nền kinh tế "tăng trưởng đáng kể hơn nữa" hướng đến các mục tiêu bao trùm mà Fed đề ra.
Tuy nhiên, một số chỉ số kinh tế Mỹ đang bỏ xa mục tiêu. Đơn cử, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) của Mỹ đều đang cao hơn mục tiêu lạm phát 2% của Fed. Các nhà hoạch định chính sách Mỹ biện giải, sự gia tăng lạm phát hiện tại chỉ là tạm thời và sẽ hạ nhiệt một khi sự gián đoạn nguồn cung và các tác động cơ bản từ những tháng đầu của đại dịch Covid-19 nguôi bớt.
Không đồng tình với quan điểm trên, các nhà phân tích Deutsche Bank cho rằng những gói kích thích tích cực và những thay đổi kinh tế căn bản sẽ dẫn đến lạm phát nếu Fed sẽ không chuẩn bị sẵn sàng để giải quyết.
"Có thể cần một năm nữa cho đến năm 2023 thì lạm phát sẽ bùng phát trở lại. Sự dai dẳng của lạm phát là do các ưu tiên của Fed đang chuyển hướng sang các mục tiêu xã hội và phớt lờ lạm phát khiến các nền kinh tế trên thế giới đang ngồi trên một quả bom hẹn giờ", chuyên gia Folkerts-Landau của Deutsche Bank nói.
"Các tác động (của lạm phát) có thể rất tàn phá, đặc biệt là đối với những người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội", Folkerts-Landau cảnh báo.
Thế nhưng, hầu hết các chuyên gia Phố Wall lại ủng hộ quan điểm của Fed rằng áp lực lạm phát hiện tại chỉ là tạm thời và họ hoài ngờ việc Fed sẽ sớm có bất kỳ điều chỉnh chính sách nào.
Ông Jan Hatzius, chuyên gia kinh tế trưởng tại Tập đoàn ngân hàng đầu tư đa quốc gia Goldman Sachs (Mỹ) cho rằng có "những lý do mạnh mẽ" để ủng hộ quan điểm của Fed. Một trong những lý do mà ông Jan Hatzius dẫn chứng là chương trình trợ cấp thất nghiệp bổ sung sẽ hết hạn và sẽ kéo người lao động Mỹ quay trở công việc trong những tháng tới, đồng thời giảm bớt áp lực tiền lương.
Về áp lực giá cả nói chung, chuyên gia Hatzius nhận định, phần lớn mức tăng giá đột biến hiện nay đang được thúc đẩy bởi "vai trò chưa từng có của các yếu tố ngoại lai", nhưng các yếu tố này sẽ suy yếu và đưa giá cả trở lại gần mức bình thường.
"Tất cả những điều này cho thấy các quan chức Fed có thể kiên định với kế hoạch của họ để dần thoát khỏi lập trường chính sách nới lỏng như hiện tại", ông Hatzius bình luận. Tuy nhiên, đó sẽ là một sai lầm, theo quan điểm của Deutsche Bank.
Đến nay, Quốc hội Mỹ đã thông qua các gói kích thích trị giá hơn 5.000 tỷ USD liên quan đến đại dịch Covid-19 trong khi Fed đã tăng gần gấp đôi bảng cân đối kế toán của mình lên khoảng 8.000 tỷ USD, thông qua chương trình mua vào tài sản hàng tháng.
Các biện pháp kích thích kinh tế Mỹ tiếp tục được đưa ra ngay cả khi nền kinh tế này được dự báo tăng trưởng với tốc độ 10% trong quý II/2021 còn thị trường việc làm tăng thêm trung bình 478.000 việc làm mỗi tháng trong năm 2021.
"Chưa bao giờ chúng ta nhìn thấy chính sách tài khóa và tiền tệ có sự phối hợp rộng rãi như vậy. Điều này sẽ tiếp tục khi sản lượng vượt quá tiềm năng", ông Folkers-Landau nói. "Đây là lý do tại sao lạm phát lần này lại khác biệt", chuyên gia Deutsche Bank lý giải.
Deutsche Bank lo ngại lạm phát sắp tới có thể giống như thập niên 1970 với lạm phát trung bình ở mức gần 7% và đạt hai con số ở nhiều thời điểm khác nhau. Giá thực phẩm và năng lượng tăng cao, cùng với việc ngừng kiểm soát giá cả, đã đẩy lạm phát những năm 1970 tăng vọt.