Quy định thương nhân phân phối không được mua bán xăng dầu của nhau là nội dung gây nhiều tranh cãi trong dự thảo Nghị định kinh doanh xăng dầu.

Trả lời nội dung này tại họp báo thường kỳ quý III/2024 của Bộ Công thương, ông Phan Văn Chinh, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cho biết: "Dự thảo Nghị định thay thế các Nghị định về kinh doanh xăng dầu có quy định thương nhân phân phối không được mua bán xăng dầu với nhau nhằm đảm bảo quản lý hiệu quả và cắt giảm khâu trung gian, giảm chi phí".

“Quy định này được đưa ra sau các cuộc thanh tra, kiểm tra và điều tra của các cơ quan chức năng rồi kiến nghị với Bộ Công thương và Chính phủ. Trên cơ sở ý kiến của các bộ, ngành, Bộ Công thương đã xây dựng dự thảo Nghị định với nội dung như vậy, quy định đảm bảo cho quản lý xăng dầu tiến dần tới thị trường nhưng phải cắt bỏ khâu trung gian để giảm chi phí”, ông Chinh lý giải.

Chuỗi cung ứng xăng dầu hiện có 3 cấp, bao gồm: Khâu tạo nguồn (đầu mối); doanh nghiệp phân phối; doanh nghiệp bán lẻ. Trong Nghị định số 80/2023/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 95/2021/NĐ-CP ngày 1/11/2021 và Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 3/9/2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu, Chính phủ đã thông qua việc cắt bỏ bớt khâu trung gian như tổng đại lý.

“Thực hiện quản lý theo chuỗi thẳng, chứ không quản lý theo chuỗi ngang”, ông Chinh nhấn mạnh. Cùng đó, điều kiện trở thành nhà phân phối và doanh nghiệp bán lẻ hoàn toàn khác nhau. Ở phân khúc nào doanh nghiệp phải đáp ứng đúng điều kiện của phân khúc đó, không có sự phân biệt đối xử.

Một điểm mới của dự thảo Nghị định là đa dạng hoá phân khúc bán lẻ. “Ngay cả việc treo biển, logo cũng do hai doanh nghiệp thoả thuận với nhau theo quy định của pháp luật, nhà nước không can thiệp”, ông Chinh thông tin.

Quá trình xây dựng dự thảo Nghị định này, Bộ Công thương đã tổ chức nhiều hội nghị, toạ đàm để lấy ý kiến đóng góp. Bộ Công thương sẽ xây dựng 2 phương án về thương nhân phân phối và xin ý kiến của thành viên Chính phủ. Với 30 đầu mối hiện nay đã có thể tạo ra thị trường cạnh tranh trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu.

Ngoài ra, với đối tượng thương nhân phân phối xăng dầu, trong dự thảo Nghị định đã rà soát và cắt bỏ rất nhiều điều kiện, như: Loại bỏ quy định thương nhân phân phối phải dự trữ xăng dầu 5 ngày, loại bỏ 1 số quy định về kho chứa…

Ngược lại, thương nhân đầu mối xăng dầu lại tăng thêm các điều kiện để gắn trách nhiệm của đầu mối và tạo nguồn cho hoạt động phân phối. Cùng với đó là việc áp dụng số hoá trong công tác kiểm soát cả chuỗi cung ứng xăng dầu dễ dàng và hiệu quả hơn.